Της εξωτερικής συνεργάτιδος, Καραμπατσώλη Μαρίλειας:
Θύελλα συζητήσεων προκάλεσε η πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), με την οποία αναίρεσε προηγούμενη αμετάκλητη απόφασή της σχετικά με τη χορήγηση των αναδρομικών των συνταξιούχων.
Στις 10 Ιανουαρίου 2020, ξεκίνησε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) η δίκη για τα αναδρομικά των 2,5 εκατ. συνταξιούχων. Η υπόθεση εισήχθη με τον θεσμό της πολιτικής δίκης (ν.3900/2010), καθώς αφορά την επίλυση ζητήματος ευρύτερου ενδιαφέροντος / ευρύτερου κύκλου προσώπων, εξυπηρετώντας, με αυτό τον τρόπο, την ασφάλεια δικαίου και νομολογίας.
Πριν την έναρξη της δίκης, το φλέγον ζήτημα είχε ήδη λάβει τεράστιες διαστάσεις, καθώς, αφενός αφορούσε ένα μεγάλο αριθμό συνταξιούχων ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και ΟΓΑ – που συνταξιοδοτήθηκαν πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου (2016) – και αφετέρου το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης όφειλε να υπολογίσει το δημοσιονομικό κόστος που θα συνεπαγόταν μία τέτοια απόφαση.
Αντισυνταγματικότητα περικοπών
Στο όχι και τόσο μακρινό 2015, η ΟλΣτΕ έκρινε με τις αποφάσεις της 2287 και 2288/2015[1], ότι οι διατάξεις των ν. 4051/2012 και 4093/2012 σχετικά με την περικοπή των συντάξεων ήταν αντισυνταγματικές, καθώς παραβίαζαν: την αρχή της αξιοπρεπούς διαβίωσης (άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγματος), την αρχή της ισότητας στα δημόσια βάρη (άρθρο 4 Συντάγματος), την αρχή της αναλογικότητας (άρθρα 5 παρ. 1 και 25 παρ. 1 Συντάγματος), την αρχή της προστασίας της περιουσίας (άρθρο 17 Συντάγματος), (άρθρο 22 παρ. 5 Συντάγματος), την αρχή της ισόρροπης οικονομικής ανάπτυξης με κοινωνική ειρήνη (άρθρο 106 παρ. 1 Συντάγματος), το δικαίωμα ασφάλισης (άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος), καθώς και το Πρωτόκολλο Ι της ΕΣΔΑ και την Ευρωπαϊκή Χάρτα των Κοινωνικών Δικαιωμάτων. [2]
Ποια ποσά διεκδικούν οι συνταξιούχοι
Τα ποσά που ζητούν οι συνταξιούχοι να τους επιστραφούν, αφορούν τις περικοπές του 2012 που κρίθηκαν αντισυνταγματικές με την ανωτέρω απόφαση
Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για:
– την μείωση κατά 12% στο τμήμα της κύριας σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ
– την μείωση κατά 5% – 20% στο άθροισμα κύριας και επικουρικής που υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ
– την μείωση των επικουρικών συντάξεων από το πρώτο ευρώ κατά 10-20%
– την πλήρη περικοπή των Δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματος αδείας για τις κύριες και επικουρικές συντάξεις.[3]
Ανατροπή προηγούμενης απόφασης
Αυτές οι αποφάσεις που δικαίωσαν χιλιάδες συνταξιούχους, έρχονται να ανατραπούν λίγο αργότερα σε μια προσπάθεια περίσωσης της συνταγματικότητας των ανωτέρω νόμων και αποφυγής πληρωμής των αναδρομικών.
Η Ολομέλεια του ΣτΕ, με συντριπτική πλειοψηφία, έκανε δεκτή την αίτηση του Υπουργού Εργασίας κ. Ιωάννη Βρούτση, με την οποία ζητούσε την ανατροπή της ανωτέρω απόφασης, η οποία είχε δικαιώσει αμετάκλητα όλους τους συνταξιούχους και είχε επιδικάσει αναδρομικά των ετών από το 2015 μέχρι σήμερα. Κάνοντας δεκτή την αίτηση του Υπουργού, ανέτρεψε την προηγούμενη απόφασή του (2287/2015 ΟλΣτΕ), επιδικάζοντας τα αναδρομικά μόνο των τελευταίων 11 μηνών και μόνο σε όσους συνταξιούχους άσκησαν αγωγή.[4] Δικαιολογημένα, έχει χαρακτηριστεί ως πρωτόγνωρη μία τέτοια απόφαση του ΣτΕ, που ανατρέπει αμετάκλητη απόφαση του ιδίου, τα έννομα αποτελέσματα της οποίας έχουν, μάλιστα, εφαρμοστεί. Παράλληλα, θέτει ζητήματα που άπτονται το διαχωρισμό των εξουσιών με την έντονη ή και καταλυτική παρέμβαση της εκτελεστικής εξουσίας στη δικαστική.
Πέρα από τη χορήγηση των αναδρομικών, αξίζει να σημειωθεί ότι ο νέος ασφαλιστικός νόμος δεν έχει τεθεί ακόμη σε εφαρμογή εξαιτίας της απουσίας λογισμικού στον ΕΦΚΑ. Αυτό μπορεί να προκαλέσει νέο «πονοκέφαλο» στους συνταξιούχους, καθώς η καταβολή των αυξήσεων στις συντάξεις ενδέχεται να καθυστερήσει αρκετά.[5] Αναμένεται, εντός του Ιουνίου, η απόφαση του ΣτΕ σχετικά με την εκδίκαση των προσφυγών των συνταξιούχων, με πιθανό σενάριο την χορήγηση των αναδρομικών των τελευταίων μόνο 11 μηνών και όχι των 42 μηνών – συν τα δώρα και επιδόματα -, κάτι που ιδανικά θα οδηγούσε στην πλήρη ικανοποίησή τους.
Παραπομπές:
[1] Διαβάστε το νόμο αναλυτικά δημοσιευμένο εδώ: http://www.dsanet.gr/Epikairothta/Nomologia/steol2287_15.htm
[2] ΕΦΚΑ: Τα αναδρομικά και πάλι στο Ακυρωτικό ΣτΕ – 10 Ιανουαρίου 2020 ορίσθηκε η δικάσιμος, To Βήμα, https://www.tovima.gr/2019/11/30/opinions/efka-ta-anadromika-kai-pali-sto-akyrotiko-ste-10-ianouariou-2020-oristhike-i-dikasimos/
[3] Στις 10 Ιανουαρίου ξεκινά στο ΣτΕ η δίκη για τα αναδρομικά 2,5 εκατ. Συνταξιούχων, To Βήμα, https://www.tovima.gr/2020/01/01/finance/stis-10-ianouariou-kseika-sto-ste-i-diki-gia-ta-anadromika-25-ekat-syntaksiouxon/
[4] Απόφαση-«βόμβα» από το ΣτΕ: Αναδρομικά 11 μηνών στους συνταξιούχους αποφάσισε η Ολομέλεια του ΣτΕ!, ΕΝΥΠΕΚΚ, https://enypekk.gr/2020/04/18/%CE%B1%CF%80%CF%8C%CF%86%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CE%B2%CF%8C%CE%BC%CE%B2%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B5-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AC-1/?fbclid=IwAR2l185jJh7TVSmtZ5jI_fTGfdL_AUg7c6WOlCYU_Sf0ATyO61oZrXOauTk
[5] Νέα ανατροπή με τα αναδρομικά – Τι πρέπει να περιμένουν οι συνταξιούχοι, in.gr, https://www.in.gr/2020/06/04/economy/nea-anatropi-ta-anadromika-ti-prepei-na-perimenoun-oi-synouxoi/taksi
