Η Ελλάδα επλήγη φέτος από μια σειρά φυσικών καταστροφών, οι οποίες άφησαν το αποτύπωμά τους ανεξίτηλα πάνω σε χιλιάδες ανθρώπους: πυρκαγιές και πλημμύρες, χιονοπτώσεις και κατολισθήσεις, θάνατοι χιλιάδων ζώων και απώλεια δασικών στρεμμάτων. Όμοια κρίση υφίσταται σε κάθε γωνιά του κόσμου. Σε συνδυασμό, μάλιστα, με την πανδημία που αντιμετωπίζει η παγκόσμια κοινότητα, γεννάται το ερώτημα:
Μήπως πρέπει να τεθεί ως προτεραιότητα η προστασία του περιβάλλοντος;
Στις 6 Νοεμβρίου 2021 ξεκίνησε η 26η Σύνοδος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα (COP26), η οποία πραγματοποιείται στη Γλασκώβη και διαρκεί ως τις 12 Νοεμβρίου 2021, έξι χρόνια μετά την Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Η Σύνοδος αυτή αποτελεί – ή τουλάχιστον θα έπρεπε να αποτελεί – μια κραυγή αγωνίας και μια ελπίδα για να σωθεί ό,τι σώζεται εντός του αιώνα που διανύεται.
Η θερμοκρασία του πλανήτη ολοένα και αυξάνεται, με αποτέλεσμα να διακυβεύεται η ασφάλεια και η ισορροπία όλων των οικοσυστημάτων. Κρίνεται επιστημονικώς αναγκαίο να διατηρηθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω του 1,5°C, στόχος μη επιτεύξιμος με τα ως τώρα δεδομένα. Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις μη αναστρέψιμες αλλαγές, ιδίως αναφορικά με τα καιρικά φαινόμενα, τα οποία πλήττουν την Ευρώπη το τελευταίο χρόνο εντονότερα.
Εντός του πλαισίου αυτού, τα κράτη κλήθηκαν να βάλουν στόχους για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, να λάβουν μέτρα για την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να αυξήσουν τη χρηματοδότηση των δράσεων για το κλίμα.
Παρόντες ήταν πολλοί ηγέτες κρατών: ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν (ΗΠΑ), ο Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον (Βρετανία), ο Πρωθυπουργός Εμανουέλ Μακρόν (Γαλλία), ο Πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι (Ινδία), ο Πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον (Αυστραλία), ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης (Ελλάδα), ο Πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι (Ιταλία), ο Πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ (Ισραήλ), ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (Τουρκία), ο Πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό (Καναδάς), ο Πρόεδρος Ιβάν Ντούκε (Κολομβία), ο πρωθυπουργός Στέφαν Λεβέν (Σουηδία), ο Πρόεδρος Γκι Παρμαλέν (Ελβετία), ο Πρόεδρος Μουν Τζε-ιν (Νότια Κορέα), ο Πρόεδρος Φέλιξ Τσισεκέντι (Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και Αφρικανική Ένωση), ο Πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες (Αργεντινή).
Εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραστάθηκαν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο επίτροπος αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία Φρανς Τίμερμανς αλλά και οι Ευρωπαίες επίτροποι Ενέργειας Κάντρι Σίμσον και Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών Μαρέιντ Μαγκίνες. Η απουσία των εκπροσώπων κάποιων χωρών κατέστη αισθητή.
Μολονότι η πανδημία της Covid-19 έγινε αντιληπτή με βίαιο τρόπο, η περιβαλλοντική κρίση ετέθη σε δεύτερη μοίρα, μπροστά στον κίνδυνο της παγκόσμιας υγείας. Η κλιματική αλλαγή, η απομείωση της βιοποικιλότητας και η ρύπανση δεν αποτελούν μια απειλή ερχόμενη μακρόθεν, για την αντιμετώπιση της οποίας είναι διαθέσιμος άπλετος χρόνος. Είναι μια κατάσταση σύγχρονη και επίκαιρη, με οδυνηρές συνέπειες για τις μελλοντικές γενεές.
Την υψίστη σημασία αυτού του ζητήματος αντελήφθη και ο ΟΗΕ, για αυτό και έσπευσε να πραγματοποιήσει τη σύνοδο σε ένα χρονικό σημείο, όπου θα είναι εφικτό να παρευρεθεί η πλειοψηφία των εκπροσώπων των κρατών και να σχεδιαστεί ένα συλλογικό πλάνο δράσης για την αντιμετώπιση της κρίσης αυτής.
Την ίδια στιγμή που ο ΟΗΕ εμφανίζει την COP26 ως ένα βήμα, που θα φέρει την ανθρωπότητα εγγύτερα στην επίλυση των προβλημάτων, λαμβάνουν χώρα διαδηλώσεις ανά τον κόσμο για το κλίμα: στο Παρίσι, στο Σίδνεϋ, στο Λονδίνο, στο Ναϊρόμπι, στο Μεξικό, αλλά και στην Αθήνα.
Ειδικότερα, η Γκρέτα Τούνμπεργκ χαρακτήρισε τη Σύνοδο ως μια αποτυχία των χωρών να λάβουν ουσιαστικά και αποτελεσματικά μέτρα κατά της κρίσης αυτής, δεσμευόμενες αορίστως για δράσεις κατά των εκπομπών μεθανίου, προς την προστασία των δασών και την παύση της παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα. Ομοίως, η Μικαέλα Λοτς αμφισβητεί τα σχέδια πετρελαϊκής εκμετάλλευσης του Ηνωμένου Βασιλείου, επισημαίνοντας την ανάγκη για υλοποίηση συγκεκριμένων σχεδίων.
Παράλληλα, η οργάνωση «Global Witness» έχοντας ως αφορμή τη λίστα συμμετεχόντων των Ηνωμένων Εθνών, σημείωσε ότι στην εν λόγω Σύνοδο μετέχουν 503 άτομα συνδεδεμένα με τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων. Πώς, λοιπόν, είναι δυνατόν ένα άτομο, το οποίο διατηρεί μια σχέση με τον βιομηχανικό τομέα που φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης για την ρύπανση του πλανήτη, να συναινέσει στη λήψη μέτρων επιβλαβών για αυτόν;
Περισσότερες από 100 εταιρείες ορυκτών καυσίμων λαμβάνουν μέρος στις συζητήσεις για την μείωση των εκπομπών ρύπων, τους οποίους οι ίδιες παράγουν και έχουν επίγνωση ότι η παραγωγή αυτή χρόνο με το χρόνο αυξάνεται. Δέον είναι να τονισθεί, ότι πρόκειται για κερδοφόρες επιχειρήσεις, οι οποίες κατέχουν έναν ενεργητικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία. Πώς είναι εφικτό να «συζητάμε με την τίγρη, όταν έχουμε το κεφάλι μας στο στόμα της»;
Εντός αυτού του πλαισίου, η Greenpeace κατηγόρησε «το πετρελαιοπαραγωγικό βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας» σχετικά με τη στάση του στη Σύνοδο, ισχυριζόμενη ότι η Σαουδική Αραβία θέτει εμπόδια στην διαπραγμάτευση και την αποτελεσματική λήψη αποφάσεων για την κλιματική αλλαγή, οι οποίες πρέπει να είναι ομόφωνες. Οι εργασίες της COP26 αναμένεται να ολοκληρωθούν την Παρασκευή, 12 Νοεμβρίου 2021, με την ανακοίνωση των πορισμάτων των πολυήμερων αυτών διαπραγματεύσεων.
