Η Αλγερία, όπως και το μεγαλύτερο μέρος της Αφρικής,δεν κατάφερε να ξεφύγει απο την επεκτατική πολιτική των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων της εποχής των αποικιών. Πότε όμως και πως έγινε η κατάκτηση της βορειοαφρικανικής χώρας απο τα γαλλικά στρατεύματα;
Η πρώτη επαφή μεταξύ των δύο εθνών ξεκίνησε το 1526, όταν η Αλγερία ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Φραγκίσκος Α της Γαλλίας και ο Οθωμανός σουλτάνος Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής μόλις είχαν συμφωνήσει για τη γαλλο-οθωμανική συμμαχία, η οποία ξεκίνησε την επαφή μεταξύ της Γαλλίας και των Μπαρμπερικών κρατών της Βόρειας Αφρικής. Αυτά τα κράτη θεωρούνταν υποτελείς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έτσι οι σχέσεις τους με την Γαλλία αρχικά ήταν καλές, κάτι που άλλαξε με την αύξηση της πειρατείας απο την πλευρα τους.
Αλγερινοί πειρατές στην ναυμαχία της Πρέβεζας
Η εισβολή της Γαλλίας στην Αλγερία
Το 1830 η Γαλλία βρισκόταν όπως και στο μεγαλύτερο κομμάτι του 19ου αιώνα σε κοινωνική και πολιτική αναταραχή. Η επανάσταση του Ιουλίου έδιωξε την μοναρχία των Βουρβόνων και εγκαθίδρυσε την Ιουλιανή Μοναρχία υπο τον Βασιλιά των Γάλλων Λουί Φιλίπ του οίκου της Ορλεάνης. Η νέα συντηρητική κυβέρνηση αποφάσισε να επεκταθεί στα βορειοαφρικανικά παράλια αρχίζοντας την γαλλική επέκταση στις πρώην οθωμανικές κτήσεις της περιοχής.
Η εισβολή άρχισε στις 5 Ιουλίου του 1830, καθώς η τότε κυβέρνηση των Βουρβόνων σε μια προσπάθεια να αποσπάσει την προσοχή του θυμωμένου λαού της από τις εσωτερικές υποθέσεις έψαχνε εξωτερικές περιπέτειες. Η αφορμή ήρθε μετά απο ενα ασήμαντο φαινομένικα διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ του Γαλλού πρόξενου στην Αλγερία και του Νταή της Αλγερίας Χουσεΐν. Ο Γάλλος πρόξενος Πιερ Ντεβάλ αρνήθηκε να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις στο Ντάη πάνω σε ενα ζήτημα οφειλών της Γαλλίας και σε ένα ξέσπασμα θυμού ο Χουσεΐν Νταή άγγιξε τον πρόξενο με το φτερό του που είχε για να διώχνει τις μύγες.
Ο Κάρολος Χ των Βουρβόνων χρησιμοποίησε αυτό το επεισόδιο ως δικαιολογία για να ξεκινήσει τον αποκλεισμό του λιμανιού του Αλγερίου, τελικά αυτο όμως δεν σταμάτησε την ανατροπή της εξουσίας του. Ο αποκλεισμός διήρκεσε τρία χρόνια και ήταν πρωτίστως εις βάρος των Γάλλων εμπόρων που δεν ήταν σε θέση να συνεργαστούν με το Αλγέρι. Όταν η Γαλλία το 1829 έστειλε έναν πρεσβευτή στον Νταή σε μια πρόταση για διαπραγματεύσεις, αυτός απάντησε με πυρά κανονιών γεγονός που αποτέλεσε την αρχή της γαλλικής επέμβασης. Η γαλλική εκστρατεία στην Αλγερία έγινε ταυτόχρονα και με τα γεγονότα της Ιουλιανής Επανάστασης στο Παρίσι χωρίς αυτά βέβαια να εμποδίσουν τις επιχειρήσεις.
Η μάχη του Σομάχ. Έργο του Horace Vernet
Το πρωί της 14ης Ιουνίου 1830, η Γαλλική Εκστρατευτική Δύναμη αποτελούμενη από 34.000 στρατιώτες, άρχισε να αποβιβάζεται στο νησί Σίντι Φερούχ. Σε απάντηση ο Νταής της Αλγερίας διέταξε την προετοιμασία μιας δύναμης αποτελούμενης από 33.000 στρατιώτες. Οι Γάλλοι δημιούργησαν ένα ισχυρό προγεφύρωμα και συνέχισαν προς το Αλγέρι, χάρη εν μέρει στο ανώτερο πυροβολικό και στην καλύτερη οργάνωση που είχαν. Μέχρι τις 7 Ιουλίου το Αλγέρι είχε έρθει υπο γαλλική κατοχή, ο Νταής συμφώνησε να παραδοθεί ξεκινώντας την μόνιμη παρουσία του Παρισιού στην περιοχή μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα. Λόγω του γεγονότος ότι η Κωνσταντινούπολη ήταν αρκετά μακριά από το Αλγέρι, η Γαλλία σταμάτησε εύκολα την οθωμανική επιρροή στην περιοχή και επέβαλλε την δική της.
Η πλατεία της Δημοκρατίας στο Αλγέρι
Η Γαλλική αποικιοκρατία
Αργότερα το 1834, η Γαλλία προσάρτησε ως αποικία τις κατεχόμενες περιοχές της Αλγερίας. Καθώς, η κατοχή μετατράπηκε σε αποικισμό, η αντίσταση αρκετών Αλγερινών αυξήθηκε με την Καβυλία να παραμένει η μόνη ανεξάρτητη περιοχή από τη γαλλική εξουσία. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για την καθιέρωση της γαλλικής ηγεμονίας έλαβαν διαστάσεις γενοκτονίας, οι συγκρούσεις, η πείνα και οι ασθένειες οδήγησαν στο θάνατο παραπανω απο 500.000 από περίπου τα 3 εκατομμύρια Αλγερινούς.
Η αποικία διοικούνταν από στρατιωτικό κυβερνήτη ο οποίος είχε τόσο πολιτική όσο και στρατιωτική εξουσία. Η εξουσία του ήταν ονομαστικά σε μια περιοχή “περιορισμένης κατοχής” κοντά στα βορειοαφρικανικά παράλια, αλλά οι πραγματικότητες της γαλλικής αποικιακής επέκτασης πέρα από αυτές τις περιοχές προξένησαν τη συνεχή αντίσταση του τοπικού πληθυσμού. Mε τον καιρό Γάλλοι άποικοι άρχισαν να αποικίζουν μεγαλύτερο μέρος της περιοχής σε βάρος του ντόπιου πληθυσμού.
Η πολιτική της περιορισμένης κατοχής εγκαταλείφθηκε τυπικά το 1840 για μια πολιτική πλήρους ελέγχου της Αλγερίας απο την Γαλλία. Για περισσότερο από έναν αιώνα, η Γαλλία διατηρούσε την αποικιακή κυριαρχία στο αλγερινό έδαφος, αν και το γαλλικό Σύνταγμα του 1848 έκανε την Αλγερία μέρος της Γαλλίας. Η ενσωμάτωση της Αλγερίας στη μητροπολιτική Γαλλία ήταν ένας θρίαμβος για τους Ευρωπαίους εποίκους της περιοχής, που επιτεύχθηκε σε βάρος του γηγενή μουσουλμανικού πληθυσμού, στον οποίον του στερήθηκαν τα πολιτικά και οικονομικά του δικαιώματα. Η μετανάστευση από τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία έφερε τους Ευρωπαίους στην Αλγερία περίπου στο ένα έκτο του συνολικού πληθυσμού το 1900.
Χάρτης της Γαλλικής βόρειας Αφρικής
Ο πόλεμος της Αλγερίας
Η θέληση των Αλγερινών για ανεξαρτησία δυνάμωσε μετά τα γεγονότα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και οδήγησε σε εναν απο τους πιο σκληρούς πολέμους της σύγχρονης ιστορίας μεταξύ 1954 και 1962. Οι Γάλλοι χρησιμοποίησαν εσκεμμένα παράνομες και μακάβριες μεθόδους εναντίον των Αλγερινών . Μετά απο οκτώ χρόνια επανάστασης και 700,000 νεκρούς η Αλγερία κατάφερε να αποκτήσει την ανεξαρτησία της απο την Γαλλία. Με την ανεξαρτησία του το 1962, 900.000 Ευρωπαίοι-Αλγερινοί πολίτες κατέφυγαν στη Γαλλία μέσα σε λίγους μήνες φοβούμενοι την εκδίκηση των υπόλοιπων Αλγερινών.
Η γαλλική κυβέρνηση ήταν απροετοίμαστη να δεχθεί τόσο μεγάλο αριθμό προσφύγων, γεγονός που προκάλεσε αναταραχή στη Γαλλία. Οι σχέσεις των δυο κρατών παρέμειναν στενές και μετά την ανεξαρτησία. Παρά το διφορούμενο συναίσθημα στην Αλγερία σχετικά με την πρώην αποικιακή της δύναμη, η Γαλλία διατήρησε μια ιστορικά ευνοημένη θέση στις εξωτερικές σχέσεις της Αλγερίας. Η Αλγερία γνώρισε υψηλό επίπεδο εξάρτησης από τη Γαλλία τα πρώτα χρόνια μετά την επανάσταση αν και προσπάθησε να ξεφύγει απο αυτήν.
Η Γαλλία ακόμη δεν έχει ζητήσει επίσημα συγγνώμη απο την Αλγερία για τις σφαγές και τις εκτοπίσεις. Το 2012 ο πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ δήλωσε ότι αναγνωρίζει τα δεινά που υπέστη ο λαός της Αλγερίας από τη γαλλική αποικιοκρατία, χωρίς ωστόσο να ζητήσει συγγνώμη για το αποικιοκρατικό παρελθόν της χώρας του. Στις 20 Σεπτεμβριου 2021 ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ζήτησε συγγνώμη μόνο από τους χαρκί, τους μουσουλμάνους βοηθητικούς που πολέμησαν δίπλα στον γαλλικό στρατό στη διάρκεια του Πολέμου της Αλγερίας ανακοινώνοντας την υιοθέτηση προσεχώς ενός νόμου «επανόρθωσης ».
