Πώς ο απλός κόσμος που οργανώθηκε μέσω της εφαρμογής Reddit νίκησε τα hedge funds της Wall Street στο ίδιο τους το παιχνίδι…
Το σορτάρισμα
Όλοι μιλούν για τη μετοχή της εταιρείας Gamestop, η οποία σημείωσε άνοδο 1,700% στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης από τις αρχές του 2021. Με άλλα λόγια, μέχρι προ ημερών η μετοχή που κόστιζε 20 δολάρια, πλέον κοστίζει 300 και ξεπέρασε τις αντίστοιχες των Αpple, Microsoft! Πώς όμως συνέβη κάτι τέτοιο;
Για τους Αμερικάνους, η Gamestop είναι μια εταιρεία παραγωγής βιντεοπαιχνιδιών, που αποτελεί εδώ και καιρό πάγιο στόχο «σορταρίσματος», με το 30% της μετοχής να θεωρείται πως είναι στα χέρια των hedge funds. Αυτό σημαίνει πως κολοσσοί του χρηματιστηρίου κερδοσκοπούν εις βάρος της Gamestop, καθώς κερδίζουν χρήματα από την πτώση της τιμής της. Πώς γίνεται αυτό;
«Σορτάρισμα» ή αλλιώς short selling είναι η προσδοκία κέρδους μέσα από την επικείμενη πτώση της τιμής μιας μετοχής. Κοινώς, για να κερδίσει ένα παίκτης – πωλητής του χρηματιστηρίου από πτώση μιας μετοχής, ο πωλητής σορτ μπορεί να δανειστεί το χρεόγραφο της μετοχής (άρα η μετοχή ΔΕΝ του ανήκει, τη δανείζεται, για να έχει κερδοσκοπικό όφελος) και να το πουλήσει, προσδοκώντας ότι θα το επαναγοράσει φθηνότερα στο μέλλον (μετά την πτώση της τιμής), για να το επιστρέψει στον δανειστή. Πολιτικοί κύκλοι όλων των στρατοπέδων έχουν χαρακτηρίσει την προαναφερθείσα τακτική ως απάτη. Δισεκατομμύρια δολάρια έχουν μοχλευθεί με αυτό τον τρόπο, αλλά από ό,τι φαίνεται ο κόσμος αντέδρασε για πρώτη φορά στη χρηματοπιστωτική ιστορία.
Μαζική κινητοποίηση ερασιτεχνών: έφηβοι – νέοι vs hedge funds
Μόλις χθες, η ερασιτεχνική χρηματοπιστωτική κοινότητα, άτομα που δεν ειδικεύονται στα χρηματοοικονομικά και που πολλές φορές είναι ακόμα και ανήλικα, πέρασε στην αντεπίθεση. Σε μια κίνηση που θυμίζει διαδικτυακό κίνημα, και για πρώτη φορά στην ιστορία του χρηματιστηρίου, οργανώθηκε στο Reddit η κοινότητα «r/wallstreetbets», γνωστή και ως WSB. Συντονισμένοι εντός αυτής της ομάδας, οι μικροεπενδυτές (άτομα της μεσαίας τάξης ή ακόμα και φοιτητικών στρωμάτων) έκαναν το ακατόρθωτο: κήρυξαν πόλεμο στα hedge funds και… κερδίζουν.
Οι ηρωικοί αυτοί ερασιτέχνες πραγματοποίησαν μαζικές συναλλαγές που στόχευαν στο να «χτυπήσουν» τα funds που είχαν σορτάρει τη μετοχή της. Κοινώς, τα hedge funds είχαν επενδύσει με την πρακτική της ανοικτής πώλησης στην προηγούμενη, ραγδαία πτώση της μετοχής της GameStop, με στόχο να αποκομίσουν τεράστια κέρδη και η ομάδα των ερασιτεχνών έκανε το ακριβώς αντίθετο: ανέβασε μέσω συναλλαγών τη μετοχή της Gamestop, ανατρέποντας τον σχεδιασμό των hedge funds. Και όλα αυτά μέσω chat στο Reddit!
Οι μικροεπενδυτές του Reddit ακολούθησαν παρόμοια πρακτική κάνοντας «αντεπίθεση» και για τις BlackBerry (BB), Macy’s (M) και AMC (AMC), ανακόπτωντας τα κέρδη των funds. Αίσθηση προκαλεί πως ο δισεκατομμυριούχος και πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, Elon Musk, στήριξε δημόσια το μαζικό, διαδικτυακό κίνημα των ανθρώπων από όλο τον κόσμο.
Πολιτικός αντίκτυπος
Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε πως παρακολουθεί τις εξελίξεις. Για πρώτη φορά, Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί συμφωνούν στο ότι η συνήθης πρακτική των hedge funds πρέπει να περιοριστεί, ενώ έχει ήδη εξαγγελθεί το ενδεχόμενο ακρόασης – εξέτασης των επιφανών μεγαλοεπενδυτών στο Κογκρέσο.
Τρομερή εντύπωση κάνει πως οι δισεκατομμυριούχοι που ζημιώθηκαν έως και 30%, μέσω της ίδιας τακτικής που και οι ίδιοι χρησιμοποιούν (η επιτομή του «test your own medicine»…) βγαίνουν σε τηλεοπτικά δίκτυα και επιζητούν νευρικά να επέλθει ένα τέλος στα όσα διαδραματίζονται.
Κατά τραγική ειρωνία, εάν αναλογιστούμε πως υποτιθέμενα ζούμε σε πλαίσιο ελεύθερης αγοράς, οι μεγάλες εταιρείες που ζημιώθηκαν από το μαζικό κίνημα ερασιτεχνών επενδυτών, περιόρισαν τις συναλλαγές των εν λόγω μετοχών όπως της Gamestop, για να περιορίσουν τη περαιτέρω ζημιά. Αυτό όμως το γεγονός προκαλεί το εξής σαφές ερώτημα: σε ποια ελεύθερη αγορά, η οποία σύμφωνα με τους ίδιους αυτορρυθμίζεται, είναι σύννομο ή και λογικό, να περιορίζονται οι κινήσεις των δρώντων/παικτών; Απλά και μόνο επειδή οι συστημικοί παίκτες χάνουν, πρέπει να υπάρξει αλλαγή των κανόνων; Και όλα αυτά, όταν οι τακτικές που χρησιμοποιούνται, είναι ακριβώς εκείνες που τα μεγαθήρια της Wall Street χρησιμοποιούν επισταμένα για κερδοσκοπία; Εάν απαντήσουμε καταφατικά στα ανωτέρω ερωτήματα, ένα είναι το συμπέρασμα: ζούμε εποχές ειδικής μεταχείρισης των ισχυρών και άνισης των ανίσχυρων, στο βαθμό που μιλάμε για νοθευμένο ανταγωνισμό. Ή όπως το είχε πει ο Martin Luther King: «έχουμε σοσιαλισμό για τους πλούσιους και καπιταλισμό για τους φτωχούς».
