Άρθρο της εξωτερικής συνεργάτιδας, Μαρίνας Βασιλειάδου,

Η διεθνής κοινότητα βρίσκεται σε μία μόνιμη εγρήγορση, με τις καταιγιστικές εξελίξεις να μην έχουν όρια, θέτοντας στο επίκεντρο των συζητήσεων επαναλαμβανόμενα ζητήματα. Για άλλη μία φορά, το ενδιαφέρον στρέφεται στην ιδιαίτερη περίπτωση της Λιβύης, όπου σε σύντομο χρονικό διάστημα ανετράπησαν βασικά δεδομένα.

Ο Φαγιέζ αλ Σάρατζ, ο επικεφαλής της  διεθνώς αναγνωρισμένης Κυβέρνησης της Εθνικής Συμφωνίας (GNA), που εδρεύει στην Τρίπολη, είχε προβεί σε δηλώσεις περί παραίτησης στις 16 Σεπτεμβρίου, με κύριο στόχο την διεξαγωγή εκλογών στην χώρα ως τα τέλη του Οκτωβρίου. Ωστόσο, όπως είχε ήδη προβλεφθεί από την ομάδα του Youth Voice, μία νέα ανακοίνωση επρόκειτο να προκαλέσει επιπρόσθετες αναταραχές στην ήδη εμπόλεμη κατάσταση της χώρας. Ειδικότερα, ο ίδιος ο Σάρατζ, την 30η Οκτώβρη, προέβη στις ακόλουθες δηλώσεις στο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο Al – Hadath: «Αρνήθηκα να παραιτηθώ, κάτι που ήθελα να κάνω πριν τα τέλη Οκτωβρίου φέτος, ως απάντηση σε επίμονα αιτήματα, τόσο απ’ το εσωτερικό, όσο και από το εξωτερικό, προκειμένου να αποφευχθεί ένα πολιτικό κενό». Παρακολουθώντας, βέβαια, τις εξελίξεις, οι δηλώσεις του επικεφαλής της επίσημης κυβέρνησης της χώρας δεν είναι εσφαλμένες, καθώς νωρίτερα από την ανακοίνωση ο Πρόεδρος του Ανώτατου Κρατικού Συμβουλίου της Λιβύης και η Βουλή (που εδρεύει στην Τρίπολη) έκαναν έκκληση στον Σάρατζ να αναβάλει την παραίτησή του μέχρι νεωτέρας, και ειδικότερα μέχρι την εκλογή νέου προεδρικού συμβουλίου. Ακόμα κι ο Υπουργός εξωτερικών της  Γερμανίας, Χάικο Μάας, ζήτησε την μη παραίτησή του.

Με την παραίτησή του ο Σάρατζ αποσκοπούσε κατά κύριο λόγο στην διευκόλυνση των συνομιλιών της Γενεύης, μέσω των οποίων θα προχωρούσε η σύνθεση ενός Προεδρικού Συμβουλίου με απώτερο σκοπό την ενοποίηση όλων των αντίθετων στρατοπέδων στο εσωτερικό της χώρας. Οι επόμενες κινήσεις του επικεφαλής της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας είναι σχετικά απρόβλεπτες, καθώς, παρά την απόσυρση της επικείμενης παραίτησής του, δηλώνει πρόθυμος να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις και με κάθε ευκαιρία χαιρετίζει τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών να καταλήξουν σε μία πολιτική λύση. Επιδιώκει την βοήθεια της διεθνούς κοινότητας και ιδιαιτέρως της Τουρκικής πλευράς, η οποία αποτελεί τον πιο ένθερμο υποστηρικτή της κυβέρνησης, συνοδευόμενη από την Ιταλία και το Κατάρ.

Ήδη, νωρίτερα από τις ανωτέρω εξελίξεις, είχαν ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ για την συμφιλίωση των αντίθετων στρατοπέδων και την εύρεση μίας κοινής λύσης, με κύριο γνώμονα την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία των πολιτών της Λιβύης, ανεξαρτήτως του στρατοπέδου που υποστηρίζουν. Η μεσολαβητής των Η.Ε στην Λιβύη, Stephanie Williams, είχε δηλώσει ουκ ολίγες φορές ότι τα πρόσωπα που θα συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις οφείλουν πρωτίστως να ασχοληθούν με την βελτίωση της ζωής των πολιτών της χώρας, και δευτερευόντως με τις δικές τους προσωπικές πολιτικές σκοπιμότητες. Είναι αρκετά αμφισβητούμενο, βέβαια, εάν αυτή η σύσταση εφαρμόστηκε και από τις δύο πλευρές. Το εθνικό συμφέρον έπρεπε να διασφαλιστεί με κάθε δυνατό μέσο.

Αξιοσημείωτη, φυσικά, είναι και η αντίδραση του στρατάρχη Χαφτάρ, ο οποίος στις 15 Σεπτεμβρίου είχε δηλώσει την παραίτησή του ως δείγμα συμφιλίωσης και δεκτικότητας των εξελίξεων. Οι υποστηρικτές του, επηρεαζόμενοι από ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον, είχαν προχωρήσει σε εχθροπραξίες, τις οποίες έσπευσε να καταδικάσει ο Σάρατζ μέσω των εκπροσώπων του. Μάλιστα, ο τελευταίος είχε καταγγείλει ότι καμία εκ των διαπραγματεύσεων στο Παρίσι, στο Παλέρμο και στο Βερολίνο δεν είχε θεμιτά αποτελέσματα, καθώς ο στρατάρχης επεδίωκε να εξοικονομήσει περισσότερο χρόνο. Αναμένεται, ωστόσο, η αντίδραση, τόσο του Χαφτάρ, όσο και των οπαδών του στην μη παραίτηση της κυβέρνησης του Σάρατζ. Θα προχωρήσουν, άραγε, με φυσιολογικούς ρυθμούς οι ειρηνευτικές προσπάθειες του ΟΗΕ, που στοχεύουν στην αποκατάσταση της κυριαρχίας και της δημοκρατικής νομιμότητας στην Λιβύη ή μήπως η συμπεριφορά της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας θα προκαλέσει νέες αναταράξεις στο εσωτερικό της χώρας, καθιστώντας τις προσπάθειες του οργανισμού άκαρπες;