Της εξωτερικής συνεργάτιδος, Σοφίας Θανοπούλου,

Από τον Μάρτιο του 2020, εξαιτίας της πανδημίας βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία υγειονομική περιπέτεια. Η τηλεργασία και η τηλεκπαίδευση εισέβαλαν απότομα τόσο στο εργασιακό όσο και στο εκπαιδευτικό  περιβάλλον. Και όχι μόνο.

Καθημερινά για πολλές ώρες βρισκόμαστε μπροστά σε μία οθόνη υπολογιστή ή ενός smartphone είτε γιατί το απαιτεί η δουλειά μας ή η εκπαίδευσή μας ή για να «χαλαρώσουμε». Αυτό συνεπάγεται πολύωρη και παρατεταμένη παραμονή σε μία συγκεκριμένη θέση, συνήθως την καθιστή σε μία καρέκλα γραφείου, σε μία πολυθρόνα ή σε έναν καναπέ.

Τι κοινό, όμως, υπάρχει ανάμεσα σε αυτές τις διαφορετικές επιλογές; Η απάντηση είναι απλή, η υιοθέτηση μίας μη εργονομικής θέσης, η συνεχής ενασχόληση με τα social media και τα μυοσκελετικά προβλήματα που δημιουργούνται λόγω της θέσης αυτής.

Τι είναι όμως η εργονομία;

Οι ρίζες αυτής της λέξης βρίσκονται στις αρχαίοελληνικές λέξεις έργον και το ρήμα νέμομαι (νόμος). Είναι ο τρόπος με τον οποίο κατανέμουμε το έργο του σώματός μας σε διάφορα σημεία αυτού, έτσι ώστε να μην επιβαρύνεται. Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Εργονόμων, η εργονομία ορίζεται ως «η επιστήμη η οποία ασχολείται με τη μελέτη αλληλεπίδρασης μεταξύ των εργαζομένων ανθρώπων και των υπολοίπων στοιχείων ενός συστήματος εργασίας, η οποία εφαρμόζει θεωρητικές αρχές, δεδομένα και μεθόδους για το σχεδιασμό της εργασίας με στόχο την προαγωγή της υγείας και της ασφάλειας, τη μείωση του σωματικού, νοητικού και ψυχικού φόρτου εργασίας των εργαζομένων, την αύξηση του ενδιαφέροντος για την εργασία, καθώς και τη βελτιστοποίηση της συνολικής απόδοσης του συστήματος».

Επομένως, μη εργονομική είναι η θέση στην οποία επιβαρύνονται τα μέλη του σώματος, καθώς η σπονδυλική στήλη δε διατηρεί τα κυρτώματά της. Η θέση αυτή είναι συχνά αιτία για τη δημιουργία πόνου, ωστόσο, αν προϋπάρχει κάποιο πρόβλημα στους σπονδύλους, αυξάνεται η ένταση και η διάρκειά του.

Κυρίαρχο κομμάτι της καθημερινότητάς μας αποτελούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας παρατηρείται έντονα μια αυξητική τάση ενασχόλησης με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία οδήγησε και στην αύξηση των μυοσκελετικών προβλημάτων. Βρέθηκαν περισσότερες από 150 διαφορετικές  διαγνώσεις μυοσκελετικών προβλημάτων με συμπτώματα πονοκεφάλους, πόνο στον αυχένα, στην οσφύ και πολύ συχνά στους ώμους. Σύμφωνα με έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε από το Journal of Physical Medicine and Rehabilitation Studies, η χρήση Computer-Laptop και Smartphones έχει αυξηθεί δραματικά μέσα στην καραντίνα.

Πιο συγκεκριμένα, η ενασχόληση με Computer-Laptop από 2 ώρες ημερησίως πριν την καραντίνα, αυξήθηκε κατά μέσο όρο σε 5:30 ώρες και η χρήση Smartphones αυξήθηκε από 4 ώρες ημερησίως σε 7:30. Οι ώρες που περνάμε σκυμμένοι πάνω από ένα κινητό ή ένα υπολογιστή επιβαρύνουν αρκετά την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι μύες του αυχένα είναι κατασκευασμένοι, για να δέχονται βάρος 4 – 5 κιλών. Μένοντας παρατεταμένα σε αυτή τη θέση, ο αυχένας μας δέχεται 6 φορές περισσότερο βάρος από το φυσιολογικό. Η στατική αυτή στάση είναι ιδιαίτερα κουραστική, καθώς εμποδίζει τους μυς να αναπαυτούν. Ένας μυς ο οποίος διατηρεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ισχυρή σύσπαση, εμποδίζει την αιματική του κυκλοφορία και κατ’ επέκταση την οξυγόνωσή του, με αποτέλεσμα να επέρχονται μυϊκός πόνος, κόπωση, καθώς και συμπτώματα πονοκεφάλου – ημικρανιών.

Τι μπορούμε να κάνουμε, για να αναστρέψουμε αυτή την κατάσταση;
  • Συχνά διαλείμματα ανά 20 λεπτά και περπάτημα μέσα στο σπίτι για βελτίωση της αιματικής κυκλοφορίας
  • Αερόβια άσκηση ή περπάτημα σε εξωτερικό περιβάλλον με συγγενείς ή φίλους. Μετά την άσκηση παράγονται οι ενδορφίνες. Είναι οι ορμόνες της χαράς, οι οποίες συμβάλλουν στην καλή διάθεση, κατευνάζουν το άγχος ή τον έντονο θυμό και βοηθούν το μυαλό να ξεχαστεί. Οι άνθρωποι οι οποίοι ασκούνται με παρέα, γελούν περισσότερο, απολαμβάνουν την άσκηση και έχουν κίνητρο να τη συνεχίσουν.
  • Διατάσεις στα διαλείμματα για διατήρηση ευλυγισίας, ισορροπίας και συντονισμού των κινήσεων. Κατ’ επέκταση μειώνεται και ο κίνδυνος των πτώσεων.
  • Βελτίωση της στάσης του σώματος με ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών του κορμού και σταθεροποίησης της σπονδυλικής στήλης
  • Ισορροπημένο διατροφολόγιο που πρέπει να ακολουθούμε, χωρίς υπερβολές, αλλά ούτε και στερήσεις, έτσι ώστε να διατηρήσουμε το σωματικό μας βάρος σταθερό.
  • Τοποθέτηση μαξιλαριού στην περιοχή της μέσης, έτσι ώστε να διατηρήσουμε την κυρτότητα της οσφύος ενώ εργαζόμαστε
  • Ρύθμιση του ύψους της καρέκλας, έτσι ώστε η οθόνη του υπολογιστή να βρίσκεται στο ύψος των ματιών και να μην επιβαρύνουμε τον αυχένα

Οι συνθήκες της πανδημίας δημιουργούν γύρω μας ένα περιβάλλον με απρόβλεπτο μέλλον. Οι δύσκολες καταστάσεις είναι αυτές που διαμορφώνουν το χαρακτήρα μας και μας κάνουν πιο δυνατούς. Μέσα από αυτήν την πανδημία εκτιμήσαμε περισσότερο το αγαθό το οποίο έχει τη μεγαλύτερη αξία, για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στην καθημερινότητά μας και να συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε, την υγεία – σωματική και ψυχική. Με γνώμονα αυτό το αγαθό δόθηκαν οι παραπάνω συμβουλές, για να διευκολύνουν και να κάνουν  λειτουργικότερη την τηλεργασία και την τηλεκπαίδευση, δίνοντας έτσι μια ποιοτική νότα στην καθημερινότητά μας.

Και για να μην ξεχνιόμαστε, κρατάμε αποστάσεις, τηρούμε τους κανόνες υγιεινής και φοράμε μάσκα.