Η παγκόσμια κρίση που δημιούργησε η εξάπλωση του ιού CΟVID-19, έχει προκαλέσει αλυσιδωτές αλλαγές στην καθημερινότητα εκατομμυρίων πολιτών. Ακόμη και τα πιο προηγμένα ή οργανωμένα κράτη, παρουσίασαν δείγματα δυσκολίας στην αντιμετώπιση της ίδιας της πανδημίας ή των οικονομικών αποτελεσμάτων της στην κοινωνία. Μέσα σε όλα αυτά, ειναι λογικό να διερωτηθούμε πώς αντιμετωπίζει ενα κράτος, χωρίς τα απαραίτητα εργαλεία, ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα, που βασανίζει χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου. Η περίπτωση της Συρίας μας δίνει τα φώτα στο πόσο σημαντικό είναι να υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές για την καταπολέμηση μιας «βιολογικής» κρίσης.

Η Συριακη Αραβική Δημοκρατία, βρίσκεται στον ένατο χρόνο του καταστροφικού εμφυλίου πολέμου, που ξεκίνησε με τις εξεγέρσεις στην πόλη Χόμς, τον Μάρτιο του 2011. Μέχρι τώρα, έχουν χάσει την ζωή τους πάνω απο τετρακόσιες χιλιάδες άνθρωποι, με πέντε εκατομμύρια να έχουν εγκαταλείψει την χώρα και άλλα έξι εκατομμύρια εκτοπισμένων στο εσωτερικό της. Η χώρα παραμένει κατακερματισμένη με την συριακή κυβέρνηση και τους συμμάχους της (Ρωσία, Ιράν & σιιτικές παραστρατιωτικές οργανώσεις) να ελέγχουν το μεγαλύτερο κομμάτι, ενώ οι Κούρδοι των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (με μικρή παρουσία Αμερικανικών και Ευρωπαικών δυνάμεων) έχουν υπό τον έλεγχό τους τα εδάφη στα ανατολικά του Ευφράτη. Η Τουρκία μαζί με τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, την Hayat Tahrir al Sham και άλλες μικρότερες σαλαφιστικές οργανώσεις παραμένουν στην επαρχία Ιντλίμπ, στο Αφρίν, στην τουρκική ζώνη ελέγχου μετά την επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» και σε έναν μικρό θύλακα στα σύνορα με την Ιορδανία.

Γιατροί σε Συριακό Νοσοκομείο, πηγή: Al Arabiya 

Με μια πρώτη ματία, φαίνεται πως η Συρία δεν έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα απο τον COVID-19. Mέχρι τις 26 Μαίου 2020 στην χώρα είχαν διαγνωστεί μόνο 121 κρούσματα, 4 θανάτοι, ενώ είχαν αναρρώσει 41 άτομα. Αυτοί οι αριθμοί είναι από ολόκληρη την επικράτεια, με τους περισσότερους να καταγράφονται στα εδάφη που ελέγχει η κυβέρνηση. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι ελεγχόμενες από την κυβέρνηση περιοχές και ιδιαίτερα η Δαμασκός, έχουν περισσότερους πόρους και οργάνωση για να αντιμετωπισουν το πρόβλημα, πάντα σε σύγκριση με τους υπόλοιπους εμπόλεμους.

Οι περιοχές που ειναι στα χέρια της αντιπολίτευσης στη βορειοδυτική Συρία δηλώνουν πως δεν έχουν κανένα κρούσμα COVID-19 ακόμη. Έχουν παρθεί 596 δείγματα στις 13 Μαΐου, εκ των οποίων 594 επέστρεψαν αρνητικά και εκκρεμούσαν δύο αποτελέσματα. Ένα εργαστήριο στο Ιντλίμπ με χωρητικότητα 100 τεστ την ημέρα παραμένει καθοριστικό για τη δοκιμή δειγμάτων πιθανών περιπτώσεων COVID-19. Σε ορισμένες περιπτώσεις, δείγματα από τη βορειοδυτική Συρία αποστέλλονται σε εργαστήρια στην Τουρκία για δοκιμές. Όμως ειναι απίθανο αυτά τα ποσοστά να ειναι αξιόπιστοι δείκτες της πραγματικότητας. Αυτό που αντικατροπτίζουν είναι ο χαμηλός αριθμός τέστ που γίνονται στην Συρία και η δυσκολία αντιμετώπισης της κατάστασης σε ενα εμπόλεμο μέρος. Η συριακή κυβέρνηση συνεχίζει να εφαρμόζει μια σειρά προληπτικών μέτρων. Αυτά περιλαμβάνουν απαγόρευση της κυκλοφορίας από τις 18:00 έως τις 06:00, απαγόρευση ταξιδιού μεταξύ επαρχιών και ταξίδια εντός επαρχιών από και προς αστικά και αγροτικά κέντρα, με ορισμένες εξαιρέσεις, συμπεριλαμβανομένων των έκτακτων, ανθρωπιστικών και βασικών υπηρεσιών.

Όλες οι μη βασικές υπηρεσίες παραμένουν κλειστές και τα γραφεία του δημόσιου τομέα παραμένουν σε μειωμένες ώρες εργασίας. Μερικοί γνωστοί χώροι αναψυχής, όπως τα δημόσια πάρκα στην πόλη της Δαμασκού, της Λατάκιας και στην Ταρτούς, έχουν επίσης κλείσει. Το υγειονομικό σύστημα έχει καταρρεύσει μετά απο τόσα χρόνια πολέμου, ιδιαίτερα στις περιοχές που ελέγχονταν ή ελέγχονται απο τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης και τους τζιχαντιστές. Στο Ιντλίμπ, τα νοσοκομεία έχουν λιγότερους από 100 αναπνευστήρες για την θεραπεία περίπου 3 εκατομμυρίων πολιτών. Σε αυτό έχουν παίξει σημαντικό ρόλο οι βομβαρδισμοί νοσοκομείων και κέντρων υγείας απο τις αεροπορικές δυνάμεις της συριακής κυβέρνησης και της Ρωσίας. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη μόνο 57 νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα ειναι σε πλήρη λειτουργία αυτή την στιγμή σε ολόκληρη την χώρα, αλλά και αυτά έχουν έλλειψη σε ιατρικό προσωπικό, εξοπλισμό και φάρμακα. Η διέλευση των συνόρων εξακολουθεί να επηρεάζεται, καθώς η Συρία και οι γειτονικές χώρες συνεχίζουν την εφαρμογή προληπτικών μέτρων.

Τα περισσότερα χερσαία σύνορα με τη Συρία είναι πλέον κλειστά, με ορισμένες περιορισμένες εξαιρέσεις (Ιορδανία,Τουρκία και Λίβανο) για εμπορικές αποστολές και αποστολές βοήθειας, καθώς και για μετακίνηση προσωπικού ανθρωπιστικών και διεθνών οργανισμών. Οι πτήσεις εξωτερικού έχουν ανασταλεί στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Δαμασκού, όπως και όλες οι πτήσεις εσωτερικού. Λιμάνια σε Ταρτούς και Λατάκια εχουν παραμείνει σε λειτουργία, με προληπτικά μέτρα που έχουν επιβραδύνει τις λειτουργίες τους, συμπεριλαμβανομένων των υποχρεωτικών διαδικασιών απολύμανσης με το ελάχιστο προσωπικό που έχουν.

Προσφυγικό camp, όπου γίνεται αποστέιρωση, πηγή: Middle East Monitor 

Στο κομμάτι των πολεμικών επιχειρήσεων, έχει παρατηρηθεί άνα πάγωμα στις κινήσεις των αντίπαλων πλευρών. Έχουν υπάρξει σποραδικά χτυπήματα της Ισραηλινής αεροπορίας σε πιθανούς ιρανικούς στόχους και συριακές επιθέσεις drone, με στόχο την εξολόθρευση ηγετικών προσώπων των ανταρτών.  Η κατάπαυση πυρός στην επαρχία Ιντλίμπ διήρκεσε περισσότερο από το αρχικά αναμενόμενο. Ωστόσο, φαίνεται ότι η σχετική ηρεμία στην περιοχή είναι λιγότερο άμεσο αποτέλεσμα της πανδημίας του COVID-19 και περισσότερο αποτέλεσμα αποφάσεων των εμπλεκόμενων πρωταγωνιστών, που μετά την συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, την οποία επέβαλαν Μόσχα και Άγκυρα, θεώρησαν καλύτερη την ανασύνταξη. Οι ενδείξεις δείχνουν πως οι αντίπαλοι απλά εξοπλίζονται και συγκεντρώνουν προσεκτικά δυνάμεις για έναν νέο γύρο συγκρούσεων. Η πανδημία δύσκολα θα αλλάξει τις δυναμικές του πολέμου ούτε θα μεταβάλει την μελλοντική πορεία της διένεξης. Οι πρωταγωνιστές θα συνεχίσουν να ακολουθούν τα στρατηγικά τους συμφέροντα και κάποιοι θα χρειαστεί σίγουρα να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες (πχ ο συριακός στράτος. Μετά από τόσα χρόνια πολέμου, το ανθρώπινο δυναμικό είναι δυσεύρετο και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την προστασία του στρατιωτικού προσωπικού με εκκενώσεις στρατοπέδων και την αποφυγή επαφής με ιρανικές μονάδες απο την πλευρά των Σύρων. Οι Ιρανοί δημιουργούν ενα απρόβλεπτο εμπόδιο στην Συρία, καθώς η ύπαρξη σιιτών μαχητών απο το Ιράν, Αφγανιστάν και Ιράκ θεωρείται απο αρκετούς υπεύθυνη για την εξάπλωση του ιού στην χώρα.

O COVID-19 θα συνεχίσει να υπάρχει στην Συρία, το πιεζόμενο υγειονομικό σύστημα και ο πόλεμος θα παρατείνουν την παρουσία του. Οι εμπλεκόμενοι απλά θα προσαρμοστούν και οι συγκρούσεις θα ανανεωθούν με την πρώτη ευκαιρία. Όμως η πανδημία έχει επηρεάσει πολύ έναν ήδη δοκιμαζόμενο λαό, που οι αντοχές του δείχνουν να εξαντλούνται. Η ιρανική παρουσία, οι κυρώσεις από τα δυτικά κράτη, τα κωλύματα που δημιουργούν η Μόσχα και η Δαμασκός και η έλλειψη βασικών ειδών μετατρέπουν την Συρία σε ενα κλειστό στρατόπεδο πανδημίας.

Πηγή Κεντρικής Εικόνας: Asia News