Ήταν Δευτέρα 4 Οκτωβρίου όταν όλοι μας παρατηρήσαμε τη δυσλειτουργία του Facebook και των εφαρμογών που κατέχει. Για ώρες το Facebook, Messenger, Instagram, WhatsApp και το Oculus δεν ήταν προσβάσιμα από κανέναν από τους 3.5 δισεκατομμύρια χρήστες τους.

Το ίδιο το Facebook εξαφανίστηκε από το διαδίκτυο και το «βραχυκύκλωμα» κράτησε για παραπάνω από 5 ώρες, με τις εφαρμογές σιγά σιγά να ξαναζωντανεύουν, αλλά να παραμένουν προβληματικές μέχρι την ολοκληρωτική σταθεροποίησή τους.

Η τελευταία φορά που το Facebook παρουσίασε παρόμοια προβλήματα ήταν το 2019, όταν ένα τεχνικό λάθος επηρέασε τις ιστοσελίδες του για 24 ώρες, η συγκεκριμένη, όμως, ταυτόχρονη παράλυση τόσων εφαρμογών ήταν κάτι πρωτάκουστο. Λαμβάνοντας, μάλιστα, ως δεδομένο ότι το Facebook χρησιμοποιείται από άλλες τόσες εφαρμογές και υπηρεσίες ως τρόπος εισόδου και ταυτοποίησης, αντιλαμβανόμαστε το blackout που δημιουργήθηκε.

Το ίδιο το Facebook απολογήθηκε στο Twitter και ευχαρίστησε τους χρήστες του για την κατανόηση. Αναφορικά στην αιτία του προβλήματος, η εταιρία ανακοίνωσε ότι ήταν οι αλλαγές στην διαδικτυακή υποδομή που συντονίζει την κίνηση μεταξύ των κέντρων δεδομένων του. Διακόπηκαν, συνεπώς, οι επικοινωνίες και επηρεάστηκαν και τα υπόλοιπα κέντρα δεδομένων.  Σύμφωνα με πηγές μέσα στη Facebook, οι υπηρεσίες αποκαταστάθηκαν αφού μία ομάδα τεχνικών επισκεύασε τους σέρβερς σε ένα κέντρο δεδομένων στην Σάντα Κλάρα της Καλιφόρνια.

Δεδομένου ότι το Facebook, και οι θυγατρικές του, χρησιμοποιούνται από δισεκατομμύρια χρήστες σε όλο τον κόσμο, ως μέσο επικοινωνίας με οικογενειακά και αγαπημένα πρόσωπα, ως πλατφόρμες ενημέρωσης και κοινωνικό-πολιτικής έκφρασης και διάδρασης, αλλά και ως μέσο διαφήμισης και προσέγγισης πελατών από επιχειρήσεις και υπηρεσίες, η κατάρρευση αυτή έφερε για άλλη μια φορά στο στόχαστρο την εταιρεία για κριτική στις υποδομές και τα μέτρα ασφαλείας που διαθέτει για να αποτρέπονται τέτοια σφάλματα. Συνέπεσε, μάλιστα, χρονικά, και με την αποκάλυψη της ταυτότητας της whistleblower που διέρρευσε χιλιάδες εσωτερικά έγγραφα της Facebook.

Μία μέρα πριν το blackout, η Frances Haugen αποκάλυπτε σε τηλεοπτική της συνέντευξη, γιατί αποφάσισε να συλλέξει και να δημοσιεύσει σε δημοσιογραφικά μέσα, αλλά και νομοθέτες τεκμήρια που αποδεικνύουν ότι η Facebook γνωρίζει τον αρνητικό αντίκτυπο που έχει στην ψυχολογία των χρηστών του αλλά και στη δημοκρατία.

Η Haugen είχε στο παρελθόν εργαστεί στις Google, Pinterest και Yelp. Απασχολήθηκε στο Facebook για 2 χρόνια στην ομάδα «civic misinformation», όπου διαχειριζόταν θέματα δημοκρατίας και παραπληροφόρησης αλλά και αντικατασκοπείας. Οι εσωτερικές έρευνες στις  οποίες απέκτησε πρόσβαση έδειχναν ότι η εταιρεία γνώριζε για το ρόλο της στην κυκλοφορία fake news στις εκλογές του 2020, τη συνεισφορά της στην μετάδοση ρητορικής μίσους και εξτρεμισμού αλλά και για την καταστροφική επιρροή του Instagram στην αυτοεικόνα των εφήβων κοριτσιών.  Όπως είπε: «το Facebook επιλέγει συνειδητά το κέρδος έναντι της ασφάλειας». Οι αλγόριθμοι είναι κατασκευασμένοι, ώστε, να προωθούν τέτοιου είδους περιεχόμενο το οποίο προκαλεί αντιδράσεις και έντονα συναισθήματα, αυξάνοντας τη διάδραση με την εφαρμογή και συνεπώς το κέρδος της.

Η λύση, ωστόσο, δε βρίσκεται στη διάλυση της Facebook, όπως αναφέρει και η ίδια. Είδαμε πόσο νευραλγικό κομμάτι της κοινωνίας, αλλά και της αγοράς αποτελούν, καλώς ή κακώς, αυτές οι εφαρμογές. Η διαδικασία επιδιόρθωσης της λειτουργίας τους κρίνεται ακόμα πιο δύσκολη και απαιτεί τη θέσπιση περιορισμών, κανόνων και μέσων ελέγχου από την πολιτεία. Οφείλουμε να δούμε κατάματα την επιρροή των εφαρμογών αυτών σε εμάς τους ίδιους, όσο και αν μας ντροπιάζει, αλλά και στο δημοκρατικό πολίτευμα και να απαιτήσουμε, ως άμεσα ενδιαφερόμενοι αλλά και θιγόμενοι, να λειτουργούν με διαφάνεια και σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και στις δημοκρατίες μας.

Πηγή εικόνας: CNBC