Άρθρο της εξωτερικής συνεργάτιδος, Εβελίνας Παπαδοπούλου,

Όταν ξέσπασε η ελληνική επανάσταση, θα μπορούσε κανείς να πει ότι δεν υπήρχε η καλύτερη δυνατή οργάνωση, καθώς από τη μια μέρα στην άλλη επήλθαν τεράστιες αλλαγές. Οι Έλληνες είχαν συνηθίσει να πληρώνουν φόρους στους Οθωμανούς, να ζουν από τις παραγωγές τους. Πλέον, με την επανάσταση να μαίνεται, πολλά δεδομένα έπρεπε να αλλάξουν. Το βασικότερο από αυτά ήταν το γεγονός ότι η επαναστατική κυβέρνηση που συστάθηκε μετά την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου είχε ανάγκη από χρήματα. Και που θα έβρισκε άραγε τα χρήματα εν μέσω πολέμου;

Η κατεξοχήν γεωργική και κτηνοτροφική οικονομία της Ελλάδας δεν μπορούσε να σηκώσει όλο το βάρος της επανάστασης, ενώ οι δωρεές από τους φιλέλληνες δεν ήταν αρκετές. Η λύση για την κυβέρνηση ήταν μια: δανεισμός.

Η επανάσταση είχε ανάγκη από δάνειο. Για να δοθεί όμως ένα δάνειο πρέπει να απευθύνεται σε κάτι που έχει υπόσταση, εν προκειμένω κρατική. Δηλαδή, όποιος έδινε τα δάνεια στην Ελλάδα σήμαινε ότι την αναγνώριζε ως κράτος, ενώ ήταν βέβαιο ότι μια τράπεζα θα ζητούσε υποθήκη. Μετά την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου στάλθηκαν επιστολές σε Ιταλία και Γερμανία αλλά δεν υπήρχε ανταπόκριση. Αυτό, διότι οι επιχειρηματίες θα είχαν μοιραία προβλήματα με τις κυβερνήσεις τους αν έδιναν δάνεια στην Ελλάδα, καθώς αυτό θα σήμαινε ότι αναγνώριζαν ένα κρατικό μόρφωμα. Συνεπώς, η κυβέρνηση τους που συναλλασσόταν με την Οθωμανική αυτοκρατορία, δεν θα δεχόταν ότι οι ίδιοι αναγνώριζαν ένα κράτος μέσα στο κράτος με το οποίο είχε εμπορικές συναλλαγές.

Το φιλελληνικό κίνημα ήταν ισχυρό και στέλνονταν χρηματικά ποσά στην Ελλάδα. Ο Εϋνάρδος για παράδειγμα, μέγας φιλέλληνας και πολύ στενός φίλος του Καποδίστρια έστελνε διαρκώς χρήματα στους Έλληνες. Πάντα όμως σε μορφή δωρεάς, ποτέ σε δανείου, ώστε να μη χρειαστεί να συγκρουστεί με την ελβετική κυβέρνηση. Πολύ ισχυρό φιλελληνικό κομιτάτο συστάθηκε στο Λονδίνο περί τα τέλη του 1822 στη βάση πολύ σημαντικών προσωπικοτήτων όπως ο Λόρδος Βύρωνας, ο Σέλει κ.α.

Το κομιτάτο του Λονδίνου άρχισε να πιέζει έντονα την αγγλική κυβέρνηση και τον υπουργό εξωτερικών Τζώρτζ Κάνινγκ με αποτέλεσμα να δώσει άδεια η αγγλική διοίκηση των Επτανήσων σε ελληνικά πλοία για νηοψία σε όποιο από τα πλοία που προσέγγιζαν τις ακτές θεωρούσαν ύποπτο. Με την άδεια για νηοψία ουσιαστικά η βρετανική κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι υπάρχει κάτι, υπάρχει κρατική υπόσταση.

Εκεί, γύρω στα 1823 η ελληνική επαναστατική κυβέρνηση βρήκε χώρο να ζητήσει δάνειο από τη βρετανική. Φαίνεται πως η πρώτη πήρε διαβεβαίωση από τη δεύτερη ότι αν το δάνειο έρθει από κάποιον επιχειρηματία από το Σίτυ του Λονδίνου, τότε θα κάνει τα στραβά μάτια. Έτσι και έγινε. Το δάνειο έφτασε στην Ελλάδα το 1824 και ήταν η μεγαλύτερη νίκη της επανάστασης σε διεθνές επίπεδο. Σαν υποθήκη, δόθηκαν οι εθνικές γαίες της Πελοποννήσου, δηλαδή τα πολύ εύφορα κτήματα που ανήκαν σε Τούρκους, οι οποίοι τα είχαν εγκαταλείψει λόγω της επανάστασης. Η αγγλική κυβέρνηση αποδεχόμενη αυτήν την υποθήκη ουσιαστικά δεχόταν ότι δεν θα ξανάρθουν Τούρκοι στην Πελοπόννησο.

Παρότι εγκρίθηκε το δάνειο, το πρόβλημα δεν είχε λυθεί εξ ολοκλήρου. Το να έρθουν αυτά τα χρήματα στην Ελλάδα δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση. Πρώτα μεταφέρθηκαν στα Επτάνησα και έπειτα στην κυρίως Ελλάδα, ενώ μέρος τους ήρθε με φιλέλληνες. Ο Λόρδος Βύρωνας για παράδειγμα έφερε αρκετά μεγάλο ποσό του δανείου μαζί του. Ένα ακόμη πρόβλημα σχετικά με το δάνειο ήταν το γεγονός ότι το 1824 που έφτασε η πρώτη δόση του δανείου (η δεύτερη θα έρθει το 1825) η Ελλάδα βρισκόταν σε εμφύλιο πόλεμο.

Στον Ελλαδικό χώρο υπήρχαν δύο κυβερνήσεις: αυτή του Κολοκοτρώνη με έδρα στην Τριπολιτσά και η νόμιμη με έδρα στο Κρανίδι. Η απόφαση της Αγγλίας να απευθύνει το δάνειο στην κυβέρνηση του Κρανιδίου έδωσε ουσιαστικά τον νικητή του εμφυλίου πολέμου, ενώ δημιούργησε δεσμό ανάμεσα σε Ελλάδα και Αγγλία.

Μέσα από τα παραπάνω αντιλαμβάνεται κανείς ότι η επανάσταση είχε πολλές δυσκολίες και όσοι βρίσκονταν σε σημαντικές θέσεις, είχαν διαρκώς κάτι να αντιμετωπίσουν. Η μνημόνευση των δράσεων της επανάστασης δεν πρέπει να περιορίζεται στις 25 Μαρτίου, οι άνθρωποι αυτοί δεν σταμάτησαν να προσπαθούν στις 25 Μαρτίου. Το γεγονός ότι ήταν άνθρωποι και έκαναν σφάλματα καθόλου δεν μειώνει την αξία τους ή την προσπάθεια τους της οποίας καρπός είναι η σημερινή ελεύθερη Ελλάδα.

Πηγή εικόνας: tanea.gr