Προς τα πού οδεύει το ποδόσφαιρο;

Του εξωτερικού μας συνεργάτη, Ανδρέα Παπαϊωσήφ: 

Αναμφίβολα, η δεκαετία του 2010 αποτέλεσε μια περίοδο κομβικής σημασίας και μαζικών αλλαγών για το παγκόσμιο, αλλά κυρίως για το Ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Νέες Ευρωπαϊκές Διοργανώσεις, ανακατατάξεις στο Ευρωπαϊκό σύστημα «αναγνωρισιμότητας» της UEFA, αλλαγές στους ίδιους τους κανόνες του αθλήματος, καινούριες δομές και κανόνες στα Εθνικά και πανευρωπαϊκά πρωταθλήματα και κύπελλα, είναι χονδρικά, το πλαίσιο που διαμορφώνει το ποδόσφαιρο από το 2010 και ύστερα. Γιατί συμβαίνει αυτό όμως; Ποιος είναι ο κύριος λόγος που οδηγεί παράγοντες και τεχνοκράτες του αθλήματος να δημιουργούν ολοένα και περισσότερες πτυχές στο άθλημα;

Από τις αρχές του έτους, υπήρχαν μερικές έντονες φήμες στην Αγγλία πως ο νυν πρόεδρος της Newcastle United FC Mike Ashley βρισκόταν σε συζητήσεις για πιθανή πώληση της ομάδας, χωρίς να έχουν δημοσιοποιηθεί περαιτέρω στοιχεία. Όμως, τον περασμένο μήνα, έσκασε σαν βόμβα πως η Βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας, με εκπρόσωπό της τον Πρίγκιπα Mohammad Bin Salman (Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν), είναι έτοιμη να δαπανήσει περί τα 350 εκατομμύρια λίρες, ώστε να γίνει η ιδιοκτήτρια αρχή για τις καρακάξες, όπως επίσης να βάλει στα ταμεία της ένα μπάτζετ 300 εκατομμυρίων λιρών, μόνο για μεταγραφές, ανάγοντας την επένδυση σε 650 εκατομμύρια. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το ότι η συνολική περιουσία της οικογένειας Σαούντ ανέρχεται περίπου στα 100 δισεκατομμύρια δολάρια, θα κάνει την Αγγλική ομάδα τον πλουσιότερο σύλλογο, όχι μόνο της Ευρώπης, αλλά και παγκοσμίως. Εάν κάποια/ος ασχολείται με το άθλημα, θα γνωρίζει πως δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε κάποιον δισεκατομμυριούχο να αγοράζει μια ποδοσφαιρική ομάδα. Manchester City, Chelsea, Paris Saint Germain, Inter Milan, Leicester είναι μερικές από τις ομάδες που έχουν εξαγοραστεί από μη Ευρωπαίους κροίσους, ώστε αυτοί να εναποθέσουν βουνά χρημάτων, με σκοπό την επιτυχία και το κέρδος. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις ανάλογες με τις άνωθεν, που απέτυχαν, όπως οι Malaga και Queen’s Park Rangers.

Γυρνώντας πίσω στα αρχικά ερωτήματα, μπορεί κανείς να καταλάβει εύκολα πως υπάρχει μια πολύ μεγάλη σύνδεση των γεγονότων που έχω παραθέσει άνωθεν με το πού οδεύει το άθλημα στο μέλλον. Ας τα πάρουμε όμως ένα προς ένα. Εάν και εφόσον ολοκληρωθεί η εξαγορά της Newcastle (παραμένει η έγκριση της Αγγλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας), η ομάδα της Βόρειας Αγγλίας γίνεται αυτομάτως η μεγαλύτερη δύναμη της Premier League, γεγονός που θα ωθήσει τα υπόλοιπα κλαμπ, αναλογικά πάντα, να δαπανήσουν ακόμα μεγαλύτερα ποσά σε όλες τις πτυχές του αθλήματος, από αυτά που βλέπουμε σήμερα. Σταδιακά θα δούμε και ομάδες άλλων μεγάλων πρωταθλημάτων να δαπανούν ανάλογα χρηματικά ποσά, ώστε να μπορέσουν να ανταγωνιστούν τις Αγγλικές ομάδες, βάζοντας το άθλημα σε μια οικονομική κούρσα ακόμα περισσότερων δισεκατομμυρίων (θα μου πεις, πότε δεν ήταν;).

Έπειτα, βλέπουμε πως τόσο οι παράγοντες των μεγάλων Ευρωπαϊκών συλλόγων, όσο και οι «ανεξάρτητοι» τεχνοκράτες των ομοσπονδιών και της UEFA, προωθούν τα τελευταία έτη μια νοοτροπία ελιτισμού. Περισσότερο κλειστό Champions League και Europa League, αυστηρές αναλογίες εξόδου σε αυτά, πλεονεκτική αντιμετώπιση στις ομάδες των μεγάλων πρωταθλημάτων από την μια πλευρά, ενώ από την άλλη βλέπουμε την εφεύρεση του FFP (Financial Fair Play) από το 2009, ώστε, κατά τα λεγόμενα της UEFA, να δημιουργηθεί ένα ίσο άθλημα για όλους.

Παρατηρώντας όλα αυτά τα τεκταινόμενα ανά τα έτη και ως λάτρης του ποδοσφαίρου, κρίνω πως το άθλημα οδεύει ταχέως προς την πλήρη εμπορευματοποίησή του. Εδώ εισάγεται το μεγαλύτερο ερώτημα. Είναι καλό αυτό ή κακό για το ποδόσφαιρο; Κατά την ταπεινή μου άποψη, θα έλεγα πως είναι κακό για το μέλλον του αθλήματος. Το ποδόσφαιρο,  «η μπάλα», είναι ένα λαϊκό άθλημα, το οποίο εδώ και πολλές δεκαετίες δίνει συγκινήσεις και υπερηφάνεια σε πολλά εκατομμύρια ανά τον κόσμο. Σπρώχνοντάς το, ολοένα και περισσότερο ολοκληρωτικά, σε μια πραγματικότητα, όπου «όποιος έχει τα περισσότερα χρήματα κερδίζει», είναι λογικό πως θα χάσει την αίγλη και την ομορφιά του. Είναι βέβαιο και επόμενο πως δε θα ξαναδούμε μια Ελλάδα να παίρνει το Euro, μια Porto, μια Monaco, μια Leverkusen σε τελικό Champions League, μια Leicester να υπερπηδά κάθε εμπόδιο και να κερδίζει το Πρωτάθλημα, δε θα είναι πια το ποδόσφαιρο που αγαπήσαμε…