Πως θα σας ακουγόταν αυτή η ιδέα: επιχειρηματίες και δη οι δισεκατομμυριούχοι αυτού του πλανήτη, να κατέχουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, να είναι οι ιδιοκτήτες των πρώην κρατικών συστημάτων υγείας, να είναι αυτοί που θα επενδύουν στην δήθεν «πράσινη ανάπτυξη», να υπόσχονται την επίλυση της παγκόσμιας φτώχειας, (αρκεί να τους πει κάποιος το κόστος) και το παγκόσμιο εμπόριο να περνά από τα χέρια δέκα, είκοσι ανθρώπων.
Πως θα σας ακουγόταν η ιδέα, ότι η αστική δημοκρατία αλλάζει, αυτή την στιγμή που μιλάμε, ο τρόπος επικοινωνίας, ο τρόπος με τον οποίο αλληλοεπιδράμε, ο τρόπος με τον οποίο οι δημοσιογράφοι ασκούν κριτική στα καθεστώτα και στις κυβερνήσεις, και πως όλο αυτό επιδρά στην αποπολιτικοποίηση των πολιτών και στη συγκέντρωση της εξουσίας σε ένα συνεταιρισμό μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, που εκτείνεται από τους πολιτικούς ηγέτες μέχρι και τους CEOs. Δεν τα λέω εγώ αυτά βεβαίως, αλλά ο κοινωνιολόγος Κόλιν Κράουτς στο βιβλίο του «Μεταδημοκρατία», το οποίο γράφτηκε πριν δεκαπέντε χρόνια περίπου, και μοιάζει να περιγράφει μια δυστοπική κοινωνία, αλλά είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα από ότι θεωρήθηκε ή θεωρούμε εμείς.
Αφορμή για αυτό το άρθρο στάθηκε η αγορά του twitter από τον δισεκατομμυριούχο και ιδιοκτήτη της Tesla, Elon Musk έναντι 44 εκατομμυρίων δολαρίων, τον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου (ναι, σύμφωνα με το Forbes, o Musk είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου), ο οποίος έρχεται να «εκκαθαρίσει» το τοπίο στον αχανή ιστό του twitter, να επαναφέρει την «ελευθερία του λόγου», την τάξη και την νομιμότητα.
Θα εκκαθαρίσει λέει τα botakia και μαζί τους ότι συνεπάγεται, θα απαξιώσει την δύναμη της ανωνυμίας του διαδικτύου, θα δώσει βήμα σε ακροδεξιούς και φασίστες να ξερνάνε τον οχετό τους και να προασπίζονται τα συμφέροντα του, λένε κιόλας ότι θα επαναφέρει τον εξόριστο πρώην πρόεδρο Trump, σε μια κίνηση σημαντικού συμβολισμού για τις ΗΠΑ.
Αλλά ο Musk, δεν κάνει κάτι το οποίο είναι πρωτάκουστο στην Αμερική (ή και στον κόσμο), όταν τα ΜΜΕ έχουν εμπορευματοποιηθεί πολύ καιρό τώρα, με επιχειρηματίες να αγοράζουν εφημερίδες και κανάλια, με τον Jeff Bezos να κατέχει την Washington Post, τον Rupert Murdoch να κατέχει την Wall Street Journal και την New York Post, καθώς στην Αγγλία κατέχει την Sun και τους Times. Με τον Musk να κατέχει πλέον ένα από τα δημοφιλέστερα social media, δημιουργεί έντονες ανησυχίες στον κόσμο για το μέλλον του διαδικτύου, του ελεύθερου λόγου και της ελευθεροτυπίας.
Το αντίκτυπο που θα έχει η αγορά του twitter από τον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου, μπορεί να ιδωθεί καλύτερα στον κύκλο της οριζόντιας συγκέντρωσης των μονοπωλίων.
Με λίγα λόγια, ο Musk αγόρασε το twitter όχι επειδή αγαπάει το μέσο αυτό, αλλά επειδή μέσω αυτού μπορεί να απορροφήσει ή να ιδρύσει νέες πλατφόρμες ή άλλες εταιρείες, να προωθήσει τα ήδη δικά του επιχειρηματικά συμφέροντα και δεύτερον, να έχει μια πιο ολοκληρωμένη συνεργασία με την πολιτική εξουσία των ΗΠΑ. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι το μέλλον του διαδικτύου και της ελευθερίας του λόγου. Οι υποσχέσεις του Musk για ελευθερία του λόγου, τον μετατρέπουν αυτόματα σε έναν εγγυητή της στα ΜΜΕ, σαν έναν προστάτη των χρηστών έναντι των κυβερνήσεων και των πολιτικών θεσμών. Στην μετά-δημοκρατία άλλωστε, οι επιχειρηματίες εγγυώνται για την ελευθερία του ατόμου και όχι οι πολιτικοί θεσμοί. Το κοινωνικό συμβόλαιο αλλάζει και πλέον η ισχύς μετατοπίζεται, ενώ οι πολίτες απομακρύνονται από την κοινωνία, ατομικοποιούνται, απoπολιτικοποιούνται, επενδύουν σε NFTs (υπό τις οδηγίες του Musk) και κάνουν πάρτι στο metaverse (με τις ευλογίες του Zuckerberg).
Είναι φανερό πλέον, ότι το διαδίκτυο συγκεντρώνεται σε λίγα χέρια, πλούσιων, λευκών ανδρών, και όπου υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση τόσο η ελευθερία του λόγου μικραίνει.
Ήδη ο Musk, προτείνει για τα ειδησεογραφικά websites να πληρώνουν ένα αντίτιμο αν θέλουν να χρησιμοποιήσουν tweet από κάποιον αυθεντικό λογαριασμό. Το διαδίκτυο εμπορευματοποιείται και όπως εμπορευματοποιήθηκε και ο τύπος, η διάχυση πληροφοριών θα συνεχίσει να υπάρχει, αλλά η ενημέρωση για σημαντικά ζητήματα θα εκλείψει. Μένει να δούμε, κατά πόσο ο online ακτιβισμός, θα δράσει, και τι πλήγματα μπορεί να αποφέρει στον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου.
Η μετά-δημοκρατία έφτασε, ο βασιλιάς πέθανε. Ζήτω ο βασιλιάς!
