Άρθρο της εξωτερικής συνεργάτιδος, Μαρίνας Βασιλειάδου,
Ήδη από το 2011, μετά από την πτώση του καθεστώτος του Καντάφι, το κράτος της Λιβύης έρχεται αντιμέτωπο με μία πληθώρα προβλημάτων, τα οποία το οδηγούν σε έναν αδιάκοπο κύκλο πολέμων, οικονομικών δυσχερειών, καταστροφών και εμφύλιων συγκρούσεων. Η χώρα, όντας διχασμένη σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα, (με τον Sarraj να εδρεύει στην Τρίπολη και τον Haftar στην Ανατολική Λιβύη) δεν καθίσταντο αποδοτική ως προς την διαχείριση τόσο των εσωτερικών, όσο και των εξωτερικών κρίσεων. Ωστόσο, τα δεδομένα ανετράπησαν με την εκλογή μίας νέας μεταβατικής κυβέρνησης, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και με συντονίστρια την Stephanie Williams. Η εν λόγω εξέλιξη αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ειρήνη.
Αναλυτικότερα, εντός των διαβουλεύσεων που έλαβαν χώρα τους προηγούμενους μήνες, τα μέλη κατόρθωσαν να κατασταλάξουν σε μία λίστα υποψηφίων, οι οποίοι θα αναλάμβαναν τα ηνία στην νέα μεταβατική κυβέρνηση της Λιβύης. Η εξέλιξη, βέβαια, ήταν κάπως αιφνιδιαστική. Από όλους τους υποψηφίους, ο ένας που κατάφερε να διακριθεί και να υπερισχύσει έναντι των υπολοίπων ήταν ο Abdul Hamid Ddeibah, ο οποίος αν και δεν αποτελούσε κεντρικό όνομα στις συζητήσεις, υπερίσχυσε κατά 5 ψήφους από τον Fathi Bashagha. Μαζί με αυτόν αναδείχθηκε και ένα τριμερές προεδρικό συμβούλιο με επικεφαλής τον Mohamed al-Menfi.
Η μεταβατική κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης έως τις 19 Μαρτίου, έχοντας παρουσιάσει στο Κοινοβούλιο του Τομπρούκ το κυβερνητικό της σχέδιο. Εφόσον χαίρει αποδοχής θα προχωρήσει στην προσπάθεια ένωσης των θεσμών της χώρας και εν τέλει στην διεξαγωγή εκλογών στις 24 Δεκεμβρίου. Μεταξύ των ευθυνών της μεταβατικής κυβέρνησης περιλαμβάνονται οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα ασφάλειας και σε αυτούς του αφοπλισμού, της αποστράτευσης και της επανένταξης. Μάλιστα, από τις πρώτες ανακοινώσεις που πραγματοποιήθηκαν, στις 9 Μαρτίου, ήταν και η επιθυμία της κυβέρνησης Ddeibah να αποχωρήσουν τα ξένα στρατεύματα και οι μισθοφόροι από την χώρα, τους οποίους χαρακτήρισε σοβαρή πληγή για την χώρα.
Η διεθνής κοινότητα φάνηκε ιδιαίτερα ευχαριστημένη με τις εξελίξεις, χαιρετίζοντας την εκλογή της νέας μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης.
Ειδικότερα, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Βρετανία, οι ΗΠΑ με κοινό ανακοινωθέν αποδέχθηκαν την έκβαση των γεγονότων. Η Αίγυπτος και το Μαρόκο έδειξαν την ικανοποίησή τους, ενώ η Ελλάδα δεσμεύτηκε να επιτρέψει την επαναλειτουργία της λιβυκής πρεσβείας στην Αθήνα.
Ο νέος πρωθυπουργός της Λιβύης, Abdul Hamid Ddeibah. Πηγή εικόνας: atalayar.com
Η κατάσταση, ωστόσο, δεν άργησε να βρεθεί στο μικροσκόπιο, με τα γεγονότα να έρχονται σε σύγκρουση. Αρχικά, ο πρόεδρος της μεταβατικής κυβέρνησης, Mohamed al-Menfi, είναι πρώην διπλωμάτης και πρέσβης της λιβυκής πρεσβείας στην Ελλάδα, ο οποίος είχε απελαθεί από την χώρα λόγω της μη δημοσιοποίησης του τουρκολιβυκού συμφώνου. Προκύπτει, όπως είναι φυσικό, το ζήτημα των σχέσεων Ελλάδας – Λιβύης στο εγγύς μέλλον, δεδομένου ότι η πρώτη έχει δηλώσει την επιθυμία επανένταξης των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Βέβαια, ο μεταβατικός πρόεδρος εφησύχασε τις όποιες ανησυχίες.
Σε δεύτερο στάδιο, αν και ο νέος μεταβατικός πρωθυπουργός έχει δεσμευτεί να επαναφέρει την ηρεμία στο εσωτερικό της χώρας, θα πρέπει να εξεταστεί η παρελθοντική του δράση. Ο ίδιος είχε διευθύνει την Λιβυκή εταιρεία Επενδύσεων και Ανάπτυξης επί Καντάφι και, μάλιστα, είχε καταταχθεί με την κυβέρνηση της Τρίπολης του Sarraj. Οι επικρίσεις, όπως είναι αναμενόμενο, εμφανίστηκαν λίαν συντόμως. Συνεπώς, είναι αρκετά αμφιλεγόμενες οι προθέσεις και η μετέπειτα δράση του. Άλλωστε, από τις πρώτες συνεντεύξεις που παραχώρησε μετά την εκλογή του, ήταν σε τούρκικα ειδησεογραφικά μέσα.
Τίθεται, λοιπόν, το ερώτημα πώς θα κατορθώσει να εξομαλύνει την έντονη εσωτερική κατάσταση, εφόσον ο ίδιος είναι υποστηρικτής και σύμμαχος μίας χώρας, η παρουσία της οποίας έχει καθορίσει σε σημαντικό βαθμό την εσωτερική κατανομή δυνάμεων.
Επιπροσθέτως, έχει προκύψει ένα φλέγον ζήτημα, το οποίο εξετάζεται από τον ΟΗΕ. Υποστηρίζεται ότι ο νέος μεταβατικός πρωθυπουργός εξελέγη κατόπιν δωροδοκίας μελών του εκλεκτικού σώματος. Η έκθεση που προετοιμάζει ο οργανισμός, επρόκειτο να δημοσιευτεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όπου θα εξεταστεί περαιτέρω και θα διερευνηθεί όλο το πλαίσιο εκλογής του. Εννοείται ότι ο Ddeibah έσπευσε αμέσως να διαψεύσει τα δημοσιεύματα που τον εξέθεταν κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Παρά τις επικρίσεις, η κατάσταση στη Λιβύη προσφέρει μία πνοή αισιοδοξίας και αποτελεί μία σημαντική αρχή, για να μεταβληθούν τα κακώς κείμενα της χώρας. Φυσικά, δεν είναι δυνατό να εθελοτυφλήσουμε σε ορισμένες αντικειμενικές δυσκολίες που επικρατούν στο εσωτερικό της, όπως είναι η έλλειψη ενός ενιαίου στρατού, η ύπαρξη ισχυρών ομάδων/φατριών που δεν λειτουργούν ως σύνολο, η παρουσία ξένων μισθοφόρων και ίσως το πιο σημαντικό, η ενδεχόμενη αντίδραση του Haftar.
Σε κάθε περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη τα γεγονότα, θα πρέπει να υπάρξει μία υποστήριξη στο νέο, και πρωτίστως δύσκολο, βήμα της Λιβύης, μένοντας πιστοί στις διεθνείς διαδικασίες που πραγματοποιήθηκαν. Τίθεται, συνεπώς, το ερώτημα τι μέλλει γενέσθαι για την επομένη της έγκρισης της νέας μεταβατικής κυβέρνησης. Αδιαμφισβητήτως, όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα σε δύο ημερομηνίες ορόσημο.
Η μία αποτελεί την στιγμή απόδοσης ψήφου εμπιστοσύνης στην νέα μεταβατική κυβέρνηση και η δεύτερη το κομβικό σημείο στις 24 Δεκεμβρίου, όταν, δηλαδή, είναι προγραμματισμένες οι επίσημες εκλογές της χώρας.
