Κατά την Ημέρα της Ευρώπης (9 Μαΐου) γιορτάζουμε την ειρήνη και την ενότητα στην Ευρώπη. Η ημερομηνία αυτή σηματοδοτεί την επέτειο της ιστορικής «Διακήρυξης Σουμάν». Σε ομιλία του στο Παρίσι το 1950, ο Ρομπέρ Σουμάν, ο οποίος τότε ήταν υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, πρότεινε μια νέα μορφή πολιτικής συνεργασίας στην Ευρώπη, η οποία θα απέτρεπε κάθε ενδεχόμενο πολέμου μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών.
Όραμά του ήταν η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού οργάνου που θα διαχειριζόταν κεντρικά την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα. Η συνθήκη για την ίδρυση του οργάνου αυτού υπεγράφη έναν μόλις χρόνο μετά. Η πρόταση του Σουμάν θεωρείται η απαρχή της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα γιορτάζουν την Ημέρα της Ευρώπης
Με την ευκαιρία της Ημέρας της Ευρώπης, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ανοίγουν στις αρχές Μαΐου τις πόρτες τους στο κοινό, στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο. Τα κατά τόπους γραφεία της ΕΕ στην Ευρώπη και σ’ όλο τον κόσμο διοργανώνουν εκδηλώσεις και δραστηριότητες για όλες τις ηλικίες. Η φετινή επέτειος έχει αφιερωθεί στα θύματα του κορωνοϊού. Κάθε χρόνο χιλιάδες άτομα συμμετέχουν σε επισκέψεις, δημόσιες συζητήσεις, συναυλίες και άλλες εορταστικές εκδηλώσεις, που σκοπό έχουν να ενημερώσουν το κοινό γύρω από την ΕΕ.
Μήνυμα του Αντόνιο Γκουτέρες
Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ, εξέδωσε μια ένθερμη ανακοίνωση κατά την οποία χαιρέτιζε το Ευρωπαϊκό οικοδόμημα και τόνισε την στρατηγικής, για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την Διεθνή Έννομη Τάξη, σημασίας συνεταιρεστική σχέση ανάμεσα σε Ε.Ε. και Ηνωμένα Έθνη, τα οποία φέτος συμπληρώνουν τα 75 χρόνια ύπαρξης.
Πρωτόγνωρες Προκλήσεις και ερωτηματικά
Παρά τους έντονους συμβολισμούς και τα μηνύματα αλληλεγγύης που εκφράστηκαν ένεκα της ημέρας από θεσμικά και πολιτικά χείλη, η παρούσα φάση της Ε.Ε. χαρακτηρίζεται από έντονη ασάφεια. Για πρώτη φορά στην ιστορία, μια χώρα – μέλος της Ε.Ε. αποφάσει να αποχωρήσει από την οικονομικοπολιτική συμμαχία. Πέραν τούτου, τα φαινόμενα ρατσιμού, ξενοφοβίας και πάσης φύσεως μισαλλοδοξίας έχουν πλέον επιστρέψει στη γηραιά ήπειρο, με ακραία έως και ναζιστικά κόμματα να έχουν βρει εκ νέου στήριξη στα Ευρωπαϊκά κράτη. Το Κράτος Δικαίου, που αποτελεί το κατεξοχήν θεμέλιο της Ένωσης, βρίσκεται υπό ευθεία αμφισβήτηση, με χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία να προβαίνουν σε καταπάτηση των Ευρωπαϊκών Καταστατικών Συνθηκών, μέσω της ωμής παρέμβασης στο Δικαστικό σύστημα και με αντικοινοβουλευτικές νομοπαρασκευαστικές πρακτικές.
Μπορεί να ακούστηκαν πολλά περί αλληλεγγύης, όμως αν οι δύο συναπτές κρίσεις που βίωσε η Ε.Ε. τις τελευταίες δεκαετίες, εκείνη της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και συνακολούθως η πανδημία του κορωνοϊού, μας δίδαξαν κάτι, είναι πως τα κράτη δρώντες αντιλαμβάνονται ακόμα πολύ διαφορετικά την προοπτική της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, κοινώς το αν θα επιλέξουμε συντεταγμένα να ακολουθήσουμε προς την εμβάθυνση της Ομοσπονδιοποίησης. Ως εκ τούτου, θεμελιώδεις έννοιες όπως η ισόποση κερδοφορία, η πραγματική και όχι η κατ’ επίφαση αλληλεγγύη, η δημοκρατικώς και θεσμικώς νομιμοποιημένη από τα Εθνικά σώματα λήψη αποφάσεων και η ίδια η οραματική στόχευση της Ε.Ε. ερμηνεύονται ακόμα και τώρα, διαφορετικά ανά την εκάστοτε κυβέρνηση των 27 πλέον μελών.
Στο ήδη τεταμένο σκηνικό, έρχεται η πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας, που ουσιαστικώς θεωρεί εν μέρει αντισυνταγματική (ως προς το Γερμανικό Σύνταγμα) και αντίθετη με τις καταστατικές συνθήκες και τις συνθήκες λειτουργίας της Ε.Ε., την ποσοτική χαλάρωση και την αγορά ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά τα προγράμματα διάσωσης του 2015, που εκπορεύονται από το περίφημο δόγμα Ντράγκι ”whatever it takes”. Κατ’ ουσίαν, αυτή η νομολογία έφερε ξανά στην επιφάνεια τις αντικρουόμενες θεωρίες διαφορετικών στρατοπέδων εντός της Ε.Ε., με το Γερμανικό να είναι συνεπές στην αντίληψη του για μεν υπεροχή Ενωσιακού Δικαίου έναντι του Εθνικού, εφόσον δε όμως, οι επί μέρους διατάξεις του δεν έρχονται σε σύγκρουση με τα Γερμανικά έννομα συμφέροντα. Ο κόσμος κρατάει την ανάσα του. Η Ε.Ε. θα καταφέρει να υπερνικήσει τις χρόνιες παθογένειές της και να επιβληθεί σε όλους τους (γνωστούς πλέον) κύκλους που τη περιορίζουν δια της εκ των έσω αποδόμησής της, ή θα καταλήξει ένα νομισματικό, οικονομικό και πολιτικό εγχείρημα ανάλογο της ΕΣΣΔ; Μόνο ο χρόνος και η θέληση των δρώντων μπορούν πλέον να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα…
#EuropeDay
Πληροφορίες από: europa.eu
