Η δίκη για το έγκλημα του βιασμού και ανθρωποκτονίας της Ελένης Τοπαλούδη, που συντάραξε το πανελλήνιο, έφτασε πλέον στο τέλος της. Μόλις πριν δύο μέρες είχαμε την συγκλονιστική αγόρευση της εισαγγελέως, Αριστοτέλειας Δόγκα. Για πρώτη ίσως φορά, μία δικαστική λειτουργός μίλησε με ειλικρίνεια και βαθιά ενσυναίσθηση, εκπροσωπώντας επάξια τον ελληνικό λαό και το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Απόδειξη του γεγονότος αυτού, αποτελούν τα εκατοντάδες χιλιάδες θετικά σχόλια και η βαθιά συγκίνηση, που προκάλεσαν τα λόγια της εισαγγελέως. Μια γρήγορη ματιά στα social media αρκεί.
Στην, κατά τη γνώμη μου, πολύ καλή αγόρευσή της, η κ. Δόγκα αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην άσκηση πιέσεων στον λιμενικό Θ. Ζόβα από αρμόδια για την κύρια ανάκριση όργανα και στην συμπαιγνία του πατέρα του Ροδίτη δράστη με φορείς εξουσίας, ώστε να αποκρυφθεί το έγκλημα. Είναι λυπηρό, που για μία ακόμη φορά, η Ελλάδα γίνεται μάρτυρας της διαφθοράς και της απόπειρας παρακώλυσης του δικαϊκού έργου. Επιπλέον, η ελληνική αστυνομία Ρόδου ολιγώρησε στην υπόθεση καταγγελίας της Ελένης Τοπαλούδη για ομαδικό βιασμό και καταγραφή αυτού σε βίντεο, έναν χρόνο πριν δολοφονηθεί, γεγονός για το οποίο οι υπεύθυνοι κατηγορουνται και ελέγχονται. Μάλιστα, η κ. Δόγκα επεσήμανε ότι υπάρχουν κι άλλα θύματα των δολοφόνων της Ελένης, που, όμως, η υπόθεσή τους δεν συνεκδικάστηκε, με ευθύνη των αστυνομικών αρχών.
Βλέπουμε ξεκάθαρα, λοιπόν, πως το ελληνικό κράτος δια των λειτουργών του, όχι μόνο θρέφει τα πατριαρχικά πρότυπα, που αντιμετωπίζουν τη γυναίκα ως αντικείμενο, αλλά και προσπάθησε να βοηθήσει δύο βιαστές και δολοφόνους, άτομα που αφαίρεσαν, χωρίς καμία μεταμέλεια, μια ανθρώπινη ζωή. Δεν αρκεί μόνο να παροτρύνουμε τα θύματα να μιλούν, όταν ταυτόχρονα υψώνουμε δεκάδες άλλα εμπόδια απέναντί τους. Δεν ξεχνάμε ούτε τις εξωφρενικά ελαφρές ποινές κατά βιαστών και τον εξευτελισμό θυμάτων στα δικαστήρια ούτε τις νομοθετικές προσπάθειες, που πρόσφατα έγιναν, ώστε «από την πίσω πόρτα» να τιμωρείται ο βιασμός ως πλημμέλημα, αντί ως κακούργημα.
Πανό υπέρ της δικαίωσης της Ελένης και κάθε Ελένης, πηγή εικόνας: CNN Greece
Σε μία κρίσιμη συγκυρία για όλες τις γυναίκες του κόσμου, που καθημερινά κακοποιούνται ή υφίστανται βιασμό, βρέθηκε μια εισαγγελέας, που υπερασπίζεται με σθένος την γυναίκα και την ανθρώπινη ζωή. Μια δικαστική λειτουργός, που εκπροσωπεί επάξια την κοινή γνώμη, ασκώντας την εξουσία που της δίνεται με σύνεση, υπέρ του ελληνικού λαού, όπως επιτάσσει το Ελληνικό Σύνταγμα. Ποτέ άλλοτε δεν έχουμε δει σε τέτοιο βαθμό τους Έλληνες και τις Ελληνίδες να επικροτούν μια εισαγγελική αγόρευση. Μέσα σε αυτό το κλίμα, έρχονται οι κύριοι Κλεφτόδημος και Βερβεσός, σύμβουλος και πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (ΔΣΑ) αντιστοίχως, να αποδοκιμάσουν με ανακοίνωση την κυρία Δόγκα. Οφείλει να επισημανθεί ότι η ανακοίνωση είναι προσωπική του κυρίου Βερβεσού και δεν εκφράζει συλλογικά τον ΔΣΑ, όπως επιβεβαίωσε ο Θανάσης Καμπαγιάννης, μέλος του ΔΣ του ΔΣΑ.
Συγκεκριμένα, ο κ. Βερβεσός ζητά να κινηθεί η πειθαρχική διαδικασία σε βάρος της εισαγγελέως της έδρας του Μικτού Ορκωτού Εφετείου της Αθήνας Αριστοτέλειας Δόγκα, για τους «εξόχως απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς της και συλλήβδην στο υπερασπιστικό έργο των δικηγόρων». Υπέρ του τάχθηκε με την στάση του και ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, Άκης Σκέρτσος, λέγοντας πως το δικαστήριο δεν είναι «λαϊκή απογευματινή». Αιτία της ανακοίνωσης αυτής του προέδρου του ΔΣΑ, αποτέλεσε το συγκεκριμένο μέρος της εισαγγελικής αγόρευσης: «Από τη στιγμή που οι συνήγοροι μπαίνουν στην υπόθεση αρχίζουν τα ψέματα, τα σενάρια για τη συσκότιση της αλήθειας. Έχω ακούσει από συνηγόρους των κατηγορουμένων να λένε ότι είμαστε συλλειτουργοί της Δικαιοσύνης. Συλλειτουργός στη Δικαιοσύνη είναι αυτός που αποσκοπεί σε αυτό που αποσκοπεί όλη η Δικαιοσύνη. Στην ανεύρεση της αλήθειας. […]Αυτοί που πρέπει να τιμωρηθούν, θα τιμωρηθούν και δεν είναι μόνο οι κατηγορούμενοι».
Εκτός όμως από την ανακοίνωση, ο κ. Κλεφτόδημος είχε χθες το θράσος, να εισέλθει διακόπτοντας την διαδικασία στην αίθουσα όπου διεξαγόταν η συζήτηση της δίκης, εκφράζοντας έντονα τα παράπονά του. Όπως, βέβαια, τόνισε η πρόεδρος της σύνθεσης του δικαστηρίου και όπως ο κύριος Κλεφτόδημος έπρεπε να γνωρίζει, υπάρχουν άλλα αρμόδια τμήματα στο δικαστήριο για την έκφραση τυχόν παραπόνων. Η κυρία Δόγκα τότε δήλωσε πως προτίθεται να απέχει των καθηκόντων της, πράγμα που, ωστόσο, δεν επέτρεψε ο προϊστάμενός της να συμβεί.
Έρχομαι, λοιπόν, στο προκείμενο και ερωτώ: Γιατί ενοχληθήκατε από τις αλήθειες που εκστόμισε η εισαγγελέας; Δεν γνωρίζετε ότι πολλοί δικηγόροι για τη βελτίωση της θέσης του πελάτη τους, προτιμούν την υπερασπιστική γραμμή της συκοφαντίας και του ανήθικου ψεύδους; Δεν γνωρίζετε, κύριοι, ότι βασική αρχή στην ποινική δίκη, αλλά και γενικότερα για την απονομή δικαιοσύνης, είναι πως πέρα από την υπεράσπιση του πελάτη τους, οι δικηγόροι έχουν καθήκον, τόσο επαγγελματικό, όσο και ηθικό, να μην επιδίδονται σε ασύστολα ψεύδη, που θέτουν σε κίνδυνο τη διαδικασία; Εν προκειμένω, μάλιστα, η δικηγορική γραμμή ήταν η συκοφάντηση ενός νεκρού κοριτσιού, η πλήρης στρέβλωση της αλήθειας, παρά τα αποδεικτικά στοιχεία και η απόδοση ευθυνών σε ένα θύμα βιασμού. Είμαι σίγουρη πως γνωρίζετε καλά ότι συχνά τέτοιου είδους ψεύδη μπορούν να επισύρουν ποινικές κυρώσεις. Και ναι, οι δικηγόροι αυτοί, όσο κι αν δεν μας αρέσει, δεν είναι συλλειτουργοί της Δικαιοσύνης.
Ας μην ξεχνάμε ότι στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο, όπου εκδικάστηκε η υπόθεση, συναποφασίζουν και ένορκοι, μη νομικοί, οι οποίοι δεν μπορούν να γνωρίζουν τις δικηγορικές πρακτικές και πολύ εύκολα παρασύρονται από αυτές. Είναι εντός των καθηκόντων της εισαγγελέως, εφόσον έχει πεισθεί για την ενοχή των κατηγορουμένων, να καταδείξει στους ενόρκους με την αγόρευσή της τις πρακτικές αυτές, προκειμένου να τους πείσει και προϊδεάσει, ώστε αυτοί να λάβουν τις σωστές αποφάσεις.
Συνεχίζοντας, όμως, γεννώνται και άλλα ερωτήματα. Αφενός έχουμε τον κύριο Βερβεσό, ο οποίος δημόσια εξέφραζε την επιχειρηματολογία της Χρυσής Αυγής ότι η δίωξη της ηγεσίας της υποκινείται από πρεσβείες του εξωτερικού. Αφετέρου έχουμε τον κύριο Σκέρτσο, που φαίνεται να θρέφει ευαισθησία για το ρόλο των δικαστηρίων και των εισαγγελέων. Πού ήταν, λοιπόν, και οι δύο, όταν η αρμόδια εισαγγελέας στην δίκη της Χρυσής Αυγής αδιαφόρησε πλήρως για τα αποδεικτικά στοιχεία, παρανομώντας και προτείνοντας ποινές «χάδια» για τους κατηγορούμενους; Τι κάνει ο ΔΣΑ για τα δικαιώματα των δικηγόρων, που υφίστανται εργασιακό εξευτελισμό; Τι έχει να πει για τα περιβόητα προγράμματα κατάρτισης και την κοροϊδία σε βάρος των μελών του; Εγώ στην συμπεριφορά αυτή διακρίνω υποκρισία. Ενόχληση, γιατί ειπώθηκαν αλήθειες, που δεν τολμά κανείς να πει ανοιχτά.
Από την άλλη, ο κύριος Σκέρτσος, που έχει κυβερνητική θέση, νομίζω, γνωρίζει πως είναι λεπτά τα όρια επιρροής της δικαστικής από την εκτελεστική εξουσία και ότι όσα λέει έχουν βαρύτητα. Πολύ περισσότερο δε, όταν συνήγορος υπεράσπισης του Ροδίτη δράστη είναι ο κ. Άκης Δημητριάδης, που διορίστηκε από τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, με ειδικό πληρεξούσιο, τον Ιούλιο του 2019, να παρίσταται και να αντιπροσωπεύει το κόμμα, κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας για την εκλογή βουλευτών, ενώπιον των Εφορευτικών Επιτροπών, στα εκλογικά τμήματα Ρόδου.
Πριν προστρέξει ο καθένας να κατηγορήσει την κ. Δόγκα για συναισθηματική ταύτιση με το θύμα και λαϊκισμό, θα έπρεπε να σκεφτεί με τι ειδεχθές έγκλημα είχε να κάνει η εισαγγελέας, ένα έγκλημα που σου προκαλεί πολύ έντονα και αρνητικά συναισθήματα, ιδίως αν το εξετάζεις λεπτομερώς. Πάνω από όλα είμαστε άνθρωποι και ίσως κάνουμε λάθη. Όμως, αντί να είμαστε σκληροί με μια λειτουργό, που εκφράζει την ελληνική κοινωνία και που, όπως φαίνεται, έχει σεβαστεί πλήρως την διαδικασία και τα δικαιώματα των κατηγορουμένων, μπορούμε να απαιτήσουμε την παραδειγματική τιμωρία αυτών, για να μην έχουμε και νέα θύματα. Τέλος, ας είμαστε αυστηροί απέναντι στην υποκριτική επίκληση των θεσμών από τους εκπροσώπους τους, που εθελοτυφλούν ενώπιον πολύ σημαντικότερων παραβάσεων σχετικών, συχνά, με τα δικαιώματα κατηγορουμένων.
Ο νόμος και το δίκαιο ποτέ δεν ήταν ανεξάρτητα πράγματα από την ηθική πρακτική και ούτε πρέπει να είναι. Ας σταθούμε στην ηθική και κοινωνική ανάγκη για καταδίκη των δολοφόνων πρώτα και ύστερα σχολιάζουμε την νομική ορθότητα του συναισθηματισμού της εισαγγελέως. Ωστόσο, επειδή μπορεί να γεννηθεί η απορία στον αναγνώστη για την προσωπική μου άποψη, ίσως η εισαγγελέας μπορούσε να μην δεχτεί μέσα στην αίθουσα τα λουλούδια που της προσέφερε ο κύριος Τοπαλούδης και να αποφύγει κάποιες εκφράσεις, που δεν ήταν απαραίτητες στην διάρθρωση του συλλογισμού της.
Όσον αφορά τις κατηγορίες για μεροληψία, πουθενά από την αγόρευση της εισαγγελέως δεν προκύπτει η πρόσαψη ανυπόσταστων κατηγοριών ή η παρερμηνεία των αποδεικτικών στοιχείων, τουλάχιστον στο επίπεδο που αυτά μας είναι γνωστά.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να τονίσω πως η ελληνική κοινωνία θα χαρεί ιδιαίτερα με την επιβολή αυστηρών ποινών. Ο ρόλος της ποινικής δικαιοσύνης, εκτός από τον παραδειγματισμό και την δικαίωση για τα θύματα και τους οικείους τους, είναι να επιφέρει κάθαρση για την κοινή γνώμη και ειρήνευση των εννόμων αγαθών που διαταράχθηκαν. Πρέπει κάποτε να καταλάβουμε πως νόμος και δίκαιο δεν σημαίνουν επίκληση τύπων και νόμων, εκτός κοινωνικού και ηθικού πλαισίου. Ο καλός νομικός δεν είναι απλά αυτός που ξέρει απέξω ένα κατεβατό νόμους και την ερμηνεία τους. Είναι αυτός που ξέρει να αφουγκράζεται τις ανάγκες της κοινωνίας και έχει συναίσθηση ότι δεν ασκεί ένα απλό επάγγελμα, αλλά λειτούργημα. Αυτό που προέχει τώρα, δεν είναι η κριτική στην κυρία Δόγκα για τον σχηματισμό εντυπώσεων. Είναι ώρα να στηρίξουμε το έργο της δικαιοσύνης και των λειτουργών της, που προς τιμήν τους, επιχειρούν να κάνουν σωστά το καθήκον τους.
Για όσους κουνούν κακοπροαίρετα και επικριτικά το δάκτυλο μιαν τέτοια ώρα, χωρίς να ντρέπονται, είμαι σίγουρη ότι η ελληνική κοινωνία ντρέπεται για λογαριασμό τους.
