Άρθρο του Μπάμπη Σαραντίδη*,
8 Μαρτίου… Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας… Αν και πολλοί έχουν ξεχάσει ή αγνοούν τις ιστορικές καταβολές της μέρας αυτής από τον ηρωικό αγώνα των εργατριών της Νέας Υόρκης το 1857.
Προσωπικά, θέλω να αφιερώσω τη φετινή επέτειο στην Μα Κιάλ Σιν*, μια 18χρονη νέα γυναίκα από τη Μιανμάρ, που δολοφονήθηκε από τα πυρά των δυνάμεων καταστολής στη διαδήλωση εναντίον της στρατιωτικής χούντας που επιβλήθηκε στη χώρα την 1η Φεβρουαρίου. Τρεις νεαρές γυναίκες ήταν μεταξύ των τουλάχιστον 38 ανθρώπων που σκοτώθηκαν τη μέρα αυτή, ο μεγαλύτερος αριθμός θυμάτων από την επιβολή του πραξικοπήματος. Να την αφιερώσω, επίσης, και σ’ όλες τις εκατοντάδες χιλιάδες μαχόμενες γυναίκες της Μιανμάρ, που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του κινήματος διαμαρτυρίας κατά της στρατιωτικής χούντας.
Οι διαδηλωτές αντιπροσωπεύουν τα συνδικάτα των δασκάλων και εκπαιδευτικών, των εργαζομένων στον τομέα του ιματισμού όπως και στον τομέα της υγείας – όλοι είναι τομείς στους οποίους έχουν την πλειοψηφία οι γυναίκες. Οι νεότερες γυναίκες βρίσκονται συχνά στην πρώτη γραμμή των κινητοποιήσεων, όπου οι δυνάμεις ασφαλείας φαίνεται να τις ξεχωρίζουν και να τις σημαδεύουν. Έτσι, δύο νεαρές γυναίκες πυροβολήθηκαν στο κεφάλι την Τετάρτη και μια άλλη κοντά στην καρδιά, τρεις σφαίρες έδωσαν τέλος στη ζωή τους.
Δεν υπάρχουν γυναίκες στις ανώτερες τάξεις του στρατού της Μιανμάρ, ενώ στρατιωτικοί έχουν βιάσει συστηματικά γυναίκες από εθνοτικές μειονότητες, σύμφωνα με το Human Rights Watch. Γενικότερα, όμως, ο ρόλος των γυναικών στην πολιτική, τις επιχειρήσεις και τη μεταποίηση στη Μιανμάρ αυξάνεται. Στις εκλογές του Νοεμβρίου, περίπου το 20% των υποψηφίων για το Εθνικό Σύνδεσμο για τη Δημοκρατία, το κόμμα του εκτοπισμένου ηγέτη πολιτών, Daw Aung San Suu Kyi, ήταν γυναίκες.
«Έχουμε χάσει μερικούς ήρωες και ηρωίδες σε αυτήν την επανάσταση», δήλωσε η Ma Sandar, βοηθός γενικός γραμματέας της Συνομοσπονδίας Συνδικάτων της Μιανμάρ, η οποία συμμετείχε στις διαμαρτυρίες. «Το αίμα των γυναικών μας είναι κόκκινο».
Η βία την Τετάρτη, η οποία ανέβασε τον αριθμό των νεκρών από το πραξικόπημα σε τουλάχιστον 54, αντικατοπτρίζει τη βαρβαρότητα ενός στρατού που έχει συνηθίσει να σκοτώνει τους πιο αθώους ανθρώπους. Τουλάχιστον τρία παιδιά πυροβολήθηκαν τον περασμένο μήνα και ο πρώτος θάνατος της καταστολής μετά το πραξικόπημα του στρατού ήταν μια 20χρονη γυναίκα, που πυροβολήθηκε στο κεφάλι στις 9 Φεβρουαρίου. Τις εβδομάδες από την έναρξη των διαμαρτυριών, ομάδες γυναικών ιατρικών εθελοντών περιπολούν στους δρόμους, προσφέροντας βοήθεια στους τραυματίες και στους ετοιμοθάνατους.
Στιγμιότυπο από την κηδεία της Mya Thwe Thwe Khaing, η οποία πυροβολήθηκε στο κεφάλι λίγο πριν τα 20α γενέθλιά της, σε διαδήλωση εναντίον της Χούντας στη Μιανμάρ
Οι γυναίκες αποτελούν τη σπονδυλική στήλη σε ένα κίνημα πολιτικής ανυπακοής που παραλύει τη λειτουργία του κράτους. Και έχουν διαλύσει τα στερεότυπα του φύλου σε μια χώρα, όπου η παράδοση υποστηρίζει ότι τα ρούχα που καλύπτουν το κάτω μισό των σωμάτων των δύο φύλων δεν πρέπει να πλένονται μαζί, καθώς το γυναικείο πνεύμα λειτουργεί ως μολυσματικό.
«Οι νέες γυναίκες ηγούμαστε τώρα των διαδηλώσεων, επειδή έχουμε μητρική φύση και δεν μπορούμε να αφήσουμε την επόμενη γενιά να καταστραφεί», δήλωσε η Δρ Yin Yin Hnoung, μια 28χρονη γιατρός που έχει αποφύγει τις σφαίρες στο Mandalay. «Δεν μας ενδιαφέρει η ζωή μας. Νοιαζόμαστε για τις μελλοντικές γενιές».
Ενώ η απάνθρωπη συμπεριφορά του στρατού επεκτείνεται στην πλειοψηφία των περίπου 55 εκατομμυρίων ανθρώπων της χώρας, οι γυναίκες κινδυνεύουν να χάσουν τα περισσότερα από την επιβολή της πλήρους εξουσίας των στρατηγών, μετά από πέντε έτη με μια πολιτική κυβέρνηση με επικεφαλής την Daw Aung San Suu Kyi – Αούνγκ Σαν Σου Κι, νομπελίστρια, ακτιβίστρια και πολιτικό. Ο Tatmadaw, όμως, όπως είναι γνωστός ο στρατός, είναι βαθιά συντηρητικός, κάτι που εκφράζει και σε επίσημες ανακοινώσεις του σχετικά με τη σημασία της «σεμνής» ενδυμασίας για τις «καθωσπρέπει» κυρίες.
«Οι γυναίκες κρατούν την πρώτη θέση στον αγώνα κατά της δικτατορίας, γιατί πιστεύουμε ότι αυτός είναι ο δικός μας σκοπός, ο δικός μας αγώνας», δήλωσε η Ma Ei Thinzar Maung, 27χρονη πολιτικός και πρώην πολιτική κρατούμενη, που, μαζί με μια άλλη γυναίκα της ίδιας ηλικίας, ηγήθηκε της πρώτης διαδήλωσης κατά του πραξικοπήματος στο Γιανγκόν πέντε μέρες μετά το πραξικόπημα. Είμαστε και νιώθουμε αλληλέγγυοι με τις γυναίκες της Μιανμάρ που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα για Δημοκρατία, εναντίον της βάρβαρης δικτατορίας. Στην πρώτη γραμμή για να υπερασπίσουν τα δικαιώματα και την αξιοπρέπειά τους. Πληρώνοντας και με την ίδια τους τη ζωή.
Γυναίκες Ροχίνγκια που βιάζονταν συστηματικά από στρατιώτες της Μιανμάρ
Είμαστε αλληλέγγυοι με τις γυναίκες στην Αφρική ή την Ασία που αγωνίζονται εναντίον του τράφικινγκ, όντας θύματα της πιο βάρβαρης εκμετάλλευσης. Με τις γυναίκες που διασχίζουν σύνορα – στη Μεσόγειο, στη Λατινική Αμερική και αλλού, ζητώντας μια καλύτερη ζωή. Με τις εργαζόμενες και αγωνιζόμενες γυναίκες στις χώρες του «προηγμένου κόσμου» – ΗΠΑ και Δυτική Ευρώπη, φυσικά και στη χώρα μας – που παλεύουν για τα εργασιακά και κοινωνικά τους δικαιώματα. Με τις γυναίκες θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και βίας, που τολμούν και διεκδικούν τον σεβασμό και την προσοχή μας. Η 8η του Μάρτη δεν είναι μια νεκρή και αποστεωμένη επέτειος.
Είναι ζωντανή, όσο ζωντανή είναι η θυσία της Μα Κιάλ Σιν και των άλλων ηρωικών γυναικών της Μιανμάρ, που δίνουν τη ζωή τους με απλότητα και θάρρος για τα πιο σπουδαία ιδανικά.
1* Η Μα Κιάλ Σιν αγαπούσε το τάε κβον ντο, το πικάντικο φαγητό κι ένα καλό κόκκινο κραγιόν. Υιοθέτησε το αγγλικό όνομα Έιντζελ και ο πατέρας της την αγκάλιασε, όταν βγήκε στους δρόμους του Mandalay, στο κέντρο της Μιανμάρ, για να συμμετάσχει στην ειρηνική διαδήλωση του λαού πλήθη εναντίον της πρόσφατης κατάληψη εξουσίας από τον στρατό. Το μαύρο μπλουζάκι που φορούσε η Μα Κιάλ Σιν στη διαμαρτυρία την Τετάρτη, έφερε ένα απλό μήνυμα: «Όλα θα πάνε καλά». Το απόγευμα, η Μα Κιάλ – 18 ετών – πυροβολήθηκε στο κεφάλι από τις δυνάμεις ασφαλείας, οι οποίες σκότωσαν τουλάχιστον ακόμα 30 άτομα σε εθνικό επίπεδο την ίδια πιο αιματηρή ημέρα από το πραξικόπημα της 1ης Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
* ο Μπάμπης Σαραντίδης είναι φιλόλογος – ιστορικός.
