H έρευνα Pandora Papers, δείχνει κρυφές οικονομικές δραστηριότητες μέσα από 11,9 εκατομμύρια έγγραφα
Δεκάδες είναι οι ηγέτες κρατών που βρίσκονται στο μικροσκόπιο της έρευνας Pandora Papers της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητών Δημοσιογράφων, η οποία αποκαλύπτει τις offshore εταιρείες στις οποίες καταφεύγουν πολιτικοί, επιχειρηματίες, επώνυμοι για να γλιτώσουν φόρους . Ανάμεσα στους ηγέτες συγκαταλέγονται ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, ο πρωθυπουργός της Πακιστάν Ιμραν Χαν, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφμ, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Αντρεί Μπάμπις, ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ και δεκάδες ακόμα ηγέτες κρατών, 300 κρατικοί λειτουργοί αλλά και επιχειρηματίες και stars της showbiz. Στην έρευνα εμφανίζεται και το όνομα του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, με τον ίδιο να αρνείται την εμπλοκή.
Πώς εμπλέκεται ο Βλαντίμιρ Πούτιν
Αναφορικά με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρι Πόυτιν, σύμφωνα με την Washington Post, υπάρχουν στοιχεία που παραπέμπουν στην περίπτωση της Σβετλάνα Κριβονόγκιχ, Ρωσίδας που έγινε ιδιοκτήτρια διαμερίσματος στο Μονακό μέσω υπεράκτιας εταιρείας της νήσου Τορτόλα της Καραϊβικής τον Απρίλιο του 2003, λίγες εβδομάδες αφού γέννησε ένα κορίτσι.
Τότε, βρισκόταν σε μυστική πολυετή σχέση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, αναφέρει η εφημερίδα που ανήκει στην Διεθνή Κοινοπραξία επικαλούμενη το ρωσικό ερευνητικό μέσον Proekt. Η Σβετλάνα Κριβονόγκιχ, η 18χρονη σήμερα κόρη της και το Κρεμλίνο δεν ανταποκρίθηκαν στα αιτήματα του Μέσου για σχολιασμό.
Πρωθυπουργός Πακιστάν: Εκατομμύρια δολάρια σε λογαριασμούς κοντινών του προσώπων
Ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Ιμραν Χαν, μπορεί να εξελέγη με σημαία την καταπολέμηση της διαφθοράς στη χώρα όμως το όνομά του εμφανίζεται στην νέα έρευνα, ενώ βρισκόταν και στα Panama Papers.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Pandora Papers, μέλη της οικογενείας του και της κυβέρνησής του κατέχουν εκατομμύρια δολάρια σε υπεράκτιους λογαριασμούς. Στο Twitter ο πακιστανός πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ότι «θα ερευνήσει» όλους τους πακιστανούς πολίτες που μνημονεύονται στα Pandora Papers.Papers.
Πρόεδρος Αζερμπαϊτζάν: Συναλλαγές για ακίνητα στο Ηνωμένο Βασίλειο
Ανθρωποι του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ – ο οποίος κατηγορείται συστηματικά για διαφθορά – πραγματοποίησαν σκοτεινές συναλλαγές με ακίνητα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ανάμεσά τους, η αγορά κτιρίου γραφείων στο όνομα του 11χρονου γιου του Χαϊντέρ, σύμφωνα με το BBC.
Βασιλιάς Αμντάλα της Ιορδανίας, Αντρέι Μπάμπις της Τσεχίας και Τόνι Μπλερ
Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο βασιλιάς Αμπντάλα ΙΙ της Ιορδανίας έχει δημιουργήσει τουλάχιστον τριάντα υπεράκτιες εταιρείες σε φορολογικούς παραδείσους. Μέσω αυτών των εταιρειών, αγόρασε 14 ακίνητα στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο αξίας άνω των 106 εκατομμυρίων δολαρίων.
Ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Αντρέι Μπάμπις έχει τοποθετήσει 22 εκατομμύρια δολάρια σε εταιρείες βιτρίνα που χρησίμευσαν στην αγορά του πύργου Μπιγκό στο Μουζέν της νότιας Γαλλίας. Τα στοιχεία που διέρρευσαν αποδεικνύουν ότι το 2009 ο Μπάμπις διοχέτευσε 22 εκατομμύρια δολάρια σε δίκτυο εταιρειών, προκειμένου να αγοράσει μία έπαυλη κοντά στην Κυανή Ακτή, η οποία μεταξύ άλλων διαθέτει δύο πισίνες και ιδιωτικό κινηματογράφο. Σύμφωνα με την τσεχική ιστοσελίδα Investigace.cz η ιδιοκτησία των εταιρειών αυτών δεν περιλαμβανόταν στη δήλωση περιουσιακών στοιχείων που είχε υποβάλει ο Αντρέι Μπάμπις. Ο ίδιος δεν απάντησε σε σχετικό ερώτημα του δικτύου.
Ο πρόεδρος του Ισημερινού Γκιγέρμο Λάσο έχει καταθέσει περιουσιακά στοιχεία σε δύο trust στην Νότια Ντακότα των ΗΠΑ.
Στις αποκαλύψεις αναφέρεται το όνομα του πρώην βρετανού πρωθυπουργού, Τόνι Μπλερ και της συζύγου του και ο τρόπος που απέκτησαν εκατοντάδες χιλιάδες λίρες. Για πολλές δεκαετίες ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας εμφανιζόταν ως πολέμιος της φοροαποφυγής. Τώρα τα Pandora Papers αποκαλύπτουν ότι ο ίδιος και η σύζυγός του είχαν αγοράσει μία υπεράκτια εταιρεία ακινήτων από την οικογένεια του Ζάγιεντ μπιν Ρασίντ αλ Ζαγιάνι, υπουργού Βιομηχανίας και Τουρισμού του Μπαχρέιν, με αποτέλεσμα να γίνουν ιδιοκτήτες ακινήτου αξίας 8,8 εκατομμυρίων δολαρίων (7,6 εκ. ευρώ), αποφεύγοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο να πληρώσουν φόρους συνολικού ύψους 400.000 δολαρίων. Τόσο η οικογένεια Μπλερ όσο και η οικογένεια Ζαγιάνι λένε ότι ο ένας δεν γνώριζε την εμπλοκή του άλλου. Η Τσέρι Μπλερ δηλώνει ότι ο σύζυγός της δεν είχε αναμειχθεί στη συναλλαγή αυτή. Σήμερα η εταιρεία έχει κλείσει.
Μερίδιο σε εταιρεία με έδρα τις βρετανικές Παρθένες Νήσους κατείχε και ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολόντιμιρ Ζελένσκι. Έναν μήνα πριν από τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές του 2019 ο πρώην ηθοποιός που έγινε πολιτικός είχε πωλήσει το μερίδιό του στην εταιρεία Maltex στον Σεργκέι Σεφίρ, στενό φίλο και συνεργάτη του.
Ο μαφιόζος αρχηγός Ραφαέλε Αμάτο, που ενέπνευσε την ταινία Gomorrah, χρησιμοποίησε επίσης εταιρεία βιτρίνα για να αγοράσει εκτάσεις στην Ισπανία. Συνδέεται με σειρά δολοφονιών και εκτίσει ποινή 20ετούς φυλάκισης.
Στη λίστα το όνομα του Νίκου Αναστασιάδη
Σύμφωνα με βρετανικά ΜΜΕ, ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης ίδρυσε νομική εταιρεία που φέρεται να παρουσιάζει «εικονικούς» ιδιοκτήτες προκειμένου να αποκρύψει τους πραγματικούς κατόχους μιας σειράς από offshore εταιρείες. Ωστόσο, ο κύπριος πρόεδρος, με δήλωσή του, αρνείται κατηγορηματικά την κατάθεση παραπλανητικών στοιχείων.
Συγκεκριμένα, το δικηγορικό γραφείο «Νίκος Αναστασιάδης» το οποίο ίδρυσε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και πλέον διαχειρίζονται οι δύο κόρες του, σύμφωνα με την έρευνα φέρεται να βοήθησε τον Ρώσο ολιγάρχη Λεονίντ Λεμπέντεφ να κρύψει σχέση ιδιοκτησίας του με τέσσερις υπεράκτιες εταιρείες. Το δικηγορικό γραφείο αρνείται κατηγορηματικά την κατάθεση παραπλανητικών στοιχείων.
Ο ίδιος ο πρόεδρος Αναστασιάδης έχει αναφέρει πως αν και ήταν μέτοχος του γραφείο μέχρι και την εκλογή του στην προεδρία το 2013, δεν είχε κανένα ενεργό ρόλο στις δραστηριότητες του γραφείο, αφότου ανέλαβε την προεδρία του ΔΗΣΥ το 1997.
«Δεν έχω καμία γνώση και θα ήταν αδύνατο για μένα να γνωρίζω και να είμαι σε θέση να απαντήσω σε οποιεσδήποτε κατηγορίες αφορούν τους χειρισμούς υποθέσεων του πρώην δικηγορικού μου γραφείου», σημείωσε ο κύπριος πρόεδρος στον Guardian.
Στο δημοσίευμα του μέσου αναφέρεται πως δεν υπάρχει υπόνοια ότι ο κ. Αναστασιάδης εμπλέκεται στους χειρισμούς του γραφείου αλλα ο Guardian εξετάζει εάν είναι «σοφό» ο πρόεδρος ενός κράτους να επιτρέπει σε δικηγορική εταιρεία να ενεργεί χρησιμοποιώντας το όνομά του την ώρα που ο ίδιος είναι πολιτικό πρόσωπο.
Στο φως το μαύρο χρήμα και οι offshore από 11,9 εκατομμύρια έγγραφα
Συγκλονιστικές είναι οι αποκαλύψεις για κρυφές οικονομικές δραστηριότητες 35 ηγετών του κόσμου, 300 κρατικών λειτουργών αλλά και επιχειρηματιών και star της showbiz, τις οποίες αποκαλύπτει η έρευνα Pandora Papers μέσα από 11,9 εκατομμύρια έγγραφα. Στην έρευνα συμμετείχαν δημοσιογράφοι από 150 μέσα ενημέρωσης ανά τον κόσμο ενώ όπως αναφέρει το διεθνές δίκτυο, ICIJ τα Pandora Papers δείχνουν ότι είναι πολλοί οι ισχυροί που, αντί να καταπολεμούν το σύστημα των offshore εταιρειών, προσπαθούν και οι ίδιοι να επωφεληθούν από αυτό.
Τα Pandora Papers αποκαλύπτουν τις κρυφές οικονομικές δραστηριότητες των ηγετών, στους οποίους περιλαμβάνονται εν ενεργεία και πρώην πρόεδροι, πρωθυπουργοί και αρχηγοί κρατών, περισσότεροι από 300 κρατικοί λειτουργοί όπως υπουργοί, δικαστές, δήμαρχοι και στρατιωτικοί από περισσότερες από 90 χώρες, καθώς και επιχειρηματίες και ροκ σταρ.
Σε υπεράκτιες γιοτ 300 εκατομμυρίων!
Οι υπεράκτιες εταιρείες δεν είναι δημοφιλείς μόνο στην Ευρώπη. Κάθε άλλο: Για παράδειγμα ο πρόεδρος της Κένυας Ουχούρου Κενιάτα, γόνος πολιτικής δυναστείας που εξελέγη με «σημαία» την καταπολέμηση της διαφθοράς, φέρεται ως ιδιοκτήτης – μαζί με τη μητέρα του – κρυφής εταιρείας στον Παναμά. Στη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης, όταν οι Ιορδανοί έβγαιναν στους δρόμους για να διαδηλώσουν την αγανάκτησή τους για τη διαφθορά και την ανεργία – ο μονάρχης Αμπντάλα είχε αγοράσει μέσω offshore εταιρειών τρεις παραλιακές κατοικίες στο Μαλιμπού των ΗΠΑ. Αλλά και η πριγκίπισσα Λάλλα Χάσνα του Μαρόκου βρέθηκε να κατέχει – μέσω δικτύου υπεράκτιων εταιρειών – εταιρεία που είχε αγοράσει ιδιωτική κατοικία αξίας 11 εκ, ευρώ στο Λονδίνο, κοντά στο Kensington Palace. Ο εμίρης του Κατάρ, Χαμάντ Μπιν Καλίφα Αλ Θανί, αξιοποιεί offshore εταιρείες για να πραγματοποιεί επενδύσεις και να διαχειρίζεται τον πλούτο του. Τα Panama Papers είχαν ήδη αποκαλύψει ότι και το υπερ-γιοτ του εμίρη, αξίας 300 εκατομμυρίων δολαρίων, ελέγχεται από offshore εταιρείες.
Σε υπεράκτιες εταιρείες καταφεύγουν και πολλοί αστέρες του θεάματος. Ένα παράδειγμα είναι η δημοφιλής τραγουδίστρια Σακίρα. Ο δικηγόρος της δηλώνει πάντως ότι όλοι οι λογαριασμοί της Σακίρα έχουν δηλωθεί και επιπλέον δεν της προσφέρουν κάποια προνομιακή φορολογική μεταχείριση. Άλλο παράδειγμα είναι ο Ινδός πρώην άσος του κρίκετ Σαχίν Τεντουλκάρ. Οι δικηγόροι του δεν απάντησαν σε παράκληση της DW για κάποιο σχόλιο. Πολλοί από τους ενδιαφερόμενους για offshore εταιρείες είναι βέβαια επιχειρηματίες και πολυεκατομμυριούχοι. Όπως ο Τούρκος μεγαλοεργολάβος Ερμάν Ιλιτσάκ, που διατηρεί δεσμούς με δύο υπεράκτιες εταιρείες, οι οποίες όμως είχαν καταχωρηθεί στο όνομα της μητέρας του το 2014. Μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης ο κ.Ιλιτσάκ δεν είχε προβεί σε κάποιο σχόλιο. Ο όμιλος Ronesans, ιδιοκτησίας Ιλιτσάκ, είχε αναλάβει να κατασκευάσει μεταξύ άλλων το περίφημο προεδρικό ανάκτορο του Ταγίπ Ερντογάν, με 1.500 δωμάτια.
Το πρόβλημα με τις offshore εταιρείες
Με αρχικό κεφάλαιο λίγων εκατοντάδων δολαρίων, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συστήσουν μία offshore εταιρεία, η ιδιοκτησία της οποίας παραμένει μυστική. Εναλλακτικά, με ένα κεφάλαιο από 2.000 έως 25.000 δολάρια, μπορούν να δημιουργήσουν ένα ίδρυμα καταπιστευτικής διαχείρισης, το οποίο τους επιτρέπει να ελέγχουν τα χρήματά τους, χωρίς ωστόσο να θεωρούνται νομικά υπεύθυνοι για τις συναλλαγές τους. Με λίγη «δημιουργική λογιστική» τα περιουσιακά στοιχεία προστατεύονται από πιστωτές, δικαστικούς κλητήρες, φοροελεγκτές ή πρώην συζύγους. Σε πολλές χώρες η ίδρυση offshore εταιρειών και η διενέργεια συναλλαγών μέσω φορολογικών παραδείσων είναι απολύτως νόμιμη. Ωστόσο, είναι μία πρακτική που προκαλεί έντονη κριτική.
Σύμφωνα με τον Γκάμπριελ Τσούκμαν, επίκουρο καθηγητή Οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, το 10% του παγκοσμίως παραγόμενου πλούτου βρίσκεται σήμερα «κρυμμένο» σε φορολογικούς παραδείσους. Το ακριβές ποσό παραμένει άγνωστο. Έρευνα του ΟΟΣΑ το 2020 κάνει λόγο για τουλάχιστον 11,3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Συνήθως η κοινή γνώμη συνδέει τους φορολογικούς παραδείσους με εξωτικούς προορισμούς στην Καραϊβική, αλλά τα Pandora Papers αποδεικνύουυν ότι το ίδιο σύστημα λειτουργεί με επιτυχία και αλλού, για παράδειγμα στη Σιγκαπούρη, στην Ολλανδία, στην Ιρλανδία, στο Χονγκ Κονγκ, ακόμη και σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ. Ο Λάξμι Κουμάρ, στέλεχος του ιδρύματος Global Financial Integrity με έδρα την Ουάσιγκτον, επισημαίνει ότι η απόκρυψη κεφαλαίων σε φορολογικούς παραδείσους έχει άμεσες συνέπειες για τις ζωές όλων μας. «Επηρεάζει την πρόσβαση στο σύστημα υγείας, την πρόσβαση του παιδιού σου στην εκπαίδευση, τις δυνατότητές σου να αποκτήσεις στέγη», λέει χαρακτηριστικά.
