Της εξωτερικής συνεργάτιδος, Όλγας Βομβαρδά,
Η πλούσια Άνδρος του 1930 με τους πλοιοκτήτες και την ναυτιλία της συναγωνίζεται σε πλούτο και κύρος το Λονδίνο και ονομάζεται Μικρά Αγγλία. Μικρά Αγγλία λέγεται και το πλοίο στο οποίο θα μπαρκάρει ο Σπύρος Μαλταμπές, ο άνδρας που θα ερωτευτεί παράφορα η εσωστρεφής Όρσα, η μεγάλη κόρη της οικογένειας των Σαλταφέρων. Ο θηριώδης αυτός έρωτας θα παραμείνει ανεκπλήρωτος, καθώς η μητέρα της θα την υποχρεώσει να παντρευτεί έναν πλούσιο καραβοκύρη.
Αργότερα, ο Σπύρος θα επιστρέψει καραβοκύρης και αυτός πια, άξιος να γίνει γαμπρός της οικογένειας και θα παντρευτεί τη μικρή και ατίθαση κόρη, Μόσχα. Τα δύο ζευγάρια θα κατοικήσουν στο ίδιο σπίτι με ένα λεπτό ξύλινο ταβάνι θα χωρίζει τις κρεβατοκάμαρές τους. Οι 24 λεπτές κυπαρισσοσανίδες αφήνουν τα βήματα, τα τριξίματα, τα βογκητά και τα φιλιά να διαπερνούν το ταβάνι και να φτάνουν στα αφτιά της Όρσας, μπήγοντας το μαχαίρι όλο και πιο βαθιά στην καρδιά.
Αυτό βέβαια όσο οι άντρες βρίσκονται στο νησί και όχι μπαρκαρισμένοι σε κάποιον ωκεανό.
Η ιστορία διαδραματίζεται στην εικοσαετία από το 1930 έως το 1950 και αποτυπώνει έναν έρωτα σαρωτικό και θηριώδη όπως τα κύματα της θάλασσας, αλλά σεμνό και ποιητικό όπως η εικόνα ενός γιασεμιού στα λευκά λεπτά χέρια της Όρσας. Ο απόλυτος έρωτας, ο αφόρητος πόνος από την απώλειά του και την αδυναμία του να εκπληρωθεί κάνουν την Όρσα τον πιο δραματικό χαρακτήρα του βιβλίου.
Γύρω από το ασίγαστο δράμα αναδύεται ο ασφυκτικός χαρακτήρας του μικρόκοσμου του νησιού και τα αποπνικτικά του ήθη: η μητριαρχία λόγω της χρόνιας απουσίας των ανδρών, οι κοινωνικές συμβάσεις, η κατίσχυση του συμφέροντος έναντι του έρωτα και το πάθος για εξουσία και κοινωνική άνοδο. Η πορεία της ιστορίας διασταυρώνεται με τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα της Ελλάδας, τον πόλεμο, τους τορπιλισμούς των εμπορικών πλοίων, την Κατοχή και τον εμφύλιο.
πηγή εικόνας: Νύχτες Πρεμιέρας
Το μυθιστόρημα της Ιωάννας Καρυστιάνη, κυκλοφόρησε το 1997 κερδίζοντας το κρατικό βραβείο και συγκινώντας μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού. Δεκαέξι χρόνια μετά, αυτή η συγκινητική ιστορία των δύο αδελφών που μοιράζονται τον ίδιο απόντα άνδρα, μεταφέρεται στην μεγάλη οθόνη σε σενάριο της Καρυστιάνη και σκηνοθεσία του Παντελή Βούλγαρη.
Ο Βούλγαρης έμεινε πιστός στους σεμνούς και αργούς ρυθμούς της εξέλιξης ενός έρωτα μίας άλλης αποχής, ενσωμάτωσε στο προσωπικό δράμα της Όρσας την κοινωνική διάρθρωση του νησιού και το ιστορικό πλαίσιο, αποδίδοντας με προσήλωση το λιτό φυσικό σκηνικό της Άνδρου. Έτσι, η ταινία είναι ένα ηθογραφικό δράμα, ανθρωποκεντρικό, που αποπνέει γνήσια συγκίνηση, δημιουργώντας συναισθήματα μέσα από εικόνες που μόνο η καλή τέχνη μπορεί να αφουγκραστεί και να μεταδώσει.
Κάτι που ξενίζει κάποιους, αλλά κάνει άλλους να βιώνουν το δράμα της Όρσας σε όλη του την έκταση, είναι η αργή μετάβαση από το ένα κομμάτι της ταινίας στο άλλο, το αργό στήσιμο του κόσμου της ταινίας, ακόμα και οι κουβέντες που διαδέχονται αργά η μία την άλλη. Όμως, αυτό είναι μία από τις αρετές του Βούλγαρη, η εμμονή στη λεπτομέρεια, η καθοδήγηση των ηθοποιών και η συνετή κλιμάκωση. Οι υπομονετικοί θα αποζημιωθούν και θα το εκτιμήσουν.
πηγή εικόνας: Cineland
Η ομορφιά της ταινίας βρίσκεται στην αργή πλοκή της, στις μετρημένες αλλά γεμάτες νόημα κουβέντες που ανταλλάσσονται. Αυτές οι λεπτομερείς εικόνες καθιστούν την ταινία όμορφη και πολύτιμη σαν ένα περίπλοκο λεπτοδουλεμένο υφαντό.
Η φωτογραφία της ταινίας έχει το επίπεδο που απαιτεί το είδος της ταινίας εποχής αλλά και το επίπεδο που κρατάει η σκηνοθεσία του Βούλγαρη. Ο διευθυντής φωτογραφίας, Σίμος Σαρκεντζής, γύρισε σε φίλμ φωτογραφίες σαν καρτ ποστάλ μίας άλλης εποχής. Τα κοστούμια της Γιούλας Ζωιοπούλου και τα ντεκόρ του Αντώνη Δαγκλίδη είναι εκλεκτά και καλαίσθητα, ενώ πολύ θετική εντύπωση κάνει η μουσική της Κατερίνας Πολέμη. Το μοντάζ έφερε σε πέρας ο Τάκης Γιαννόπουλος.
Ο Βούλγαρης καθοδήγησε και ανέδειξε δύο φρέσκες ερμηνείες από δύο υπερταλαντούχες ηθοποιούς, την Πηνελόπη Τσιλίκα, η οποία συγκινεί και μας ανατριχιάζει με την διάσταση που δίνει στον πόνο της Όρσας, και τη Σοφία Κόκκαλη ως το ατίθασο νεαρό πνεύμα της οικογένειας που προκαλεί εν αγνοία της τον αφόρητο πόνο της Όρσας.
Σπάνιο βάθος στο ρόλο της μητέρας δίνει η Αννέζα Παπαδοπούλου που ερμηνεύει τη μητέρα ως το κράτος της λογικής και τη θεματοφύλακα των συμφερόντων της οικογένειας σε μία μεγάλη ερμηνεία.
Η ταινία
Μικρά Αγγλία, 2013, 159 λεπτά
Σκηνοθεσία: Παντελής Βούλγαρης
Παίζουν: Πηνελόπη Τσιλίκα, Σοφία Κόκκαλη, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Μάξιμος Μουμούρης, Αννέζα Παπαδοπούλου
