Άρθρο του εξωτερικού συνεργάτη, Βασίλη Τσαλαφούτα,
Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι μία σύγκρουση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας είναι προ των πυλών. Στις ρωσικές δυνάμεις των 150.000 στρατευμάτων που έχουν παραταχθεί στην δυτική Ρωσία, την Λευκορωσία και στην Κριμαία, σπεύδουν να προστεθούν έξι πλοία του ρωσικού στόλου μετέφεραν τουλάχιστον 60 τανκς, συνοδεία 1.500 στρατιωτών, μέσω της Μεσογείου στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Την ίδια ώρα στην Ουκρανία εξετάζονται όλα τα ενδεχόμενα για προσπάθεια αποτροπής της ενδεχόμενης εισβολής.
Ωστόσο, για να κατανοήσουμε πλήρως αυτή την διένεξη δεν μπορούμε να αρκεστούμε σε γεωστρατηγικούς χάρτες και να το αντιμετωπίσουμε σαν μια παρτίδα σκάκι. Θα πρέπει να αντιληφθούμε την ρωσική οπτική.
Πρέπει επίσης, να αντιληφθούμε το πώς η μετάβαση από την ρωσική αυτοκρατορία στην ΕΣΣΔ και στην μετέπειτα διάλυση της, έχει αποτυπωθεί στο μυαλό του Βλαντιμίρ Πούτιν. Στην σύνοδο του Ιανουαρίου στην Γενεύη ο Πούτιν ανακοίνωσε τις απαιτήσεις του απέναντι στην Δύση. Πρώτον, το ΝΑΤΟ να σταματήσει να επεκτείνεται προς τα ανατολικά (εννοώντας την Ουκρανία, υπενθυμίζουμε κάπου εδώ και την περίπτωση της Γεωργίας και την εισβολή του 2008). Δεύτερον, την απόσυρση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, των τεχνικών μέσων, του εξοπλισμού και άλλων βημάτων με σκοπό την επιστροφή στην κατάσταση ως είχε το 1997 στο έδαφος των χωρών. Τέλος, η Ρωσία ζητά από τις ΗΠΑ να μην προστατεύσουν μέλη του ΝΑΤΟ και πιθανά μέλη που βρίσκονται στην Ανατολική Ευρώπη. Φυσικά αυτές οι απαιτήσεις είναι μαξιμαλιστικές και έχουν οδηγήσει σε τέλμα της συζητήσεις, επαναφέροντας ένα ψυχροπολεμικό κλίμα.
Να θυμίσουμε ότι ΝΑΤΟ και Ρωσία τον Μάιο του 1997 υπέγραψαν τη Θεμελιώδη Πράξη με την οποία επιβεβαίωσαν ότι «δεν αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον ως αντίπαλο». Βέβαια, το ΝΑΤΟ συνέχισε να επεκτείνεται διαρκώς συμπεριλαμβάνοντας κράτη που βρίσκονταν παραδοσιακά στην σφαίρα επιρροής της Ρωσίας δημιουργώντας έναν ασφυκτικό κλοιό. Οι κινήσεις του Πούτιν κινούνται γύρω από την προσπάθεια του να επαναφέρει το κύρος της Ρωσίας, ύστερα από την μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του 20 αιώνα (έτσι αποκαλεί ο ίδιος την διάλυση της ΕΣΣΔ). Η Ουκρανία αποτελεί χώρο υψίστης σημασίας για τον Πούτιν και κατ΄επέκταση για την Ρωσία. Αποτελούσε το κόσμημα της ΕΣΣΔ και ο τελευταίος πρόεδρος της ήταν μισός ουκρανός μισός ρώσος (Γκορμπατσόφ).
Για τον Πούτιν αυτοί οι δύο λαοί είναι επί της ουσίας το ίδιο, καθώς μοιράζονται τον ίδιο ιστορικό και πνευματικό χώρο
Η ρωσική αυτοκρατορία ξεκίνησε από το μεσαιωνικό κράτος των Ρως με κέντρο φυσικά το Κίεβο. Σύμφωνα με τους Ρώσους, η διαίρεση τους προέρχεται από εξωτερικές δυνάμεις (βλ. Δύση) που χρησιμοποιούν την τεχνική «διαίρει και βασίλευε» στον χώρο του μετασοβιετικού κόσμου. Ο δεσμός των δύο αυτών χωρών, όπως ο ίδιος ο Πούτιν τον αντιλαμβάνεται, είναι σαν αυτόν μεταξύ Γερμανίας- Αυστρίας ή ΗΠΑ-Καναδά.
Το ενδεχόμενο ολικής εισβολής δεν μοιάζει αρκετά πιθανό. Η κλιμάκωση της έντασης επί της ουσίας δείχνει ότι η Ρωσία επιθυμεί την επαναφορά του status quo της στην παγκόσμια κλίμακα και να δείξει την δυναμική της απέναντι στη Δύση. Αυτή η στάση μπορεί να αποτελέσει δίκοπο μαχαίρι διότι μπορεί να προσδώσει ένα νέο σκοπό στην Βορειο-Ατλαντική συμμαχία.Εδώ βέβαια πρέπει να σταθούμε στην διχόνοια που επικρατεί εντός της συμμαχίας. Πολλές χώρες με επικεφαλής την Γερμανία εξαρτώνται από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της Ρωσίας και έτσι παρουσιάζονται απρόθυμες να προχωρήσουν σε περαιτέρω ενέργειες πέραν των οικονομικών κυρώσεων. Από την άλλη, οι ΗΠΑ που υποστηρίζουν σταθερά την ουκρανική κυβέρνηση και η φυσικά η δραστήρια Γαλλία που επιθυμεί να επαναφέρει το κύρος της στην διεθνή σκηνή.
Αρκετά πιθανό φαίνεται το ενδεχόμενο ενός περαιτέρω διαμελισμού της Ουκρανίας με τις περιοχές στα Ανατολικά του Ντονμπάς, του Λουάνσκ και του Ντονέτσκ να περνούν στα χέρια της Ρωσίας (ίσως και η Οδησσός στα νότια)
Οι περιοχές ήδη βρίσκονται στα χέρια των αυτονομιστών. Αυτή η μικρή εισβολή θα οδηγήσει σε ένα διαμελισμό της χώρας με το Κίεβο να μένει στην σκέπη της φιλο-δυτικής πολιτικής με εκδίωξη των ρωσικών στοιχείων. Σε κάθε περίπτωση, συνεχής μένει πάντοτε η προσπάθεια αποτροπής αυτής της εισβολής, με τους Ουκρανούς να εκπαιδεύουν ακόμα και απλούς πολίτες για ενδεχόμενο μάχης…
