Ο γνωστός συγγραφέας, όταν σκαλίζει τo ορυχείο της ψυχής του, εξορύσσει διαμάντια και μας τα χαρίζει απλόχερα. Αυτό έκανε και στο Youth Voice!
- Ένα νεαρό αγόρι εισάγεται στην Ιατρική του ΑΠΘ. Τι είναι εκείνο που τον ωθεί στο να γίνει συγγραφέας;
Δεν είχα ιδέα ότι θα έρθει ποτέ η μέρα που θα ζω απ’ τα βιβλία. Μέχρι το 2013, όταν το Βιβλίο της Κατερίνας μου χάρισε ένα μεγάλο αναγνωστικό κοινό, ζούσα από διάφορα συγγραφικά πάρεργα: ανάγνωση χειρογράφων, μεταφράσεις, κείμενα σε εφημερίδες και σάιτ. Στο ξεκίνημα, το μόνο που ήθελα ήταν να γράφω, για τη χαρά της γραφής.
- Στο καινούριο βιβλίο σου, «η καλύτερη χειρότερη μέρα της ζωής σου» γράφεις πως: «η ζωή του καταθλιπτικού είναι τραγική, όταν δεν είναι φάρσα». Είναι σωτήρια η Σάτιρα ;
Η θυμηδία, όταν είναι εφικτή, μπορεί όντως να αποβεί σωτήρια. Για μένα, ο αυτοσαρκασμός είναι τρόπος ζωής. Αλλά, όταν βρίσκεσαι στη μέγγενη της κατάθλιψης, δεν έχεις όρεξη γι’ αστεία. Η θεμελιώδης ανθρώπινη ιλαροτραγωδία είναι κάτι που αναγνωρίζεις εκ των υστέρων.
- Στο ίδιο έργο αναφέρεις πως: «η τέχνη είναι παρήγορη, ιδίως για τους δημιουργούς». Η τέχνη είναι πράγματι το πιο φθηνό και προσβάσιμο αντικαταθλιπτικό; Είναι δύσκολο για έναν συγγραφέα – και συγκεκριμένα εσένα – στις ψυχικά επώδυνες καταστάσεις να αντλεί ψυχικά αποθέματα για να γράφει;
Η τέχνη, ως ψυχική συνθήκη, ως άλλος κόσμος – αν όχι καλύτερος, τουλάχιστον πιο ελεύθερος, και του χεριού σου – είναι μεγάλη παρηγοριά. Δυστυχώς, δεν αρκεί ως θεραπεία, όταν το πρόβλημα είναι βαθύ. Ειδάλλως, η Βιρτζίνια Γουλφ, η Σύλβια Πλαθ, ο Τενεσί Ουίλιαμς και πλείστοι άλλοι θα ζούσαν ευτυχισμένοι ως τα βαθιά γεράματα.
- Έγραψες αυτό το εξαιρετικό βιβλίο μετά την 4η περιπέτειά σου με τη κλινική κατάθλιψη. Τι καθοριστικό άλλαξε μέσα σου μετά και τη τελευταία νίκη σου;
Έκανα υπομονή, όσο άντεχα, κι όταν δεν άντεχα, έκανα την απόπειρα – κι άνοιξα, εν αγνοία μου, σε πείσμα του καταθλιπτικού εαυτού μου, τον δρόμο για μια ακόμη θεραπεία. Δεν θα έλεγα ότι μ’ έκανε σοφότερο ή πιο δυνατό.
Έγινα άλλος, όπως γίνεσαι άλλος μετά από κάθε δοκιμασία. Όσο κι αν το απεύχομαι, σε μια κατοπινή κατάθλιψη μπορεί να βρεθώ και πάλι αντιμέτωπος με την ίδια ανημποριά – τέτοια είναι η φύση της ζωής, της φθοράς, της θνητότητας.
- Λες πως «οι ποιητές παίρνουν πάντα τον καιρό πολύ προσωπικά». Παραφράζοντας τον Σάλιντζερ, οι συγγραφείς παίρνουν τις κριτικές πολύ προσωπικά; Σε φοβίζει που τα Social Media εξελίσσονται σε καζάνια οργής, φθόνου και χαιρεκακίας;
Ο Σάλιντζερ σταμάτησε να δημοσιεύει (αλλά όχι να γράφει) εξαιτίας αρνητικών κριτικών σε μια νουβέλα του. Το βρίσκω απόλυτα κατανοητό – οι συγγραφείς έχουμε δέρμα λεπτό σαν το χαρτί. Εγώ προσπαθώ να αποφεύγω την έκθεση σε αναρτήσεις ανθρώπων που, για δικούς τους λόγους, κατανοητούς ενδεχομένως, με απεχθάνονται. Δεν υπάρχει λόγος να φθείρεσαι όταν μ’ ένα μπλοκ ξενοιάζεις.
- Υπάρχει κάτι που θα συμβούλευες έναν νέο άνθρωπο για να νοηματοδοτήσει τον «εγκλεισμό» του σήμερα;
Να σκεφτεί την απεραντοσύνη του χρόνου, και των ηδονών, που τον περιμένουν στο τέλος αυτής της δοκιμασίας.
- Η εργασιακή επιτυχία είναι επαρκής εγγύηση για την ευτυχία; Νιώθεις ευτυχισμένος με τη συγγραφή, αλλά αρκεί αυτό από μόνο του, ή πηγάζει από την αγάπη των αναγνωστών;
Το γράψιμο μεταμορφώνει τη ζωή σου, ως έναν βαθμό – σου δίνει την ελευθερία κάθε δημιουργίας: να πλάθεις ζωές και να τις κάνεις ό,τι θες, να ξεδίνεις τα σεκλέτια της αληθινής ζωής σου. Αλλά εννοείται πως δεν είναι συνώνυμο της ευτυχίας. Καλό είναι να μην έχεις πολύ μεγάλες απαιτήσεις – να σου αρκεί, σε πρώτη φάση, το να γεμίζουν οι σελίδες, να τσουλάει η ιστορία.
- Υπήρξε ποτέ κάποια προβληματική όψη της δημοσιότητας;
Για μένα, προσωπικό και δημόσιο ελάχιστα απέχουν. Όταν γράφω ένα σεντόνι στο Facebook, παρ’ ότι ξέρω ότι θα διαβαστεί από ορισμένους ανθρώπους, είναι σαν να μιλάω μόνος μου, στο ντιβάνι του αναλυτή μου.
- Πόσο εύκολο ήταν για σένα να φιλοτεχνείς το πορτρέτο της μητέρας σου στο «Βιβλίο της Κατερίνας»; Και ποια τα αισθήματα όταν «ανέβηκε» ως παράσταση στο θέατρο;
Περιείχα την Κατερίνα εξ ολοκλήρου – η σχέση μας ήταν συμβιωτική, κι επιπλέον, μέσω του πένθους, αφομοιώνεις το αγαπημένο πρόσωπο – το καταπίνεις. Η παράσταση είναι τόσο εξαίσια καμωμένη, προϊόν τόσο μεγάλης λεπταισθησίας, που με ταράζει – την έχω δει μόνο σπαστά. Είναι σαν να βλέπω τη μάνα μου επί σκηνής.
Πριν από λίγους μήνες, στο κατώφλι της πρώτης καραντίνας, κυκλοφόρησε το βιβλίο σου «Δέσποινα», που πρόκειται για μια ελληνική ενσάρκωση της Παναγίας. Το αρχέτυπο της «Δέσποινας» είναι εξαίρεση στη κοινωνία σήμερα;
Οι κοινωνίες εκπαιδεύονται – άλλοτε βαθμηδόν, άλλοτε απότομα, και σχεδόν πάντα με το ζόρι. Το μέλλον δεν είναι παιδική χαρά, αλλά είναι σίγουρα απαλλαγμένο από πολλούς πρωτογονισμούς του παρελθόντος.
- Πιστεύεις πως η Εκκλησία αποτελεί ανάχωμα της αγάπης, παρόλο που θεωρητικά την εκπροσωπεί;
Η σχέση με τον Θεό σε επίπεδο αυστηρά προσωπικό, μύχιο, με ενδιαφέρει τρομερά: το πόσο ευφάνταστοι γινόμαστε μες στη μεταφυσική κι υπαρξιακή μας αγωνία. Η εκκλησία, πάλι, μου είναι από αδιάφορη ως απεχθής. Είμαι αντικληρικαλιστής – βαθιά κι αμετακίνητα.
- Ποιο ή ποια είναι τα βιβλία που σε έχουν «στοιχειώσει», τα κουβαλάς μέσα σου;
Είναι πολλά, πάρα πολλά: η Λολίτα, ο Τυφλός δολοφόνος, η Αθανασία του Κούντερα, το Άρωμα του Ζίσκιντ, οι Διορθώσεις του Φράνζεν, τα θαυμάσια αστυνομικά και θρίλερ της Ρουθ Ρέντελ. Και κάθε τόσο προκύπτουν νέα στοιχειώματα.
- Πιστεύεις στους ήρωες; Αν ναι, ποιος είναι ο δικός σου;
Όποιος μπορεί ν’ αγαπάει εν μέσω χάους, πιασμένος στις καθημερινές ξόβεργες της κόλασης, είναι για μένα ήρωας.
- Τι είναι το βιβλίο για τον Αύγουστο Κορτώ;
Μια άλλη πραγματικότητα, συχνά συναρπαστικότερη απ’ την κοινώς αποδεκτή.
- Αγαπημένος Έλληνας – Ελληνίδα συγγραφέας;
Ο δάσκαλός μου, Νίκος Τσιφόρος.
- Η επιτυχία ενός βιβλίου σου «σκεπάζεται» από τη ζέση να γράψεις το επόμενο;
Γράφω ασταμάτητα, κάθε μέρα – ολοκληρώνω γύρω στα τέσσερα με πέντε βιβλία τον χρόνο. Ως εκ τούτου, δεν στέκομαι πολύ στα βιβλία που τέλειωσαν, εκδόθηκαν, έφυγαν απ’ τα χέρια μου. Με απασχολεί πρωτίστως το βιβλίο που γράφεται τη δεδομένη στιγμή.
- Θεωρείς πως υφίστανται στη σύγχρονη λογοτεχνία φαινόμενα αυτόλογοκρισίας;
Ελπίζω πως όχι. Είναι σαν να ράβεις με κόπο ένα ρούχο που ‘χει σφραγισμένα τα μανίκια και τα μπατζάκια. Αν σε φοβίζει το γράψιμο, κάνε κάτι άλλο.
