Ήρθε ο Αύγουστος και όλοι σκεφτόμαστε την στιγμή που θα πάρουμε την πολυπόθητη άδεια ή μετράμε αντίστροφα για την αναχώρησή μας, δεδομένου ότι η εξεταστική περίοδος έχει πια τελειώσει. Ονειρευόμαστε τα καταγάλανα νερά του Αιγαίου, τα γαλαζοπράσινα του Ιονίου και ετοιμάζουμε βαλίτσες.

Φτάνουμε, λοιπόν, στην πολυπόθητη ημέρα αναχώρησής μας, απομακρυνόμαστε από το καυσαέριο των μεγαλουπόλεων και δυναμώνουμε τη μουσική στα ακουστικά. Ας κάνουμε μια επισκόπηση στα πράγματα που πήραμε – και θα πάρουμε – όλοι μαζί μας φέτος το καλοκαίρι, ως τα πλέον απαραίτητα: μαγιό, πετσέτες, αντηλιακά και μάσκες. Άπειρες μάσκες. Λογικό, αφού εξαιτίας του κορωνοϊού είναι υποχρεωτικές σε όλους τους χώρους εξυπηρέτησης κοινού, στα σουπερμάρκετ, στα μέσα μεταφοράς…

Οι εν λόγω μάσκες, στην περίπτωση που είναι μίας χρήσης και όχι υφασμάτινες, πετάγονται στα σκουπίδια. Μπορείτε να φανταστείτε την ποσότητα μασκών που καταλήγουν καθημερινά εκεί. Αξίζει να τονιστεί πως οι μάσκες μίας χρήσης, όπως και τα γάντια, δεν ανακυκλώνονται, καθώς με την επεξεργασία που δύνανται να υποστούν κατά την ανακύκλωση, μπορούν να μετατραπούν σε εστία εξάπλωσης τόσο του κορωνοϊού, όσο και άλλων μικροβίων που βρίσκονται πάνω σε αυτά.

Και πού καταλήγουν οι μάσκες; Το θετικό σενάριο είναι οι ΧΥΤΑ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων) και η χωματερή. Το αρνητικό σενάριο είναι η ίδια η θάλασσα. Μολονότι μπορεί να μας φαίνεται ακραίο ή άσχημο, τόνοι πλαστικού και νάιλον καταλήγουν κάθε χρόνο στο περιβάλλον. Σύμφωνα με το Ocean Conservancy, 129 δισεκατομμύρια μάσκες προσώπου και 65 δισεκατομμύρια πλαστικά γάντια αποτελούν μία πάγια αιτία ρύπανσης κάθε μήνα [1].

«Ε, και τι έγινε;», θα έλεγε κανείς. Τα ζώα του υδάτινου περιβάλλοντος δεν δύνανται να ξεχωρίσουν το πλαστικό, το νάιλον και τη μάσκα από την έμβια βρώσιμη ύλη. Για παράδειγμα, οι θαλάσσιες χελώνες (caretta caretta) δημιουργούν φωλιές σε αρκετές ακτές της χώρας μας, όπως στη Ζάκυνθο, την Πελοπόννησο και την Κρήτη. Είναι ένα κινδυνεύον είδος, σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (Αθήνα, 2010).  Για την αναπαραγωγή τους γυρίζουν στην παραλία που γεννήθηκαν, για να γεννήσουν τα αυγά τους. Δεδομένου ότι βασικό τμήμα της διατροφής τους αποτελούν οι μέδουσες, οι θαλάσσιες χελώνες παραπλανώνται, θεωρούν πως το νάιλον είναι κάποια μέδουσα, και το καταβροχθίζουν, γεγονός που μπορεί να προβεί θανατηφόρο για τις ίδιες.

Είναι σημαντικό να περιορίσουμε τα πλαστικά που χρησιμοποιούμε, ειδικά στην παραλία. Υπάρχουν διάφορα χάρτινα ποτήρια μιας χρήσης από ανακυκλώσιμο χαρτί, μαχαιροπίρουνα από μπαμπού, μεταλλικά μπουκάλια και παγούρια, μεταλλικά καλαμάκια, τα οποία χάρη στο διαδίκτυο μπορούμε να τα βρούμε και να τα προμηθευτούμε αρκετά εύκολα. Όσον αφορά τις μάσκες, οι επαναχρησιμοποιούμενες είναι μια βολική λύση.

Αντί επιλόγου στο συγκεκριμένο άρθρο, θα παραθέσω ορισμένες χρήσιμες πληροφορίες:

  1. Αν συναντήσουμε μία τραυματισμένη χελώνα, καλούμε τον ΑΡΧΕΛΩΝ – Δίκτυο Διάσωσης στο 210 8944444 ή στο 6941511511, προκειμένου να μας κατευθύνει σχετικά με τις δέουσες ενέργειες, στις οποίες θα προβούμε.
  2. Αν η χελώνα είναι νεκρή, πρέπει να μεταφερθεί στην ξηρά και να ειδοποιηθεί το τοπικό λιμεναρχείο και ο ΑΡΧΕΛΩΝ – Δίκτυο Διάσωσης στα ίδια ως άνω τηλέφωνα. Στην ιστοσελίδα του «ΑΡΧΕΛΩΝ» (www.archelon.gr) υπάρχει παραπομπή στα τηλέφωνα των λιμεναρχείων.
  3. Αν βρούμε χελωνάκια, καλούμε στο 210 8982600 ή 6932640949 ή στέλνουμε email στο: education@archelon.gr.

Μία επίσκεψη στο Κέντρο Διάσωσης στη Γλυφάδα θα είναι καθοριστική για την ενημέρωσή σας, σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι χελώνες, αλλά και τον καθημερινό αγώνα των εθελοντών. Αν κάνετε τελικά μια τέτοια επίσκεψη, περιμένουμε τις εντυπώσεις σας.

[1] Μπορείτε να δείτε σχετικό βίντεο του BBC στην ιστοσελίδα του με τίτλο «The masks you throw away could kill a whale». https://www.bbc.com/news/av/science-environment-53287940/coronavirus-the-masks-you-throw-away-could-end-up-killing-a-whale