Άρθρο του εξωτερικού συνεργάτη, Γιώργου Σμαΐλη
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη…. το φάντασμα του Metternich, του Συνεδρίου της Βιέννης και της Ιεράς Συμμαχίας….
Ως νεκρανάσταση της πολιτικής του περιβόητου Αυστριακού πολιτικού μπορούμε να χαρακτηρίσουμε αυτό που συντελείται. Η Γερμανία «θυσιάζει» τις δύο κρατικές υποστάσεις του Ελληνισμού και μέλη της Ε.Ε., Ελλάδα και Κύπρο, αντίστοιχα, θέλοντας να προστατεύσει τα υψηλά οικονομικά της συμφέροντα με την σύμμαχο και επεκτατική Τουρκία. Έτσι, λοιπόν, ακολουθεί τα χνάρια του Υπουργού Εξωτερικών (1809-1848) και Καγκελαρίου της Αυστριακής Αυτοκρατορίας (1821-1848) Πρίγκιπα Klemens von Metternich. Ο Αυστριακός «Μακιαβέλι» υπήρξε ο πιο ένθερμος υποστηρικτής του συντηρητικού πνεύματος της Ιεράς Συμμαχίας η οποία μισούσε και κυνηγούσε κάθε φιλελεύθερο ή εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα στην Ευρώπη μετά τους Ναπολεόντειους Πολέμους (1815).
Ως ενορχηστρωτής του μετα-ναπολεόντειου οικοδομήματος της ισορροπίας δυνάμεων, εχθρευόταν κάθε κίνηση που θα μπορούσε να προκαλέσει κλυδωνισμούς στο αντιδραστικό και απολυταρχικό του σύστημα, ενώ στήριζε ένθερμα τη διατήρηση της ασθενούς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μία τέτοια κίνηση ήταν και η Ελληνική Επανάσταση του 1821 την οποίαν μνημονεύουμε μετά από 200 χρόνια.
Ως μία παρομοίωση με την Ιερά Συμμαχία της μετα-ναπολέοντειας Ευρώπης του 1815, λοιπόν, μπορεί να ιδωθεί η σημερινή Ε.Ε. Το σύστημα της Αυστρίας, της Πρωσίας και της Ρωσίας το οποίο λειτουργώντας ως ένα ολιγαρχικό καθεστώς, μεριμνούσε για την ευρωπαϊκή απολυταρχική τάξη πραγμάτων για ίδιον όφελος.
Σημερινή Ευρώπη: κλειστά διευθυντήρια, άτυπα κέντρα λήψης αποφάσεων (Eurogroup), απρόσωποι και μη εκλεγμένοι αξιωματούχοι, αδύναμοι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των ευρωπαϊκών κοινωνιών και της ευρωπαϊκής ελίτ και επιπόλαιη έως και ατελέσφορη αντιμετώπιση των ευρωπαϊκών προβλημάτων, πχ μεταναστευτικό, τρομοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα, πανδημία, οικονομική ύφεση, ανισότητες, πολιτική διαφθορά κλπ. Ωστόσο, οι ηγήτορες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, όπως και οι κεφαλές του συντηρητικού συνασπισμού του 1815, θεωρούν τους ευρωπαϊκούς λαούς μη ικανούς για συμμετοχική διαβούλευση και συνδιαλλαγή επί ίσοις όροις, καθώς και τα προβλήματά τους ήσσονος σημασίας.
Η Αίθουσα Διασκέψεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Κτίριο Europa, Βρυξέλλες. Πηγή εικόνας: My Country? Europe
Καμία σχέση το ευρωπαϊκό όραμα για αλληλεγγύη και ενότητα της δεκαετίας του ’50 και ’60 με τη σημερινή λαϊκο-νομιμοποιητική ένδεια και πολιτική αφυδάτωση της Ε.Ε. η οποία δε διστάζει να υπονομεύσει τα δίκαια ορισμένων κρατών μελών της για να εξυπηρετήσει σκοπιμότητες και συμφέροντα συγκεκριμένων δρώντων του ευρωπαϊκού πολιτικού παιχνιδιού. Αφορμή για αυτήν την εμπειρική διαπίστωση στάθηκε το πρόσφατο αεροπορικό συμβάν στο Μινσκ και η σύλληψη του Προτάσεβιτς.
Ανασύροντας από τις καταστατικές αρχές της Λισσαβόνας για ελευθερία, δημοκρατία και κράτος δικαίου, η Ε.Ε. αποφάσισε την επιβολή λίστας αυστηρών κυρώσεων σε Λευκορώσους αξιωματούχους ως τιμωρία για το ανωτέρω συμβάν. Η ρωσόφιλη κυβέρνηση της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας, που έχει μπει στο στόχαστρο της νέας αντι-ρωσικής Διοίκησης των Η.Π.Α., για κάποιον λόγο θεωρείται και από τα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων ως πρώτιστη απειλή για την Ευρώπη (!)
Πρόεδρος της Λευκορωσίας Α. Λουκασένκο. Πηγή εικόνας: DW
Παρ΄όλα αυτά, δεν φαίνεται το ίδιο να ισχύει και για την Τουρκία, χώρα η οποία στρέφεται ευθέως έναντι δύο κρατών μελών, Ελλάδα και Κύπρος, και, κατ’ επέκτασιν, του περιλάλητου «κοινοτικού κεκτημένου».
Είναι ολοφάνερο ότι τα στρατηγικά συμφέροντα και οι οικονομικο-πολιτικές σκοπιμότητες συγκεκριμένων δρώντων που στοιχίζονται πίσω από την άρχουσα γερμανική πολιτική δεν επιθυμούν να θίξουν αν όχι να διαρρήξουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία. Φυσικά, ως εθνικά κράτη με συμφέροντα πράττουν ορθολογικά, αλλά είναι τουλάχιστον μη λειτουργικό, αν όχι υποκριτικό να διατρανώνουν με σθένος τη δημοκρατική φιλαλληλία και τον ανθρωπισμό τους για τη Λευκορωσία και να «ξεχνούν» τον τουρκικό επεκτατισμό και αποσταθεροποιητική στρατηγική έναντι της ευρωπαϊκής τάξης και της Ε.Ε..
Μάλλον η νέο-οθωμανική ελίτ δεν έχει ανοίξει ή/και εμπλακεί σε πολλά στρατιωτικά μέτωπα, μάλλον δεν απειλεί την κρατική υπόσταση της Κύπρου και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας (άρα τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ), μάλλον δεν βυθίζει την τουρκική κοινωνία στην οικονομική ανέχεια, την κρατική δεσποτεία και τον ισλαμοσυντητηρικό ζόφο ελέω Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Ενορχηστρωτής αυτής της δομικής αδράνειας της Ε.Ε. για ακόμη μία φορά η Γερμανία η οποία ζυγίζοντας τα οικονομικά, αλλά και τα πολιτικά της συμφέροντα προκρίνει μία κατευναστική και χαμηλόφωνη προσέγγιση έναντι του δύσκολου γείτονα της Ελλάδας και της Κύπρου.
Τελικώς, τα εθνικά συμφέροντα ακόμη παίζουν σημαίνοντα ρόλο για αυτό και είναι καιρός η Ελλάδα, αναλογιζόμενη τα δικά της και την πορεία της τώρα στα 200 χρόνια από το 1821, να συνταχθεί με ταυτόσημους εταίρους. Στο άμεσο μέλλον δεν αποκλείεται να υπάρξει ένας αυξημένος ανταγωνισμός της Γερμανίας με μία άλλη ισχυρή χώρα η οποία εγείρει ηγετικές φιλοδοξίες στην Ευρώπη και έχει μία…. tricolore σημαία!