Ήταν Ιανουάριος του 2015, όταν δόθηκε άδεια λειτουργίας στην εταιρία επεξεργασίας πετρελαιοειδών αποβλήτων, “Oil One”, στην Δραπετσώνα. Μία εγκατάσταση, η οποία, φαίνεται να είναι υπέυθυνη για την πρόκληση έντονης δυσοσμίας και για καρκινογόνες εκλύσεις στην περιοχή. Μία κατάσταση, που, όχι μόνο υποβαθμίζει την Δραπετσώνα, αλλά ταυτόχρονα θέτει σε κίνδυνο τη ζωή των κατοίκων της και εμποδίζει την ομαλή διεξαγωγή των πιο απλών δραστηριοτήτων, όπως η εκπαιδευτική διαδικασία. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι λόγω της δυσοσμίας ο δήμαρχος αναγκάστηκε στο παρελθόν να «βάλει λουκέτο» προσωρινά σε Δημοτικό Σχολείο. Κάπως έτσι, η δημοτική αρχή και η περιφέρεια Αττικής ζήτησαν να γίνουν μετρήσεις οσμών, οι οποίες αδιαμφισβήτητα θα χρησίμευαν ως αποδεικτικά στοιχεία εναντίον της εταιρίας, η οποία όπως και οι υπόλοιπες βιομηχανικές εγκαταστάσεις στη περιοχή, δηλώνει με κάθε τρόπο την αθωότητά της.

Μετρήσεις και γεγονότα

Μετά από την τοποθέτηση ειδικών οργάνων μέτρησης, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» κατέθεσε τον Ιούνιο του 2020 τα πορίσματα της έρευνάς του, σε συνεργασία με το Αστεροσκοπείο Αθηνών, (δείτε τα όλα εδώ) σχετικά με τις πηγές, τη συνεισφορά αυτών στις συγκεντρώσεις ουσιών που ανιχνεύονται στον αέρα και την ποιότητα των οσμών, οι οποίες πλήττουν την Δραπετσώνα. Τα συμπεράσματα του πορίσματος συνοψίζονται ως εξής: η δυσοσμία προκαλείται από ουσίες που ονομάζονται μερκαπτάνες και βενζόλιο. Το δε βενζόλιο είναι καρκινογόνο με μεταλλαξιγόνα δράση. Οι χημικές αυτές ενώσεις σχετίζονται άμεσα με τις δραστηριότητες της Oil One. Ειδικότερα, όσον αφορά το βενζόλιο, λειτουργεί από το 2018 στον Πολυχώρο Λιπασμάτων Δραπετσώνας σταθμός μετρήσεως του Αστεροσκοπείου Αθηνών, που υπέδειξε ότι το 2019 η συγκέντρωσή του στον αέρα έφτασε τα 8,5 μg/m3, εναντι του οριζόμενου ορίου των 5 μg/m3, νούμερο που δεν μπορεί να δικαιολογήσει μόνο η παραγωγή βενζολίου από τα κυκλοφορούντα οχήματα και τις λιμενικές δραστηριότητες. Σημειώνεται ότι οι τελευταίες μετρήσεις του σταθμού αυτού, στις οποίες πάλι ήταν αυξημένο το βενζόλιο, έγιναν όταν είχαμε περιορισμό κυκλοφορίας λόγω κορωνοϊού, δηλαδή όταν κυκλοφορούσαν ελάχιστα οχήματα.

Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ

Ο εισαγγελέας

Αφού εκθέσαμε τα γεγονότα, μπορούμε να ασχοληθούμε και με την εισήγηση του αρμόδιου για την υπόθεση, εισαγγελέα Πρωτοδικών Πειραιά, κ. Γεώργιου Νούλη, να θέσει στο αρχείο την δικογραφία που σχηματίστηκε αυτεπάγγελτα – λόγω της δημόσιας έκτασης που έλαβε το ζήτημα. Ο εισαγγελέας, πετώντας ουσιαστικά στον κάλαθο των αχρήστων όλα τα εκτεθέντα στοιχεία, απεφάνθη πως δεν γίνεται να ασκηθεί ποινική δίωξη λόγω απουσίας σύνδεσης των ρυπογόνων εκλύσεων με την επιχείρηση. Η κρίση αυτή βασίζεται στα πορίσματα του Σώματος Επιθεώρησης Περιβάλλοντος, το οποίο δεν διαθέτει άλλο εξοπλισμό για μετρήσεις και εντοπισμό οσμών από.. το αισθητήριο όργανο των Επιθεωρητών του, την μύτη τους (!). Αν νομίζετε ότι αστειεύομαι, η επιβεβαίωση έρχεται από τη διευθύντρια Νοτίου Ελλάδας του Σώματος Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, που σε έγγραφό της αναφέρει: «Σε ό,τι αφορά στη διερεύνηση της πηγής εκπομπής των ρύπων που γίνονται αντιληπτοί δια της οσμής στην ευρύτερη περιοχή επισημαίνουμε ότι οι επιθεωρητές δεν διαθέτουν όργανα μέτρησης οσμών. Ως εκ τούτου, η όποια τεκμηρίωση για την ύπαρξη οσμών θα πρέπει να γίνει μέσω κατάλληλων πιστοποιημένων οργάνων που δεν διαθέτει η υπηρεσία». 

Κατανοώ απόλυτα το καθήκον του εισαγγελέα να λάβει υπόψιν κάθε διαθέσιμο στοιχείο και δη δημόσια έγγραφα. Ωστόσο, δεν μπορεί να επικαλείται πορίσματα του Σώματος Επιθεώρησης που «απαλλάσσουν» την εταιρεία, αφού είναι αναξιόπιστα λόγω έλλειψης του απαραίτητου εξοπλισμού. Εύλογα, λοιπόν, οι πολίτες του Δήμου Κερατσινίου – Δραπετσώνας αναρωτιόμαστε:

Πώς συμπέρανε ο κύριος εισαγγελέας ότι οι ρυπογόνες ουσίες δημιουργούνται αποκλειστικά από άλλες πηγές; Πώς είναι δυνατό να ζητά αρχειοθέτηση της δικογραφίας;

Η απάντησή μας

Δεν θα απαντήσουμε με προσωπική επίθεση, η οποία εξάλλου θα ήταν δυνατό να γίνει στο πρόσωπο του πρώην αθλητικού αντιεισαγγελέα Θεσσαλονίκης, Γεώργιου Νούλη, ο οποίος το 2019 σε δημόσια ανάρτηση απεκάλεσε τους φίλους του ΠΑΟΚ υπανθρώπους.  Ας σταθούμε, λοιπόν, στα αμιγώς νομικά ζητήματα.

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι ο θεσμικός ρόλος του εισαγγελέα είναι από τους πιο σημαντικούς για την ομαλή λειτουργία της δικαιοσύνης. Στο πλαίσιο του κατηγορητικού συστήματος, οι κατηγορίες πρέπει να απαγγέλονται από πρόσωπο διαφορετικό του κρίνοντος, που θα είναι ανεξάρτητο και αμερόληπτο. Αυτό το πρόσωπο είναι ο εισαγγελέας. Εκτός από κατηγορούσα αρχή, βέβαια, είναι και προστάτης της νομιμότητας, των κανόνων δημόσιας τάξης και του πολίτη (άρθρο 24 Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων). Συνεπώς, οι αρμοδιότητες αυτές πρέπει να συμβιβάζονται. Αφενός, ένας εισαγγελέας δεν πρέπει να ασκεί ποινικές διώξεις στα τυφλά, χωρίς επαρκή στοιχεία, ούτε όμως πρέπει να αρχειοθετεί αβασάνιστα και με ελλιπή αιτιολόγηση υποθέσεις στις οποίες διακυβεύονται η υγεία και η ζωή των πολιτών. Αν διαβάσει κανείς την εισαγγελική αναφορά αρχειοθέτησης καταλαβαίνει αμέσως ότι ο εισαγγελέας αναγκάστηκε να αναφερθεί πολύ σύντομα στα πορίσματα του Δημόκριτου και του Αστεροσκοπείου Αθηνών, γράφοντας την μισή αλήθεια.

Δείτε ολόκληρη την εισαγγελική αναφορά εδώ

Ναι, το βενζόλιο και οι μερκαπτάνες οφείλονται σε διάφορες πηγές. Αλλά δεν ελήφθη υπόψη από τον εισαγγελέα ότι βάσει των πορισμάτων η κύρια πηγή τους είναι η βιομηχανική δραστηριότητα επεξεργασίας πετρελαιοειδών αποβλήτων. Αν δει κανείς καλύτερα μάλιστα το χάρτη με τις θέσεις των σταθμών μέτρησης και τις αντίστοιχες καταγεγραμμένες διευθύνσεις των ανέμων, καταλαβαίνει ότι ο εισαγγελέας είχε επαρκείς ενδείξεις για άσκηση δίωξης εναντίον των υπευθύνων της Oil One. Όσον αφορά τον «μικρό αριθμό ημερών με οσμές», μελετώντας την έρευνα, δεν διακρίνεται από ποιο σημείο της προκύπτει αυτό και άλλωστε οι πολίτες που ζουν εκεί έχουν σίγουρα αντίθετη άποψη.

Άραγε τα στοιχεία δεν είναι αρκετά, ώστε να κινητοποιήσουν τον κύριο Νούλη και γι’ αυτό τα αγνοεί επιδεικτικά, στεκόμενος στην ατεκμηρίωτη άποψη των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος; Δεν αποτελούν επαρκείς ενδείξεις για την άσκηση ποινικής δίωξης; Εξάλλου κανείς δεν τιμωρείται, χωρίς να δικαστεί. Στο δικαστήριο θα διαπιστωνόταν αν οι ενδείξεις συνιστούν και βεβαιότητα. Ως πολίτες του Κερατσινίου και της Δραπετσώνας, αλλά και ως νοήμονες άνθρωποι, θεωρούμε την αναφορά του εισαγγελέα προσβλητική, αν όχι μεροληπτική.

Η δικαιοσύνη δεν πρέπει να είναι αλλήθωρη, αλλά τυφλή.

Πηγή αρχικής εικόνας: Piraeus Press