Έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, σε ηλικία 96 ετών

Βιογραφικά Στοιχεία

Ο Μιχαήλ (Μίκης) Θεοδωράκης γεννήθηκε στη Χίο στις 29 Ιουλίου 1925. Ο πατέρας του ήταν Κρητικός, ανώτερος δημόσιος υπάλληλος, και η μητέρα του Μικρασιάτισσα. Απο μικρός μετακινούταν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, λόγως της δουλειάς του πατέρα του. Τα πρώτα του ακούσματα ήταν οι εκκλησιαστικές ψαλμωδίες, όπου συμμετείχε ως ψάλτης. Από μικρή ηλικία παρακολούθησε μαθήματα σε μουσικό ωδείο. Στην Τρίπολη, μόλις 17 ετών, δίνει την πρώτη του συναυλία παρουσιάζοντας το έργο του «Κασσιανή» και παίρνει μέρος στην αντίσταση κατά των κατακτητών. 

ΘΕοδωράκης νέος

Πολιτική Δράση

Στη μεγάλη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1943 συλλαμβάνεται για πρώτη φορά από τους Ιταλούς και βασανίζεται. Διαφεύγει στην Αθήνα, όπου το 1943 ξεκινάει μουσικές σπουδές στο Ωδείο Αθηνών και γνωρίζεται με την έντεχνη ευρωπαϊκή μουσική. Αναπτύσσει αντιστασιακή δράση, καθώς εντάσσεται στην ΕΠΟΝ και το 1944 γίνεται γραμματέας εκπολιτισμού. Τον ίδιο χρόνο εντάσσεται στον ΕΛΑΣ Αθηνών και λαμβάνει μέρος σε μάχες κατά των Γερμανών και των Ταγμάτων Ασφαλείας, καθώς και στα Δεκεμβριανά. Λόγω των προοδευτικών του ιδεών, καταδιώκεται από τις αστυνομικές αρχές της εποχής. Το 1947 εξορίζεται τελικώς στην Ικαρία και ένα έτος αργότερα μεταφέρεται στη Μακρόνησο, από όπου  απολύεται τον Αύγουστο του 1949.

Μετά από σημαντικότατες μουσικές σπουδές στο Παρίσι  με υποτροφία, και βράβευση στη Μόσχα (1957 –  χρυσό μετάλλιο στο Φεστιβάλ της Μόσχας για την «Πρώτη Συμφωνία για πιάνο και ορχήστρα»), γυρνάει στην Ελλάδα. Τη δεκαετία του 1960, σε μια ταραγμένη περίοδο, γίνεται ιδρυτικό μέλος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, της οποίας διετέλεσε και πρόεδρος (1964-67), ενώ το 1963 συλλαμβάνεται επειδή έλαβε μέρος στην 1η Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης. Τότε γνώριζε ήδη μεγάλη δημοτικότητα. Το 1964 εκλέγεται για πρώτη φορά βουλευτής της ΕΔΑ στη Β’ εκλογική περιφέρεια Πειραιά και λίγο αργότερα μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ίδιου κόμματος.

ΘΕοδωράκης Νέος

Το 1967, η δικτατορία των συνταγματαρχών απαγορεύει την εκτέλεση, την πώληση και την ακρόαση των τραγουδιών του, επισφραγίζοντας έτσι το προοδευτικό και δημοκρατικό του χαρακτήρα του και του έργου του. Φεύγει στο Παρίσι και συνεχίζει τον αντιδικτατορικό του αγώνα, μέσω της μουσικής και της πολιτικής του δράσης. Το 1972 ιδρύει την  «Νέα Ελληνική Αριστερά». Το 1974 ήταν υποψήφιος βουλευτής Β΄ Πειραιά με την «Ενωμένη Αριστερά». Το 1975 επανεξελέγη μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΔΑ, ενώ το 1978 συμμετείχε στις δημοτικές εκλογές ως υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων υποστηριζόμενος από το ΚΚΕ. Το 1981 εξελέγη βουλευτής Β΄ Πειραιά με το ψηφοδέλτιο του ΚΚΕ και το 1985 βουλευτής Επικρατείας .Τον Απρίλιο του 1990 ανέλαβε για πρώτη φορά κυβερνητικό αξίωμα ως υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, μέχρι τον Αύγουστο του 1991, οπότε ανέλαβε υπουργός Επικρατείας. Στις 30 Μαρτίου 1992, παραιτήθηκε. 

Ο Θεοδωράκης με ποιητές

Διεθνείς Διακρίσεις

Ο Μίκης μελοποίησε, κυριολεκτικά τους πάντες, όλα τα ιερά τέρατα. Σημειώνεται δε, πως είχε και πλούσιο συγγραφικό έργο (βιβλία και ποιήματα). Το διεθνές αυτό έργο δεν πέρασε απαρατήρητο. Μερικές από τις διακρίσεις του είναι οι εξής:
  • Βραβείο ειρήνης «Λένιν» της Σοβιετικής Ένωσης (1983),
  • Παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος (1995)
  • Παράσημο του αξιωματικού της Λεγεώνας της Τιμής, ανώτατη διάκριση της Γαλλικής Δημοκρατίας (1996).
  • Αναγόρευση σε επίτιμο διδάκτορα «ομοθύμως»  του Τμήματος Μουσικών Σπουδών (Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1996).
  • Ανάδειξη σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών  (ΑΠΘ, 2000).
  • Υποψήφιος του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης (2000)
  • Γερμανικό Βραβείο «Έριχ Κόρνγκολντ» (2002)
  • Διεθνές βραβείο μουσικής  από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσικής και την UNESCO (2005).
  • Ταξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας
  • Επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (2013).
Ο Θεοδωράκης σε συλαλλητήριο για το Σκοπιανό

Μελοποίηση, έριδες και το τέλος της ζωής του

Συνθέσεις του έχουν ερμηνευτεί από καλλιτέχνες παγκοσμίου φήμης, όπως οι Beatles, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ, η Τζόαν Μπαέζ και η Εντίθ Πιάφ, ενώ έχει γράψει μουσική για γνωστές ταινίες όπως: Φαίδρα (1962), Αλέξης Ζορμπάς (1964), Ζ (1969) και Σέρπικο (1973). Το 1970, για τη μουσική στη ταινία Ζ, του απονεμήθηκε το βραβείο BAFTA για πρωτότυπη μουσική. Επίσης ήταν υποψήφιος για Γκράμι το 1966 και το 1975 για το μουσικό θέμα των ταινιών Ζορμπάς και Serpico αντίστοιχα.

Το πιο σημαντικό του έργο θεωρείται η μελοποιημένη ποίηση, χρησιμοποιώντας ως στίχους ποιήματα βραβευμένων ποιητών ελληνικής και ξένης καταγωγής, όπως οι Γιάννης Ρίτσος (Βραβείο Ειρήνης Λένιν 1976), Γιώργος Σεφέρης (Νόμπελ 1963), Πάμπλο Νερούδα (Νόμπελ 1971), Οδυσσέας Ελύτης (Νόμπελ 1979).

Η συμμετοχή του καθώς και η ομιλία που είχε δώσει στο συλλαλητήριο στον απόηχο της Συμφωνίας των Πρεσπών δημιούργησε πολλές αντιδράσεις, ιδίως στον αριστερό χώρο, από όπου και προερχόταν ο Μίκης. Ο ίδιος, ποτέ δεν πήρε πίσω κάποιο από τα λεγόμενα του.  Εξάλλου, ποιος θα είχε το σθένος να ζητήσει από έναν τέτοιο «μύθο» να ανακαλέσει;