Με την κατάσταση στα ανατολικά της Ουκρανίας να χειροτερεύει κάθε μέρα, υπάρχουν αρκετές φωνές που μιλάνε για την περίπτωση πιθανής επίθεσης των ουκρανικών δυνάμεων ασφαλείας με σκοπό την ανακατάληψη των χαμένων εδαφών από τους ρωσόφωνους αυτονομιστές.
Το Κίεβο για να πετύχει τον στόχο του έχει στηριχθεί σε εξωτερική βοήθεια από δύση και ανατολή με μια νέα εγκάρδια συνεννόηση να δημιουργείται με την Άγκυρα.
Το θερμόμετρο έχει ανέβει αρκετά με τις πρόσφατες αψιμαχίες στην γραμμή επαφής του Ντόνμπας και επίσης έχει παρατηρηθεί συγκέντρωση μονάδων του ουκρανικού στρατού. Οι προσπάθειες των Ουκρανών να ανακαταλάβουν τις περιοχές το 2014 και 2015 κατέληξαν σε αιματοκύλισμα και αρκετές απώλειες. Αυτή την φορά μπορεί το Κιέβο να βασίζεται σε έναν καινούργιο παράγοντα για την στήριξη των αντρών του στο έδαφος, τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAVs).
Άρματα μάχης των ουκρανικών δυνάμεων
Οι σχέσεις των δυο κρατών έχουν δει μια νέα προσέγγιση μετά από τα γεγονότα στην Ουκρανία το 2014. Η Τουρκία δεν έχει σταματήσει να στηρίζει ανοιχτά την Ουκρανία στο ζήτημα της επιστροφής της Κριμαίας και το τέλος της ρωσικής κατοχής εκεί, στην κατάσταση των εκεί Τατάρων ως κομμάτι της τουρκικής πολιτικής προστασίας τουρκικών, τουρανικών και μουσουλμανικών πληθυσμών και στην εξασφάλιση της ουκρανικής εδαφικής ακεραιότητας από κάθε εξωτερική απειλή. Ένας σημαντικός λόγος για την εξαιρετικά αρνητική τουρκική στάση είναι ότι η προσάρτηση της Κριμαίας άλλαξε την ισορροπία της στρατιωτικής δύναμης στη Μαύρη Θάλασσα υπέρ της Ρωσίας. Προηγουμένως, ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας ήταν σε πολύ κακή κατάσταση, αποτελούμενος κυρίως από παλιά πλοία. Επιβάλλοντας τον έλεγχο της στην Κριμαία, ωστόσο, η Ρωσία αύξησε σημαντικά την Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη (ΑΟΖ) στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, η οποία είναι τώρα σχεδόν ίση με εκείνη της Τουρκίας. Στη συνέχεια, η Μόσχα ακύρωσε προηγούμενες συμφωνίες με την Ουκρανία, οι οποίες περιόριζαν τον στόλο της στην περιοχή και άρχισε να τον ενισχύει με νέα αναβαθμισμένα πλοία και υποβρύχια.
Οι δεσμοί μεταξύ των δυο κρατών παρατηρούνται σε πολλούς τομείς. Οι επενδύσεις περίπου 600 τουρκικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ουκρανία ανέρχονται σε 3 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων μέσω τρίτων χωρών). Η συνολική αξία των έργων που ανέλαβαν οι τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες ανέρχεται σε 6,28 δισεκατομμύρια δολάρια. Τον Φεβρουάριο του 2020 Άγκυρα και Κίεβο συμφώνησαν ότι η Τουρκία θα προσφέρει 205 εκατομμύρια Τουρκικές λίρες (25,8 εκατομμύρια δολάρια) στην Ουκρανία για τις στρατιωτικές ανάγκες της χώρας, ενώ αύξηση θα πραγματοποιούταν στο διμερές εμπόριο, η αξία του οποίου θα άγγιζε τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Στις 16 Οκτωβρίου 2020 ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έκανε επίσκεψη στην Τουρκία για την υπογραφή νέων συμφωνιών και την εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας των δύο κρατών. Στην κοινή δήλωση των δυο προέδρων ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν ξεκαθάρισε τις θέσεις της χώρας του πάνω στο ουκρανικό ζήτημα, « η Ουκρανία είναι κράτος κλειδί για την σταθερότητα, την ασφάλεια, την ειρήνη και την ανάπτυξη στην περιοχή». Ο Ερντογάν υποστήριξε επίσης την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Η στήριξη όμως δεν εντοπίζεται μόνο σε διπλωματικό επίπεδο, αλλά και στους τομείς της οικονομίας και της άμυνας. Στις 30 Νοεμβρίου του 2020 ο πρόεδρος της Αμυντικής Βιομηχανίας Ισμαίλ Ντεμίρ και ο υπουργός Βιομηχανίας και Τεχνολογίας Μουσταφά Βαράνκ συναντήθηκαν με τον πρωθυπουργό της Ουκρανίας Ντενίς Σμιγκάλ για να συζητήσουν για επέκταση της διαστημικής και αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των δυο κρατών. Στις 4 Δεκεμβρίου 2020 ο διευθυντής της τουρκικής Διαστημικής Υπηρεσίας Σερντάρ Χουσειν ανακοίνωσε πως η συμφωνία του Νοεμβρίου περιέχει συνεργασία στις τεχνολογίες παραγωγής και εκτόξευσης δορυφόρων, στην κατασκευή υποσυστημάτων και ένα νέο πρόγραμμα για την παραγωγή και την από κοινού εκτόξευση ρουκετών. Πάντως τα θεμέλια της συνεργασίας στον αμυντικό κλάδο έχουν τεθεί με συμφωνίες που υπογράφηκαν το 2014, το 2016 και το 2018.
Οι πρόεδροι των δύο χωρών
Το κομμάτι των drones παραμένει ένας απο τους πιο σημαντικούς τομείς της ουκρανοτουρκικής συνεργασίας, καθώς θα έχει και έμπρακτα αποτελέσματα στο έδαφος. Το 2019, η Ουκρανική Πολεμική Αεροπορία απέκτησε τα πρώτα 12 τουρκικά UAVs Bayraktar TB2. Τον Νοέμβριο του 2020 η Ουκρανία ανακοίνωσε ότι δημιουργεί κοινοπραξία με την Τουρκία για την παραγωγή 48 αεροσκαφών Bayraktar TB2. Η συμφωνία όριζε ότι το Κίεβο μπορεί να εξάγει τα αεροσκάφη σε οποιαδήποτε τρίτη χώρα, αποκλείοντας εκείνες με τα οποίες η Τουρκία έχει ήδη υπάρχουσα συμφωνία. Η απόδοση των τουρκικών UAVs σε Συρία, Λιβυή και πιο σημαντικά στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεν αφήνει πολλές αμφιβολίες για την χρησιμότητα τους. Οι Ουκρανοί είδαν ομοιότητες με τους Αζέρους στις περιπτώσεις του Ντόνμπας και του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Στις δυο περιπτώσεις ξένες δυνάμεις κατέχουν παράνομα, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, έδαφος τους δημιουργώντας μια παγωμένη σύγκρουση. Επίσης και στις δυο περιπτώσεις η Ρωσία παρέχει κάποια στήριξη στις κατοχικές δυνάμεις. Η γρήγορη προέλαση των Αζέρων με την υποστήριξη των τουρκικών drones ξεπάγωσε και έδωσε τέλος σε μια σύγκρουση τριών δεκαετιών. Το Bayraktar TB2 μπορεί να πετάξει στα 22.500 πόδια και μπορεί να παραμείνει στον ουρανό για πάνω από 24 ώρες. Από αυτό το ύψος μπορεί να πραγματοποιήσει αναγνώριση αλλά και επιθέσεις πυραύλων με καθοδήγηση από λέιζερ. Ένα τόσο εξελιγμένο σύστημα μπορεί να δώσει το βασικό προβάδισμα σε μια σύγκρουση όταν χρησιμοποιείται κατά αντιπάλων που δεν διαθέτουν ισχυρές αντιαεραπορικές ικανότητες.
Τουρκικά UAV’S
Ο άξονας Ουκρανίας – Τουρκίας έχει κοινά οφέλη από την στρατηγική συνεργασία που έχει διαμορφωθεί, ο κοινός αντίπαλος στο γεωπολιτικό σύμπλοκο της Μαύρης Θάλασσας παραμένει και για τα 2 κράτη η έντονη ρωσική παρουσία. Στο κοντινό μέλλον θα δούμε περαιτέρω σύσφιξη των δεσμών μεταξύ Κιέβου και Άγκυρας με την υποστήριξη του ΝΑΤΟ όσο οι Ουκρανοί θα προετοιμάζονται για την ανακατάληψη των ανατολικών περιοχών. Στο έδαφος οι φιλορώσοι αυτονομιστές θα βρουν την στήριξη και τον εξοπλισμό που χρειάζονται στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις που αυτή την φορά μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπίσουν οι ίδιες τα τουρκικά drones με διαφορετικά αποτελέσματα από την Συρία, την Λιβυή και το Ναγκόρνο – Καραμπάχ. Η Τουρκία έχει πολλά να κερδίσει απο τις σχέσεις της με την Ουκρανία, προσθέτοντας ενα ακομη χαρτί για διαπραγμάτευση με την Ρωσία καθώς οι δυο χώρες βρίσκονται για άλλη μια φορά σε αντίπαλα στρατόπεδα.
