Άρθρο του εξωτερικού συνεργάτη, Σταύρου Κοροβέση,

Αναμφίβολα, η κακοκαιρία «Μήδεια» (κατά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών) αποτέλεσε μία από τις πιο ψυχρές εισβολές των τελευταίων ετών, με διάρκεια φαινομένων τεσσάρων ημερών (Σάββατο 13/02 – Τρίτη 16/02) επηρεάζοντας το σύνολο της χώρας. Σύμφωνα με το δελτίο τύπου της Ε.Μ.Υ (17.02.2021), όπου ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και για την ένταση του φαινομένου στο νομό Αττικής, επισημαίνονται τα εξής:

  1. 1. Η συνολική διάρκεια των χιονοπτώσεων ήταν 36 ώρες στην Αττική, με τις μεγάλες εντάσεις να καταγράφονται στο κέντρο της Αθήνας επί 24 ώρες και να συνοδεύονται από ύψος χιονιού περί τα 20 – 25 εκατοστά.
  2. Με βάση τα ιστορικά στοιχεία της ΕΜΥ η χιονόπτωση κατατάσσεται σε μια από τις εντονότερες των τελευταίων 40 ετών.

Ιστορικά Δεδομένα Χιονοπτώσεων στην ΑΘΗΝΑ

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΗΣ ΠΑΧΟΣ ΧΙΟΝΙΟΥ (ΚΕΝΤΡΟ) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΗΣ
1 18-19/2/1983 10-15 cm Μεγάλη ένταση. Διάρκεια 12 ώρες
2 9/3/1987 10-15 cm Μεγάλη ένταση. Διάρκεια 12 ώρες
3 22-23/2/1992 10-12cm Μέτρια έως μεγάλη ένταση. Διάρκεια 30-36 ώρες
4 18/3/1992 5-8 cm Μεγάλη ένταση. Διάρκεια 1 ώρα
5 4-4/1/2002 10-20 cm Μεγάλη ένταση κατά διαστήματα. Συνολική διάρκεια 48 ώρες
6 12-13/2/2004 10-15 cm Πολύ μεγάλη ένταση. Διάρκεια 20 ώρες
7 23-25/1/2006 5 cm Μέτρια ένταση. Συνολική διάρκεια 30-40 ώρες
8 16-18/2/2008 15-25 cm Πολύ μεγάλη ένταση. Διάρκεια περίπου 30 ώρες
9 14-17/2/2021 20 -25 cm Πολύ μεγάλη ένταση-Διάρκεια 36 ώρες σε Αττική και στην Αθήνα 24 ώρες

Πηγή: http://www.hnms.gr/emy/el/meteorology/meteorological_news?name=170221

Όσον αφορά την προγνωσιμότητα της συγκεκριμένης χιονο-κακοκαιρίας εκ μέρους της μετεωρολογικής αρχής, θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστεί ως έγκαιρη και ακριβής, καθώς από την ΕΜΥ εκδόθηκε έκτακτο δελτίο Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων στις 11/2/2021, το οποίο επικαιροποιήθηκε στις 15/2/2021. Κάτι τέτοιο μεταφράζεται σε άπλετο χρόνο για την προετοιμασία του κρατικού μηχανισμού. Στο δια ταύτα, λοιπόν, μετά το πέρασμά της, η Μήδειαπροσέφερε τόσο ένα ευχάριστο«λευκό» διάλειμμα για τους κατοίκους περιοχών που δε χιονίζονται συχνά (συμπεριλαμβανομένου του κέντρου των Αθηνών), όσο και αρκετά προβλήματα, που για ακόμη μια φορά πυροδότητησαν τη σύγκρουση κυβέρνησης – αντιπολίτευσης.

Στα προβλήματα συγκαταλέγονται η απώλεια τριών ανθρωπίνων ζωών, ο τριήμερος τουλάχιστον αποκλεισμός ορεινών χωριών, κυρίως στη Β. Εύβοια, όπου το ύψος της χιονόστρωσης ξεπέρασε και τα δύο μέτρα, αξιόλογα προβλήματα ηλεκτροδότησης και υδροδότησης σε περιοχές της Αττικής, της Εύβοιας και της Βοιωτίας και φυσικά τα προβλήματα στο κεντρικό οδικό και επαρχιακό δίκτυο των ανωτέρω περιοχών. Ειδική εντύπωση προκαλεί το μέγεθος των προβλημάτων ηλεκτρισμού. Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ χωρίς ηλεκτρισμό έμειναν περίπου 250.000 νοικοκυριά εξαιτίας της κακοκαιρίας, κατάσταση που σε πολλές περιπτώσεις ξεπέρασε τις 24 ώρες. Στα προβλήματα ηλεκτροδότησης προστέθηκε αργά το βράδυ της Τρίτης και το βραχυκύκλωμα σε μετασχηματιστή μέσης τάσης της ΔΕΗ στην Κάτω Κηφισιά, με αποτέλεσμα να βυθιστούν στο σκοτάδι και άλλες περιοχές της Αττικής.

Η κύρια αιτία για τα προβλήματα ηλεκτροδότησης ήταν η πτώση των δέντρων, που ήταν ιδιαίτερα έντονη στα βόρεια προάστια των Αθηνών. Τη στιγμή δε που συντάσσεται το παρόν άρθρο (πρωινές ώρες Παρασκευής 19.02, 96 ώρες μετά τη μέγιστη εκδήλωση των φαινομένων εντός του λεκανοπεδίου), ακόμη 7000 νοικοκυριά βρίσκονται στο απόλυτο σκοτάδι. Και κάπου εδώ ξεκινάει μια ακόμη πολιτική «παράσταση» αποποίησης ευθυνών. Έτσι, σύμφωνα πάντα με το Υπουργείο Εσωτερικών, για τα προβλήματα στην ηλεκτροδότηση από τα μη κλαδεμένα δέντρα ευθύνονται οι δήμοι και οι περιφέρειες (Ο.Τ.Α). Αποκρούοντας στη συνέχεια το μπαλάκι των ευθυνών με περίτεχνη ικανότητα, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης πέταξαν το μπαλάκι στον πάροχο διανομής του ηλεκτρικού ρεύματος (ΔΕΔΔΗΕ), δηλώνοντας πως όταν τα κλαδιά των δέντρων πλησιάζουν στις καλωδιώσεις του δικτύου διανομής, υπεύθυνος είναι ο ΔΕΔΔΗΕ. Σειρά, λοιπόν, του διανομέα του ηλεκτρικού ρεύματος να πετάξει «ελαφρά τη καρδία» το μπαλάκι στο δασαρχείο, από το οποίο λέει θα πρέπει να λάβει την άδεια για την κοπή δέντρων, όπως είναι τα πεύκα, που κυριαρχούν στον περιαστικό ιστό της πρωτεύουσας. Ευτυχώς να λέμε, που ακόμη τουλάχιστον δεν έχουν αποδοθεί ευθύνες στα δέντρα (!)

Ένα εύλογο ερώτημα που προκύπτει από όλα αυτά, είναι τελικά όλη αυτή η μετάθεση ευθυνών πώς ακριβώς βελτίωσε την καθημερινότητα των πληττόμενων πολιτών τη στιγμή της κρίσης;

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι η υιοθέτηση της συγκεκριμένης δικολαβίστικης πολιτικής, εμπλουτισμένης με κάθε είδους γραφειοκρατικής αγκύλωσης, φέρει μακραίωνη πολιτική παράδοση. Ας θυμηθούμε ανάλογες διαχειρίσεις και της προηγούμενης κυβέρνησης στα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα που έπληξαν τη Μάνδρα Αττικής, αλλά και την καταστροφική φωτιά στο Μάτι το 2019. Βέβαια, κάθε κυβέρνηση κατά τον απολογισμό οποιουδήποτε έντονου καιρικού φαινομένου επιστρατεύει «πιασάρικες» δικαιολογίες, προς το μετριασμό της ασκούμενης κριτικής περί κρατικής αδυναμίας στη διαχείριση του φαινομένου, που στόχο έχουν να μειώσουν και το πολιτικό κόστος. Έτσι, πολύ αγαπημένη έκφραση των επικοινωνιολόγων γίνεται τελευταία η κλιματική αλλαγή, στο όνομα της οποίας επιζητείται και η άφεση «κυβερνητικών» αμαρτιών.

Κάπου εδώ έρχεται και ο ρόλος της αντιπολίτευσης, η οποία πιστή στον ρόλο της, ακόμη και αν έχει πράξει την ίδια πολιτική στο θέμα αυτό ως κυβέρνηση κάποτε, θα κατηγορήσει την νυν κυβέρνηση για αβελτηρία και ανικανότητα. Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και τα πιο οργανωμένα κράτη του κόσμου, όταν δοκιμάζονται από ισχυρές κακοκαιρίες, δεν μπορούν να αποφύγουν ούτε τις μεγάλες καταστροφές σε επίπεδο υποδομών, αλλά ούτε και τις ανθρώπινες απώλειες.

Και ναι, η αποσταθεροποίηση του κλίματος και η κλιματική μεταβλητότητα είναι παρούσες και θα ήταν πολύ προτιμότερο οι συγκεκριμένες έννοιες να αποτελούν σημείο υπερκομματικής σύγκλισης. Όλοι λοιπόν, μαζί με τους ερευνητικούς και πανεπιστημιακούς φορείς να καθίσουμε και να οργανώσουμε την άμυνα της χωράς απέναντι στα έντονα καιρικά φαινόμενα, φαινόμενα τα οποία αναμένεται να ενταθούν στο μέλλον λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Παρακάτω παρατίθεται και η δήλωση της Προέδρου της Πανελλήνιας Ένωσης Επαγγελματιών Γεωτεχνικών και Επιχειρήσεων Πρασίνου (ΠΕΕΓΕΠ), που αποτελεί τροφή για σκέψη:

«Τα προβλήματα που προέκυψαν λόγω ενός καιρικού φαινομένου, συγκεκριμένα της πρόσφατης χιονόπτωσης, με τις πτώσεις πολλών δέντρων στο αστικό, αλλά και περιαστικό περιβάλλον, έφεραν στο προσκήνιο, όσα κρύβονται κάτω από το χαλί εδώ και χρόνια και την αδυναμία της πολιτείας να ανταποκριθεί στις μελλοντικές προκλήσεις των Καιρών στην κυριολεξία.

Οι υποστελεχωμένες Υπηρεσίες  Πρασίνου των δήμων, οι χαμηλές τιμές του ενιαίου τιμολογίου σε ό,τι αφορά τα έργα Πρασίνου και  τη διαχείριση των δέντρων, η απαξίωση των φυτοτεχνικών μελετών, αλλά και έργων Πρασίνου, η ελλιπής νομοθεσία, είναι χρόνια προβλήματα που σαν ΠΕΕΓΕΠ, έχουμε αναδείξει.

Και δεν είναι μόνο οι χιονοπτώσεις,  δεν είναι μόνο οι πυρκαγιές, δεν είναι μόνο οι ανεμοθύελλες και οι έντονες βροχοπτώσεις, είναι ότι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ο σχεδιασμός φτάνει μέχρι την αποφυγή των ευθυνών και την εξεύρεση των απαραίτητων αλυσοπρίονων. Και μετά επανερχόμαστε στην γνωστή κανονικότητα, μέχρι το επόμενο «ακραίο καιρικό φαινόμενο».

Δεν έχει γίνει καμία ολοκληρωμένη προσπάθεια να αναζητηθούν οι πιθανές αιτίες, η αξιολόγησή τους και η ένταξη των συμπερασμάτων σε μια στρατηγική βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων παρεμβάσεων. Στις πόλεις μας πια είναι επιτακτική ανάγκη η διαχείριση της κλιματικής αλλαγής και η πρόληψη αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι του σχεδιασμού. Η εξασφάλιση πόρων και η αξιοποίηση του εξειδικευμένου επιστημονικού δυναμικού της χώρας είναι το κλειδί, για να αρχίσουμε να μπαίνουμε σε μια τροχιά ουσιαστικής επίλυσης τέτοιων φαινομένων».

Υ.Γ 1: Το Αστικό Δένδρο, μηχανισμός που θα αναλυθεί σε επόμενο άρθρο, αποτελεί τη ναυαρχίδα για την ορθώς εννοούμενη βιοκλιματική θωράκιση της Πόλης έναντι της κλιματικής αλλαγής.

Υ.Γ 2: Έχουν περάσει ανεπιστρεπτί οι εποχές όπου η πολιτική επίλυσης των προβλημάτων περιοριζόταν στο ότι ό,τι δεν μπορούσε να επιλυθεί κοβόταν από το κεφάλι. Κυρίες και κύριοι κυβερνώντες, οι πολίτες και ειδικότερα η νέα γενιά ενδιαφέρονται για την ουσία και όχι για την επικοινωνία!

Πηγή εικόνας: real.gr