Το τελευταίο χρονικό διάστημα ένα αόρατο ον έχει επιδράσει άμεσα στην καθημερινότητα όλων μας. Πρόκειται για την πανδημία του κορωνοϊού, μιας νόσου, η οποία έχει επιφέρει χιλιάδες θανάτους παγκοσμίως. Λόγω της μεγάλης κινητικότητας των πληθυσμών, που αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα του 21ου αιώνα, η μετάδοσή της είναι ραγδαία και οι συνέπειες αυτής τραγικές. Οι κυβερνήσεις σε πολλά σημεία του πλανήτη, σκοπεύοντας να περιορίσουν την ταχύτητα διάδοσης και να ελαχιστοποιήσουν τις απώλειες, έλαβαν ορισμένα έκτακτα μέτρα. Κάποια εκ των οποίων ήταν το κλείσιμο των καταστημάτων, η τηλεργασία, η απαγόρευση των συναθροίσεων και της κυκλοφορίας.
Η συμμόρφωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού με τα ληφθέντα μέτρα είχε ως αποτέλεσμα κάτι αναπάντεχο: μείωση των ρύπων. Κι όμως. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (European Space Organisation – ESA) δημοσίευσε ένα ενδιαφέρον βίντεο. Απεικόνιζε την Κίνα και τη μείωση του διοξειδίου του αζώτου (NO2), ενός ρύπου συνδεδεμένου με τη χρήση του αυτοκινήτου και άλλων οχημάτων. Η αλλαγή δεν είναι μόνιμη, αλλά είναι αξιοσημείωτη.
Η Κίνα δεν είναι μόνη της σε αυτή την χαρμόσυνη είδηση. Την έχει ακολουθήσει και η Μάλτα. Η Αρχή Περιβάλλοντος και Πόρων (Environment & Resources Authority – ERA) δημοσίευσε στατιστικά στοιχεία, στα οποία διαφαίνεται η δραματική μείωση του NO2. Συγκεκριμένα, από τις 07:00 ως τις 08:00 το πρωί το ποσοστό ανήλθε σε 25.94% για την περίοδο από 16.03.2020 ως 20.03.2020, ενώ για το διάστημα από 09.03.2020 μέχρι 13.03.2020 το ποσοστό ανερχόταν σε 81.17%. Η μεγαλύτερη καταγραφόμενη εκπομπή NO2 στις 07:00 ισούταν με 85.377 μg/m3, ενώ πλέον ιστούται με 13.561 μg/m3. Πρόκεται για μια μείωση της τάξεως του 85%.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει περιοριστεί και στην Αθήνα. Για το τριήμερο από τις 16.03.2020 ως τις 18.03.2020 παρατηρήθηκε μείωση 48.5% του NO2 συγκριτικά με τα δεδομένα του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με τα δεδομένα της Διεύθυνσης Κλιματικής Αλλαγής και Ατμοσφαιρικής Ποιότητας (Climate Change and Atmospheric Quality Directorate). Το διάστημα που έκλεισαν τα σχολεία και η πλειοψηφία των επιχειρήσεων, από τις 11.03.2020 ως τις 18.03.2020, παρατηρήθηκε στο κέντρο της Αθήνας μείωση της τάξεως του 11.2% του NO2. Όμοια είναι η κατάσταση στις ΗΠΑ, με την ατμοσφαιρική ρύπανση να έχει υποστεί ύφεση σε αρκετές πόλεις, όπως το Λος Άντζελες, η Νέα Υόρκη και το Σιάτλ.
Όλα τα ως άνω στατιστικά στοιχεία μπορούν να δημιουργήσουν μια ευχάριστη νότα, εντός της δυστυχίας που προκαλεί ο κορωνοϊός. Ουδέν κακόν αμιγές καλού. Η ατμόσφαιρα απαλλάσσεται από έναν ρύπο, την επικινδυνότητα του οποίου δεν αντιλαμβανόμαστε πάντοτε. Και αυτό συμβαίνει, γιατί οι θανατηφόρες επιπτώσεις εισπνοής των μεγάλων ποσοτήτων που εκλύονται δεν είναι αντιληπτές μεσοπρόθεσμα. Πολλές είναι οι απώλειες, ιδίως της Ιρλανδίας, οι οποίες οφείλονται στην κακή ποιότητα του εισπνεόμενου αέρα. Ναι, η εξέλιξη αυτή είναι προσωρινή. Μόλις μεταβούμε όλοι στην καθημερινότητα πρό του κορωνοϊού, οι εκπομπές θα ανέλθουν στα ίδια επίπεδα με πριν. Μπορεί να αυξηθούν και άλλο. Όμως, είθε τα κράτη της υφηλίου να δείξουν εφεξής ευαισθησία για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, διότι και αυτή επηρεάζει την υγεία μας, περισσότερο από όσο νομίζουμε.