Όσο και αν, ως Ελλήνων, μας αρέσει να αντικαθιστούμε το πάγιο πρωινό μας (Frappé – τσιγάρο, πλέον Freddo Espresso – ηλεκτρονικό) με ό,τι καλούδια έχει ο μπουφές του ξενοδοχείου (γλυκά και αλμυρά στο ίδιο πιάτο, ε), έχει αποδειχθεί πως αυτό που μας ξεκουράζει και μας αναζωογονεί πραγματικά είναι το camping (ιδίως το ελεύθερο).
Τι παραπάνω προσφέρει; Η Νευροψυχολογία, η Κοινωνική, η Θετική Ψυχολογία και η Ιατρική απαντούν.
Το camping αναπόφευκτα απαιτεί κάποιο επίπεδο σωματικής δραστηριότητας (λ.χ. στήσιμο σκηνής, σκεπάστρου, καρεκλών, κλπ). Η ενασχόληση με τέτοιες δραστηριότητες μπορεί να θεωρηθεί άσκηση, κάτι το αναγκαίο για την εξάλειψη του στρες. Επιπλέον, η άσκηση απελευθερώνει ενδορφίνες («χαρούμενες ορμόνες»). Η σεροτονίνη, δε, έτερη χημική ουσία που παράγεται από το σώμα και φέρνει αίσθημα ευφορίας, παράγεται με έκθεση στο φως του ήλιου, εισπνοή οξυγόνου, και αυξημένη σωματική δραστηριότητα, που μας λείπουν, όταν διατηρούμε συνήθειες παρόμοιες με αυτές της καθημερινότητας (βλ. διαμονή σε ξενοδοχείο). Ακόμη, οι περισσότεροι πηγαίνουμε για camping με παρέα: ευκαιρία για ομαδική δουλειά, που ενισχύει τη σεροτονίνη και την ωκυτοκίνη, κάνοντάς μας να νιώθουμε ζωντάνια και χαρά.
Να τονίσουμε, επίσης, ότι κάνοντας καθιστική ζωή μπορούμε να βλάψουμε σοβαρότατα τους υποδοχείς ντοπαμίνης μας. Η κίνηση και η φύση είναι αναγκαίες για την ανανέωση της ικανότητας για μνήμη, επίγνωση, και ενεργητικότητα. Ένα από τα οφέλη του camping είναι ότι βοηθά στην «επανεκπαίδευση» αυτών των νευροδιαβιβαστών, ενισχύοντας υγιεινές συνήθειες.
Τα τελευταία 15 χρόνια, o τομέας της θετικής ψυχολογίας έχει εξετάσει εντατικά τι μας φέρνει ευδαιμονία. Αρκετές μελέτες (Diener, Suh, Lucas, & Smith, 1999; Ο Seligman, 2012) έχουν συμπεράνει ότι οι θετικές σχέσεις, που προβλέπονται από καλές κοινωνικές δεξιότητες, αποτελούν βασικό παράγοντα πρόβλεψης της συνολικής ευημερίας (Gottman, Gonso, και Rasmussen, 1975). Πολλά προγράμματα θερινών κατασκηνώσεων επικεντρώνονται στη δημιουργία μοντέλων, τη διδασκαλία, και την άσκηση των κοινωνικών δεξιοτήτων, που δε διδάσκονται από τα περισσότερα σχολεία.
Σε μελέτη που διεξήχθη το καλοκαίρι του 2014 διερευνήθηκαν οι αντιλήψεις των γονέων και των παιδιών σχετικά με τον αντίκτυπο μιας διήμερης εμπειρίας κατασκήνωσης στις κοινωνικές δεξιότητες και τη συνολική ευτυχία των παιδιών. Οι κοινωνικές δεξιότητες που τα παιδιά ανέφεραν ότι έχουν επηρεαστεί περισσότερο σχετίζονται με τη συνάντηση και τη γνωριμία με τους ανθρώπους (υπογραμμίζονται στα νέα προγράμματα). Οι σύμβουλοι της κατασκήνωσης, εν αντιθέσει με τους δασκάλους, θεωρούν ότι ο πρωταρχικός τους ρόλος είναι να διευκολύνουν τις φιλικές και θετικές εμπειρίες.
Εφόσον το να κάνεις φίλους αναφέρεται στην κατασκήνωση ως σημαντικό μέρος της εμπειρίας, τα παιδιά μαθαίνουν δεξιότητες δημιουργίας φιλιών και τις εξασκούν κατά τη διάρκεια της παραμονής τους. Δεδομένου ότι τα προγράμματα δίνουν έμφαση στη δημιουργία νέων φιλικών σχέσεων και στην αναζωπύρωση των παλαιών, η διαπίστωση ότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται τις βελτιωμένες κοινωνικές δεξιότητες ως αποτέλεσμα του camping υποστηρίζει τόσο την υπόθεση αυτής της μελέτης, όσο και ανέκδοτες μαρτυρίες.
Ο ψυχολόγος Nansook Park (2004) έχει περιγράψει αυτούς τους τύπους προγραμμάτων ως «σημαντικά για να ακμάσουν οι νέοι και να έχουν πιο ικανοποιητική ζωή».
Σε μελέτη του Ινστιτούτου Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου του Plymouth διαπιστώθηκε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των γονέων πιστεύει πως η κατασκήνωση έχει θετικό αντίκτυπο στην εκπαίδευση ενός παιδιού. Ο ισχυρισμός αυτός υποστηρίζεται και από περαιτέρω κοινωνικό σχολιασμό.
Σχετικός πίνακας από την μελέτη
Ας εξετάσουμε, τώρα, το ζήτημα υπό το πρίσμα της ιατρικής: με ορθή προετοιμασία, το camping βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου και κατά προηγούμενες μελέτες, τον φυσικό κιρκαδιακό ρυθμό. Ακόμη και σε γειτονιές δίχως ρύπανση, ο κιρκαδιακος ρυθμός βλάπτεται συνεχώς από την παρουσία του ηλεκτρικού ρεύματος, των ψηφιακών συσκευών, και του ασταθούς ωραρίου ύπνου.
Έρευνα του Πανεπιστημίου του Colorado απέδειξε ότι ξυπνάμε πολύ πιο αναζωογονημένοι μετά από λίγες ημέρες camping. Βρισκόμενοι σε εξωτερικό χώρο, δεν αξιοποιούμε ιδιαίτερα τεχνητό φωτισμό και το βιολογικό μας ρολόι μηδενίζεται. Η μπλε ακτινοβολία των ηλεκτρονικών συσκευών, που τείνουμε να χρησιμοποιούμε λιγότερο, εμποδίζει το σώμα να παράγει αρκετή μελατονίνη (ορμόνη του ύπνου) και να κουραστεί.
Πρόσφατες ιατρικές μελέτες έχουν δείξει ότι το camping μειώνει το οξειδωτικό στρες, καθώς ενθαρρύνει έναν ενεργό τρόπο ζωής και μειώνει το επίπεδο έκθεσης σε περιβαλλοντικούς ρύπους, οι οποίοι αποτελούν θεμελιώδη παράγοντα κυτταρικής οξείδωσης.
Συνδεδεμένη με τον ήλιο, η βιταμίνη D βοηθά το σώμα να απορροφήσει ασβέστιο, που προωθεί την ισχυρή ανάπτυξη των οστών και διατηρεί τα κύτταρα υγιή. Μολονότι το σώμα παράγει βιταμίνη D από μόνο του, το κάνει μόνο αφότου το δέρμα έχει απορροφήσει αρκετό ηλιακό φως. Προφανως το camping γίνεται σε εξωτερικούς χώρους, συνεπώς η βιταμίνη D είναι άπλετη. Σε συνδυασμό με την έλλειψη τεχνητού φωτός, μπορεί να αυξήσει την ενέργειά μας, ενώ επανασταθεροποιεί την όραση, «καθαρίζει» το μυαλό , και μειώνει τα συνολικά επίπεδα στρες. Η έκθεση στον ήλιο έχει επίσης συνδεθεί με οφέλη στην ψυχική υγεία, όπως βελτιωμένη διάθεση.
Εσείς, πού θα μείνετε κατά τις διακοπές φέτος;
