Για πολλούς ανθρώπους, το καλοκαίρι συνυφαίνεται με τη δροσιά της παραλίας και τη ραστώνη της ξαπλώστρας. Με συντροφιά έναν καλό καφέ ή ένα κακόγουστο βιβλίο. Ή έναν κακό καφέ και ένα καλόγουστο βιβλίο. Και πράγματι, ουδόλως ξέρω να φτιάχνω καλό καφέ, οπότε θα δώσω τα φώτα μου για ορισμένα πολύτιμα 5 νέα βιβλία, που θα δώσουν νόημα σε έναν από τα θερμότερα και πιο ιδιαίτερα καλοκαίρια των τελευταίων ετών.

1) Τ.Σ. ΕΛΙΟΤ «Η ΑΓΟΝΗ ΓΗ» (εισαγωγή – μετάφραση – σημειώσεις Χάρης Βλαβιανός) εκδόσεις: Πατάκης

«Ο Απρίλιος είναι ο σκληρότερος μήνας». Με αυτό το στίχο ξεκινά η «Άγονη Γη», ένα από τα καταστατικά κείμενα του μοντερνισμού, όπως ολόσωστα έχει ειπωθεί. Ένα έργο που, αν και έχει ημερομηνία αρχικής έκδοσης το 1922, περίπου έναν αιώνα μετά, η διαχρονικότητά του, συμπυκνώνεται ήδη στις πρώτες λέξεις. Πλην αυτού, η μετάφραση του Χ. Βλαβιανού καταφέρνει και ρυμουλκεί στην επιφάνεια την ποιότητα του αυθεντικού κειμένου. Όχι μόνο διότι γίνεται επίμονος εργάτης, άοκνος υπερασπιστής της τελειότητας που ψάχνει μανιωδώς για την σωστότερη δυνατή απόδοση μιας λέξης στην ελληνική, αλλά και επειδή επεμβαίνει ερμηνευτικά, δίνει εξηγήσεις, κατατοπίζει τον αναγνώστη. Εξίσου σωστά, έχει ειπωθεί πως η μετάφραση του Βλαβιανού υπερβαίνει ακόμα και αυτή του Γιώργου Σεφέρη, κάτι που – χωρίς να πολυλογούμε – είναι αρκετά ευκρινές από την εξόχως ακριβή επιλογή του τίτλου.

2)  Τοκάρτσουκ, Όλγκα «Πλανήτες»
εκδόσεις: Καστανιώτη

Το πολυβραβευμένο μυθιστόρημα της Πολωνής νομπελίστα – επιτέλους – μεταφράστηκε και στην ελληνική γλώσσα. Στους Πλάνητες η Όλγκα Τοκάρτσουκ συνυφαίνει αφηγήσεις και στοχασμούς για τη σημασία του ταξιδιού με μια συναρπαστική διερεύνηση του ανθρώπινου σώματος. Από τα παλάτια των σουλτάνων και τα αλλοτινά θαυματοφυλάκια ως τις μοντέρνες αίθουσες αναχωρήσεων των αεροδρομίων, το λαμπρό αυτό μυθιστόρημα συνιστά μια αξέχαστη περιπλάνηση στον χώρο και στον χρόνο.  Ένα βιβλίο για τα ταξίδια και την κίνηση, τόσο σωματική όσο και πνευματική που γεννοβολά σκέψεις και προβληματισμούς σε κάθε σελίδα.

3) Χ.Α. Χωμενίδης «Ο Βασιλιάς Της»
εκδόσεις: Πατάκης

«Δεν ήταν για σένα, Μενέλαε, η Ελένη…» μου ‘χε πει κάποτε ο Οδυσσέας.
«Για κανέναν δεν ήταν. Τέτοια ομορφιά πόσο να την αντέξεις;»

«Σου άρπαξε τη γυναίκα το κωλόπαιδο!» Καγχάζω. Μου ανήκε η Ελένη; Δε μας ανήκει τίποτα – το παρελθόν; το μέλλον; Ό,τι μπορούμε να αγκαλιάσουμε ή να κουβαλήσουμε στην πλάτη μας; Όχι! Τίποτα, τίποτα! Τη στιγμή μόνο έχουμε. Και για να μη μας φύγει, τη λιώνουμε μες στην παλάμη μας. Εγώ δεν την έλιωσα τη στιγμή. Την άφησα να φτερουγίσει. Μακριά μου.
Με τον «Βασιλιά Της» ο Χωμενίδης, που στο διάβα του 21ου αιώνα μονοπωλεί τα best seller, μας παρουσιάζει μάλλον το πιο «ώριμο» μυθιστόρημα του. Πρόκειται για μια αφήγηση του Τρωϊκού Πολέμου, ειπωμένη με τα λόγια και νοηματοδοτούμενη από την αντίληψη του πιο παρεξηγημένου πρωταγωνιστή του, τον Μενέλαο. Μπορεί να θεωρηθεί ως το πιο φεμινιστικό του έργο, αλλά σίγουρα – όπως τα περισσότερα εκείνου – άκρως καλοκαιρινό.

4) Βαμβουνάκη Μάρω, «Η φιλία είναι και δεν είναι παντοτινή»
εκδόσεις: Αρμός

Το βιβλίο αυτό ακροβατεί μεταξύ λογοτεχνίας και ψυχολογίας, αλλά μάλλον είναι ένα «μελαγχολικό» πάντρεμα και των δύο. Πάντρεμα, διότι είναι δυσδιάκριτα ή και απόντα τα όρια μεταξύ τους, αφενός, και αφετέρου «μελαγχολικό», διότι ξεδιπλώνει με ένα παράπονο τις συνέπειες της – σχεδόν αναπόδραστης –  τακτικής ζωής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Για τις πρόσκαιρες φιλίες στην οθόνη του ίντερνετ, αλλά και τις άλλες, τις απ’ έξω, ίσως και τις πιο παλιές. Γιατί ο άνθρωπος, τρομαγμένος απ’ τη μοναξιά του, όπως και όπου μπορεί γυρεύει τον άνθρωπο, κολυμπώντας στα θολά νερά του ρίσκου».

5) Όουενς Ντέλια «Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες» (μτφ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου)
εκδόσεις: ΔΩΜΑ

Το σκληρό και επώδυνο ταξίδι της ενηλικίωσης αναδύεται από τα σπλάχνα της φύσης, του αρχέγονου ένστικτου της επιβίωσης, τη μελαγχολία, τον έρωτα, την εγκατάλειψη των ανθρώπων που αγαπάς. Η ιστορία της Καίας, της ηρωίδας του βιβλίου, συνδυάζει όλα τα παραπάνω.