Άρθρο της εξωτερικής συνεργάτιδος, Εβελίνας Παπαδοπούλου,

Η ελληνική επανάσταση είχε ιδιαίτερη σημασία καθώς από αυτήν προέκυψε το πρώτο εθνικό κράτος των Βαλκανίων και το πρώτο κράτος που δημιουργήθηκε έπειτα από απόσπαση από την οθωμανική αυτοκρατορία, η Ελλάδα. Συνεπώς, είναι λογικό να έχουμε θεοποιήσει τη δράση των Ελλήνων στο διάστημα αυτό και καλά έχουμε κάνει.

Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να είμαστε σε θέση να δεχτούμε ότι οι Έλληνες δεν ήταν θεοί, είχαν ελαττώματα και φυσικά υπέπεσαν σε σφάλματα.

Ένα από τα μεγαλύτερα ελαττώματα των Ελλήνων ήταν το άμετρο πλιάτσικο. Η ελληνική επανάσταση βρήκε την Ελλάδα να πολεμάει χωρίς τακτικό στρατό αλλά με ατάκτους, με κλεφτοπόλεμο και να σημειώνει επιτυχίες (βλ. Δερβενάκια). Οι άτακτοι συγκεντρώνονταν γύρω από τον εκάστοτε οπλαρχηγό και δημιουργούσαν ένα μπουλούκι το οποίο όμως δεν ήταν σίγουρο ότι θα μείνει ως είχε. Οι άτακτοι για να συνεχίσουν να πολεμούν στο μπουλούκι του οπλαρχηγού ήθελαν οικονομική εξασφάλιση, ειδάλλως θα πήγαιναν σε άλλο μπουλούκι. Η ελληνική επαναστατική κυβέρνηση δεν είχε τα οικονομικά μέσα να καλύψει τις ανάγκες όλων των ατάκτων ενώ πολλοί οπλαρχηγοί όπως ο Κολοκοτρώνης δεν ήθελαν να εξαρτώνται από την κυβέρνηση. Συνεπώς, ο μόνος τρόπος για να υπάρχει οικονομική εξασφάλιση για τους ατάκτους ήταν το πλιάτσικο. Σε περιοχές λοιπόν που κατάφερναν να επανακτήσουν ή να κατακτήσουν, μετά την επιτυχία επιδίδονταν σε λεηλασίες όπως διάλυση σπιτιών για να πάρουν τα τιμαλφή. Μετά την κατάκτηση της Τριπολιτσάς για παράδειγμα, η πόλη πήρε φωτιά. Επί δέκα μέρες οι Έλληνες πλιατσικολογούσαν την πόλη ενώ δεν δίστασαν να προχωρήσουν σε συλήσεις τάφων. Το τελευταίο βέβαια τους βγήκε σε κακό καθώς η πόλη είχε επιδημία τύφου η οποία εξαπλώθηκε με αποτέλεσμα οι Έλληνες να μετρήσουν αρκετές απώλειες.

Οι Έλληνες δεν είχαν μέτρο όσον αφορά στο πλιάτσικο, κάτι που έκανε κακό στην επανάσταση αλλά και στην εικόνα που φαινόταν στην Ευρώπη. Η δίψα αυτή έκανε τους Έλληνες, μενούσης της πολιορκίας του Μεσολογγίου να τρέχουν στο Λίβανο έχοντας σαν στόχο –τι άλλο;- το πλιάτσικο. Ήταν Φλεβάρης του 1826 και το Μεσολόγγι ζούσε σε ασφυκτικό πολιορκητικό κλοιό. Ο Ιμπραήμ ρήμαζε την Πελοπόννησο ενώ ενώθηκε με τον Κιουταχή για να δώσουν το τελειωτικό χτύπημα στο Μεσολόγγι. Εκείνη την περίοδο διάλεξαν οι Έλληνες για να εκστρατεύσουν στον Λίβανο. Η πρόταση αυτή θα φάνταζε ιδανική αν αναφερόμασταν στην αρχαία Ελλάδα και την αποικιοκρατική εποχή. Αλλά αλήθεια, τι δουλειά είχαν οι Έλληνες τον Φλεβάρη του 1826 στον Λίβανο; Κάποιος Έλληνας έμπορος, ονόματι Χατζηστάθης γνωρίστηκε με τον εμίρη του Λιβάνου, Μπεσίρ. Ο Χατζηστάθης πήγε στην ελληνική επαναστατική κυβέρνηση για να τους ενημερώσει ότι ο Μπεσίρ προτείνει συμμαχία Ελλάδας- Λιβάνου ώστε να δημιουργηθεί αντιπερισπασμός και ο ίδιος να γίνει κυβερνήτης του Λιβάνου. Σε αντάλλαγμα, ο Μπεσίρ θα έστελνε πολλούς Λιβανέζους στρατιώτες για να βοηθήσουν την Ελλάδα και την Κύπρο. Η επαναστατική κυβέρνηση ζυγίζοντας τις συνέπειες αποφάσισε να μη δεχτεί. Έλα που η πρόταση αυτή μαθεύτηκε και μαζεύτηκαν 2.000 Έλληνες που ανέβηκαν πάνω σε 14 πλοία και έτρεξαν στο Λίβανο. Μέσα στο βρασμό της επανάστασης, με ένα Μεσολόγγι να κρατιέται από μια τεντωμένη κλωστή εκείνοι αντί να σπεύσουν να βοηθήσουν αποφάσισαν να πάνε σε άλλη ήπειρο. Οι πολιορκούμενοι του Μεσολογγίου πάγωσαν όταν το έμαθαν. Έστελναν επιστολές στην ελληνική επαναστατική κυβέρνηση λέγοντας «που είναι τα πλοία μας; Μας αφήσατε αβοήθητους, πεινάμε δεν έχουμε τίποτα». Και είχαν απόλυτο δίκιο.

Οι εκστρατεύοντες όμως έβλεπαν μόνο το πλιάτσικο. Και πράγματι, ξεκινώντας ξάφρισαν την Άνδρο, τη Νάξο και την Κύπρο και φτάνοντας στο Λίβανο επιδόθηκαν σε λεηλασίες και εκεί. Ο εμίρης μόλις έμαθε ότι κάποιοι ξένοι λεηλατούν τα παράλια του έσπευσε να ελέγξει τις ζημιές. Μόλις συνάντησε τους Έλληνες, απαίτησε έγγραφο υπογεγραμμένο από την κυβέρνηση που να δικαιολογεί την παρουσία τους εκεί. Εκείνοι δεν είχαν κάτι τέτοιο με αποτέλεσμα ο Μπεσίρ να φέρει τον στρατό του και να τους διώξει. Στο γυρισμό για την επαναστατημένη Ελλάδα, ρήμαξαν και τα υπόλοιπα νησιά.

Σαν ιδέα, η εκστρατεία του Λιβάνου δεν ήταν κακή. Αντιθέτως. Μια καλή γνωριμία με τον Εμίρη του Λιβάνου και στρατεύματα για να βοηθήσουν την επανάσταση σε μια στιγμή που σίγουρα χρειαζόταν βοήθεια. Το μεγάλο λάθος ήταν ο χρόνος. Λάθος timing που λέμε. Τη στιγμή που το Μεσολόγγι ζούσε τις τελευταίες του στιγμές ήταν μέγα λάθος να φθείρεται μια υπολογίσιμη δύναμη σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή.

Πηγή εικόνας: ERTflix.gr